حذف پروازهای چارتری از رویا تا واقعیت!

حذف پروازهای چارتری از رویا تا واقعیت! رامین شاهی – مشکل از آنجایی شروع شد که بهای ارز در کشورمان افزایش یافت. شوک افزایش نرخ ارز موجب افزایش قیمت بلیت پرواز‌ها شد. بعد از آن عباس‌آخوندی، وزیر راه و شهرسازی سابق راه‌حل مشکل را در حذف پروازهای چارتری دانست. او معتقد بود با از بین […]

حذف پروازهای چارتری از رویا تا واقعیت!

رامین شاهی – مشکل از آنجایی شروع شد که بهای ارز در کشورمان افزایش یافت. شوک افزایش نرخ ارز موجب افزایش قیمت بلیت پرواز‌ها شد. بعد از آن عباس‌آخوندی، وزیر راه و شهرسازی سابق راه‌حل مشکل را در حذف پروازهای چارتری دانست. او معتقد بود با از بین رفتن این نوع پرواز‌ها، بهای بلیت ایرلاین‌ها کاهش یافته و به تعادل می‌رسد. پس از آن محمد‌اسلامی، وزیر جدید راه و شهرسازی هم‌نظر با وزیر سابق همین نظر را اعلام کرد. در نتیجه ایرلاین‌های صادرکننده بلیت‌های چارتری را تهدید به حذف مجوز‌های آنان کرد. او معتقد است که قیمت بلیت هواپیما طبق قانون تابع عرضه و تقاضا باید مشخص شود، لذا بر این مسأله تأکید دارد که فروش بلیت‌های چارتری باید ممنوع شود. پس از آن سازمان هواپیمایی کشوری، بخشنامه الزام شرکت‌های هواپیمایی به فروش بلیت هواپیما به صورت سیستمی از اول بهمن‌ماه را ابلاغ و اعلام کرد که ایرلاین‌های هواپیمایی مجاز به فروش بلیت چارتری بدون در نظر گرفتن بسته کامل سفرهای گردشگری نیستند. حالا وزارت راه و شهرسازی به دنبال کاهش قیمت بلیت هواپیما‌ها است. ضرورت افزایش نظارت‌ها کاملاً احساس می‌شود، اما باید توجه داشت که اقدام‌های یک‌طرفه و غیرواقع‌بینانه، شاید به صورت مقطعی مشکلاتی را حل کند، لیکن امکان دارد تعارضاتی را در دیگر بخش‌های اقتصادی و گردشگری کشور به وجود آورد.

اتمام حجت آقای وزیر!

حال وزیر راه و شهرسازی در آخرین اظهارات خود به ۶ ایرلاین متخلف تذکر داده است که اگر تخلف فروش بلیت‌های چارتری ادامه پیدا کند، مجوز پرواز آنها در آن مسیرهای مورد نظر، لغو خواهد شد.

وی تأکید کرده است که نباید شرکت‌های هواپیمایی برای تأمین نقدینگی خود دست به چارتر پرواز‌ها بزنند و برای منابع موردنیاز بلیت‌های خود را به شرکت‌ها و آژانس‌های مسافری عرضه کنند که این مسأله موجب شود آنها نیز با قیمت دلخواه خود اقدام به تعیین قیمت بلیت هواپیما کنند، چراکه فروش بلیت چارتری ضوابطی دارد که باید در چارچوب آن ضوابط بلیت به فروش برسد و اگر ضوابط رعایت نشود اجازه فروش بلیت چارتر صادر خواهد شد. به گفته وی چارتری یعنی این‌که کسی که هواپیما را چارتر کرده، یک بسته سفر دارد که شامل اقامت، حمل و نقل و خورد و خوراک است و تورگردان باید خودش مسافر داشته باشد و در بخش حمل و نقل هوایی غیر از این را قبول نداریم و اگر کسی از اول بهمن ۹۷ بلیت پرواز برنامه‌ای را چارتری فروخته، تخلف کرده که سازمان هواپیمایی کشوری طبق قانون با آن برخورد خواهد کرد.

ورود رییس سازمان هواپیمایی به ماجرا

این پایان ماجرا نبود و -رییس سازمان هواپیمایی کشوری- در مورد این‌که فروش بلیت پرواز‌ها به صورت چارتری تخلف است، گفت: نمی‌توانیم شبکه چارتری را به صورت کامل قطع کنیم، چراکه در حال حاضر ۲۰ درصد پرواز‌ها چارتری هستند اما مسیرهای کیش و قشم را از پروازهای چارتری جدا می‌کنیم.

علی‌عابدزاده در پاسخ به صحبت‌های مطرح شده توسط وزیر راه و شهرسازی مبنی بر این‌که فروش بلیت پروازهای برنامه‌ای به صورت چارتری تخلف بوده و سازمان هواپیمایی با متخلفان برخورد می‌کند، اظهار‌کرد: اصولاً نمی‌توانیم شبکه چارتری را به‌طور کامل قطع کنیم و بخشی از مسافرت‌ها به صورت گردشگری انجام می‌شود که باید به صورت چارتری باقی بماند و این مسأله در دنیا تعریف شده است.

رییس سازمان هواپیمایی کشوری همچنین خاطرنشان کرد: باید به ایرلاین‌‌ها فرصت دهیم فروش چارتری خود را به حداقل برسانند.

عابدزاده همچنین در پاسخ به این‌که علت جدا کردن کیش و قشم به دلیل سودده بودن این مسأله است، بیان‌کرد: بحث سودده‌تر شدن نیست و صنعت هواپیمایی در ایران سود نمی‌برد و در کشور ما نیز همین روال وجود دارد؛ کیش و قشم به دلیل مسایلی همچون اسکان، شرایط ویژه‌ای دارند و معمولاً مردم سعی می‌کنند که از قبل شرایط اسکان خود را در نظر بگیرند و مسؤولان خواستار این هستند که بلیت‌ها به صورت چارتری ارایه شود، اما مردم باید در این رابطه برنامه‌ریزی بهتری داشته باشند.

حذف چارتر موجب جلوگیری از بی‌انضباطی‌های موجود می‌شود

در همین راستا یک نماینده مجلس در رابطه با حذف بلیت‌های چارتری گفت: بحث بلیت‌های چارتری با این عنوان مطرح شد که کمکی به گردشگری باشد ولی نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه بهانه‌ای به دست چارتر‌ها و شرکت‌های هواپیمایی داد تا قیمت‌ها را به هر طریقی افزایش دهند.

غلامرضاکاتب افزود: حتی زمانی که بلیت چارتر‌ها لغو می‌شد، پول بلیت به مردم پرداخت نمی‌شد؛ اما اگر قرار است این کار را همچون سایر کشور‌ها عملیاتی کنیم، همه قواعد را باید تغییر دهیم نه این‌که صرفاً بخشی که به نفع ماست براساس قواعد بین‌الملل باشد و آسیب‌ها به مردم را فراموش کنیم.

کاتب با اشاره به این‌که حذف بلیت چارتری منتج به کاهش تخلف ایرلاین‌ها و به حداقل رساندن آسیب به مردم می‌شود، ادامه‌داد: تا زمانی‌که به قواعد ملی پایبند نیستیم، چارتر باید لغو شود. آسیبِ تخلفِ ایرلاین‌ها نیز به مردم می‌رسد و نباید اجازه دهیم مردم آسیب ببینند.

نماینده مردم گرمسار در مجلس افزود: حذف چارتر آسیب رسیدن به مسافر را کاهش می‌دهد و از نظر بنده این کار موجب ساماندهی و جلوگیری از بی‌انضباطی‌های موجود می‌شود.

حذف بلیت چارتر به معنای حذف گردشگری است

در همین راستا رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی ایران حذف بلیت چارتر را به معنای حذف گردشگری دانست و در این رابطه گفت: برای هر سفر گردشگری یک پکیج بسته می‌شود و بر این اساس در همه ایرلاین‌ها گروه و بسته‌ی سفری با پرواز چارتری تخصیص داده می‌شود.

حرمت‌ا…رفیعی چارتر شدن پرواز‌ها همچون گذشته و به صورت مدت‌دار را اشتباه دانست و افزود: این وضعیت کنترل نشده و باید از ایرلاین‌ها پرسید که چرا خلاف رویه، چارتر ارایه می‌دادند؟ رفیعی با انتقاد از این‌که پیکان انتقادات در زمینه گران‌فروشی همواره به سمت دفاتر خدمات مسافرتی بوده، گفت: دفاتر ما محصولات دیگران را می‌فروشند که شامل هتل و بلیت هواپیماست. ما پکیج را در اختیار مردم قرار می‌دهیم ولی آن فرد گران‌فروش، در طول سال بلیت‌ها را به ما چارتری می‌فروشد و ما شدیداً موافق حذف این شرایط هستیم.

وی خاطرنشان‌ساخت: دفاتر به هیچ وجه گران‌فروشی نمی‌کنند و هم اینک در ۲۲ بهمن چارتر بنا به دستور وزیر حذف شد؛ [یعنی] نماینده‌های مجلس نیز باید حمایت کنند تا مشخص شود آن بلیت‌های دو میلیون تومانی توسط ایرلاین‌ها به فروش می‌رسید یا دفاتر خدمات مسافرتی؟

رفیعی یادآورشد: کاملاً مشهود است این تخلفات از کجا نشأت می‌گیرد و دفاتر ما مبرا از این مسأله هستند، چون ما فروشنده محصولات دیگران هستیم. البته بنده موافق عرضه چارتر بودم ولی نباید بسته سفر را نادیده گرفت.

فعالیت چارتری‌ها به صورت فروش انفرادی غیرقانونی است

عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: وزارت راه و شهرسازی به دنبال این است که شرکت‌های چارتری تنها در قالب تورهای مسافرتی فعالیت کنند، نه این‌که این شرکت‌ها بلیت را به صورت مستقیم و انفرادی به فروش برسانند.

مجید‌کیانپور عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به اقدام وزارت راه و شهرسازی در توقف کامل فعالیت شرکت‌های چارتری، گفت: رویکرد جدید وزارتخانه موجب کاهش چشمگیر دلال بازی در عرصه پروازهای هوایی می‌شود.

نماینده مردم دورود و ازنا در مجلس‌شورای‌اسلامی ادامه‌داد: البته وزارت راه و شهرسازی به دنبال این است که شرکت‌های چارتری تنها در قالب تورهای مسافرتی فعالیت کنند، نه این‌که این شرکت‌ها بلیت را به صورت مستقیم و انفرادی به فروش برسانند.

نرخ ارز و میزان عرضه و تقاضا دو عامل تأثیرگذار در قیمت نهایی بلیت هواپیما

کیانپور تصریح‌کرد: قیمت بلیت هواپیما تحت تأثیر چندین عامل مهم است که نرخ ارز و میزان عرضه و تقاضا از عوامل این بخش محسوب می‌شود.

روند عرضه و تقاضا در حوزه پروازهای چارتری به گونه‌ای بود که قیمت بلیت هواپیما در زمان کاهش تقاضا روند نزولی پیدا می‌کرد و در زمان ترافیک مسافرت‌ها، قیمت بلیت افزایش چشمگیری پیدا می‌کرد

وی گفت: روند عرضه و تقاضا در حوزه پروازهای چارتری به گونه‌ای بود که قیمت بلیت هواپیما در زمان کاهش تقاضا روند نزولی پیدا می‌کرد و در زمان ترافیک مسافرت‌ها، قیمت بلیت افزایش چشمگیری پیدا می‌کرد، به‌طوری‌که این روند موجب شده بود که قیمت بلیت پرواز تهران به مشهد در زمان اوج مسافرت‌ها به بالای یک میلیون برود.

توقف فعالیت چارتری‌ها زمینه‌ساز برگشت ثبات به بازار پروازهای هوایی

عضو کمیسیون عمران مجلس ادامه‌داد: به نظر من مهم‌ترین نتیجه توقف فعالیت چارتری را می‌توان برگشت ثبات به بازار پروازهای هوایی دانست، زیرا عملاً نظارت سازمان هواپیمایی و دستگاه‌های نظارتی بر عملکرد شرکت‌های مربوطه معطوف شده و در آن زمان می‌توان این حوزه را سامان داد.

سود ۳ برابری چارتر‌ها از فروش بلیت هواپیما

نایب رییس کمیسیون عمران مجلس گفت: دامنه سود چارتری‌ها از فروش بلیت دو یا ۳ برابر قیمت عادی و مصوب بلیت است، به‌طور مثال بلیت ۳۰۰ هزار تومانی پرواز تهران به مشهد، ۹۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.

سیداحسن‌علوی با انتقاد از فعالیت چارترکنندگان در عرصه پروازهای هوایی داخلی، گفت: متأسفانه بار دیگر شاهد بودیم که فعالیت چارتری‌ها در پروازهای هوایی موجب افزایش قیمت بلیت هواپیما تهران-مشهد-تهران تا قیمت حدود دو میلیون تومان شد که این مسأله نشان می‌دهد که پروازهای چارتری بدون هیچ نظارتی در عرصه صنعت هوانوردی کشور فعال است.

قول سازمان هواپیمایی برای کاهش قیمت بلیت پروازهای هوایی

نماینده مردم سنندج و دیواندره در مجلس‌شورای‌اسلامی با بیان این‌که فعالیت چارتری‌ها و دلال‌بازی در عرصه بلیت پروازهای هوایی به بلای جان صنعت هوایی کشور تبدیل شده است، افزود: دامنه سود چارتری‌ها از فروش بلیت دو یا ۳ برابر قیمت عادی و مصوب بلیت است، به‌طور مثال در شرایط عادی قیمت بلیت پرواز تهران به مشهد در گران‌‌ترین حالت حدود ۳۰۰ هزار تومان است، اما شاهد هستیم که بلیت همان پرواز توسط شرکت‌های چارتری حدود ۹۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.

نمایندگان مجلس بار‌ها اعلام کرده‌اند که سازمان هواپیمایی باید هر چه سریع‌تر پرونده بلیت‌های چارتری را ببندد، اما متأسفانه نه تنها فعالیت این شرکت‌ها متوقف نشده، بلکه آزادانه‌تر به فروش بلیت‌های خود با چندین برابر قیمت اقدام می‌کنند.

پرواز‌های چارتری چیست؟

گفتنی است پروازهای چارتری یعنی دربست کرایه کردن همه یا بخشی از صندلی‌های هواپیما برای یک بازه‌ زمانی معین. واژه‌ چارتر در معنای لغوی به معنیِ «دربست کرایه دادن» است. در حوزه‌ صنعت گردشگری هر چیزی که به تعداد زیاد موجود باشد و قابلیت فروش یا اجاره داشته باشد، می‌تواند چارتر شود. هر وسیله‌ نقلیه‌ عمومی که تعداد زیادی صندلی داشته باشد، یا هر هتل یا مرکز اقامتی که تعدادی تخت و اتاق مناسب داشته باشد، قابلیت چارتر کردن دارند، مثلاً صندلی‌های هواپیما یا تخت‌های هتل قابلیت چارتر کردن دارند.

در این میان به آژانس‌‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی که بخشی یا همه صندلی‌های یک پرواز با تخت‌های هتل را اجاره می‌کنند، «چارترکننده» و به آن شرکت هواپیمایی (ایرلاین) یا هتلی که صندلی‌های پرواز و تخت‌های اتاق‌هایشان را اجاره می‌دهند، «چارتردهنده» می‌گویند. باید گفت که فقط آژانس‌‌ها و دفاتر خدمات گردشگری نیستند که پرواز را چارتر می‌کنند. سازمان‌ها، ارگان‌ها، اداره‌ها، باشگاه‌های ورزشی و در کل هر نهاد دولتی و خصوصی که برای تعداد زیادی از نیروهای زیرمجموعه‌اش به بلیت هواپیما نیاز داشته باشد، ترجیح می‌دهد به‌ جای خرید بلیت برای تک‌تک کارکنانش، پرواز چارتر بگیرد. در این شرایط هم هزینه‌ آن سازمان کم‌تر می‌شود و هم برای نیروهایش در طول پرواز اختیار و راحتی بیش‌تری دارند. باید توجه داشت به دلیل ریسک‌هایی که برای شرکت‌های گردشگری چارترکننده وجود دارد، عمدتاً مسیرهای جذاب و پرتردد مورد اقبال قرار می‌گیرد.