صادرات در مسیر بن‌بست بخشنامه‌ها

صادرات در مسیر بن‌بست بخشنامه‌ها مجتبی قدیری صادرکنندگان باید نگران مشکلات خارج از مرز باشند و درگیر مسایل داخلی نشوند. اما متأسفانه صدور بی‌رویه بخشنامه‌ها از سوی دستگاه‌های دولتی باعث نگرانی آنها در داخل شده است، چرا که صدور بی‌رویه بخشنامه‌ها به روند کاری آنها آسیب می‌زند و برزخی برای فعالیت آنها فراهم کرده که […]

صادرات در مسیر بن‌بست بخشنامه‌ها

مجتبی قدیری

صادرکنندگان باید نگران مشکلات خارج از مرز باشند و درگیر مسایل داخلی نشوند. اما متأسفانه صدور بی‌رویه بخشنامه‌ها از سوی دستگاه‌های دولتی باعث نگرانی آنها در داخل شده است، چرا که صدور بی‌رویه بخشنامه‌ها به روند کاری آنها آسیب می‌زند و برزخی برای فعالیت آنها فراهم کرده که نمی‌دانند چه باید بکنند. در حالی‌که صادرکننده باید تنها به فکر کیفیت‌ و کمیت محصولات صادراتی خود باشد، اما درگیر بخشنامه‌های متعدد شده که چه بکند تا بتواند بازار صادراتی خود را حفظ کند.

اولین اشکال دولت صدور بخشنامه‌های متعدد در حوزه صادرات

محمدرضا‌پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: صدور بخشنامه‌های متعدد در حوزه صادرات، اولین اشکالی است که به دولت و بانک مرکزی وارد است و این اشکال تنظیمات صادرات را به هم ریخته است. وی تصریح‌کرد: دولت باید جلوی صادرات بی‌رویه بخشنامه‌ها را بگیرد که اثر آن در بخش‌های مختلف مشخص است. نماینده مردم کرمان و راور در مجلس بیان‌کرد: انتظار این است که بخشنامه‌های مختلف تبدیل به تصمیم متقن و منسجم بشود تا بتوانیم از ظرفیت صادرات در زمان کاهش ارزش پول ملی استفاده کنیم که بزرگ‌‌ترین فرصت است.

تصمیمات خلق‌الساعه

علیرضا‌کلاهی‌صمدی، نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران تأکیدکرد: تصمیمات خلق‌الساعه، تعدد بخشنامه‌های بازگشت ارز به کشور و بسیاری موارد دیگر هم‌اکنون حوزه صادراتی مملکت را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. وی با بیان این‌که کاهش صادرات در آبان‌ماه را می‌توان از دو بعد بررسی کرد، گفت: یکی از دلایل این کاهش، تحریم است. تحریم، نقل و انتقال بانک و پرداخت‌ها را با مشکل مواجه کرد. از طرفی خریداران عمده‌ای که فلزات پایه و مواد پتروشیمی را از ایران خریداری می‌کردند، به دلیل تهدیدهای آمریکا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترسند ارتباط تجاری مستقیم با ایران داشته باشند. صمدی افزود: همچنین دستورالعمل‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارزی ایران و تغییرات پیاپی آن صادرکنندگان را سردرگم و آنها را دچار بلاتکلیفی کرده است، به گونه‌ای که ترس از صادرات دارند. مدیریت داخلی و عدم ثبات قوانین و شرایط بین‌المللی باعث عقب نشستن حتی خریداران کوچک کالاهای ایرانی شده است. کشورهای خارجی که معاملات کوچکی داشتند، نمی‌توانند به‌طور مستقیم با ایران وارد معاملات بانکی شوند. خریداران محصولات تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نیز با تهدیدهای آمریکا وادار به عقب‌نشینی شده‌اند.

بخشنامه‌های متعدد و متناقض سدی بر سر راه صادرات

علی‌شریعتی‌مقدم، عضو هیأت مدیره شورای ملی زعفران گفت: بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و مقررات زیاد و متناقض، سدی بر سر راه صادرات است و امنیت صادرکننده را سلب کرده است. وی افزود: گاهی اوقات از خواندن بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها اجتناب می‌کنم، زیرا می‌دانم که هفته بعد بخشنامه‌های دیگری هم صادر می‌شود، در مواردی بخشنامه‌ها آن‌قدر کم پهلو نوشته می‌شود که نمی‌توانید درک کاملی از آن داشته باشید.

حذف صادرکنندگان خوشنام

نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران یادآور شد: بخشنامه‌ای در آبان‌ماه صادر شد و به واسطه آن، تخفیف‌هایی برای صادرکنندگان قایل شدند. به این بخشنامه انتقادات زیادی وارد است، زیرا بخشنامه بی‌منطقی است و مشکلاتی را در بازارهای مختلف ایجاد کرده است. صمدی با بیان این‌که روند کاهشی صادرات متوقف شده و در روند فعلی حرکت صادرات ادامه خواهد داشت و بیش از این شاهد کاهش صادرات نخواهیم بود، گفت: اما در این شرایط ممکن است صادرکنندگان خوشنام کنار بروند. زیرا قوانین دست ‌و پاگیر اجرایی همیشه این اثر را داشته است. وقتی قوانین را بدون روش اجرای درست وضع می‌کنند، مانند تعرفه بالای موبایل به بهانه تولید ملی این محصول، منجر به این می‌شود که بازار رسمی و تجار خوشنام کنار بروند و بازار به دست کالای قاچاق این محصولات می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. در صادرات هم همین اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد.

دلسردی صادرکنندگان

شهلا‌عموری، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن ‌و کشاورزی اهواز گفت: به علت تغییرات پی‌درپی بخشنامه‌های صادراتی، بازرگانان ما نمی‌دانند که بعد از صادرات کالاهای خود چه چیزی در انتظار آنها خواهد بود لذا اکنون نسبت به امر صادرات دلسرد شده‌اند. وی افزود: بخشنامه تعهد ارزی روزبه‌روز فاصله ما را با صادرکنندگان واقعی بیش‌تر می‌کند و در این مسیر، کارت‌های اجاره‌ای معضلات جدیدی را به پیکره بخش خصوصی وارد می‌کند. عموری با اشاره به بخشنامه جدید بازگشت ارز حاصل از صادرات که صادرکنندگان را گروه‌بندی کرده است، گفت: این راهکار اشتباهی است که صادرکنندگان عمده از چرخه صادرات حذف و خرده‌فروشی باب شود. در این صورت صادرکننده واقعی وجود نخواهد داشت، چون ارزش پایه صادراتی برخی کالا‌ها بین اظهار واقعی کالا و گمرکی فاصله ایجاد می‌کند و نرخ دلار نیز متغیر است و کنترل نمی‌شود.

وضع قوانین نادرست و غیراجرایی در صادرات

کلاهی صمدی تأکیدکرد: وقتی قوانین نادرست و غیراجرایی در صادرات وضع می‌شود، بخش خصوصی آسیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند. معافیت گمرکی برای صادرکنندگان کوچک باعث می‌شود که بازار به دست صادرکنندگان ناشی بیفتد. کما این‌که چنین شرایطی در بازار آب معدنی ایران در عراق رخ داده است. این فعال اقتصادی ادامه‌داد: به دلیل این‌که صادرات زیر یک میلیون دلار از مالیات معاف بوده، شرکت‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خرده‌پا که سطح فروششان تا این اندازه بوده، با فکر این‌که دلار آزاد به دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند، آب معدنی را با قیمت ارزان به عراق ارسال کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کوچک سیستم محاسبات درستی ندارند که بدانند چه می‌کنند. نتیجه این اقدام این بود که قیمت کالای ایرانی در بازار مقصد سرکوب شده است و شرکت‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند ایرانی نمی‌توانند محصول خود را با قیمت واقعی عرضه کنند.

صدور بیش از حد بخشنامه ارزی و صادراتی

عدنان‌موسی‌پور، رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق به تعدد صدور بخشنامه توسط بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: صدور بیش از حد بخشنامه ارزی و صادراتی در سال‌جاری منجر به مشکلات بسیاری برای صادرکنندگان شده و حتی اگر بخشنامه خوبی هم باشد حس بدی به صادرکنندگان می‌دهد.

صدور بخشنامه باید با مشورت بخش خصوصی اتخاذ شود

محمد‌لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات با اشاره به تعدد صدور بخشنامه‌ها گفت: براساس دستور رهبر انقلاب هرگونه تصمیم پیش از صدور بخشنامه باید با مشورت بخش خصوصی اتخاذ شود نه این‌که بخشنامه از پیش تعیین شده و یک جلسه مشورتی به صورت سوری با بخش خصوصی گذاشته شود و نظرات آنها اعمال نشود.

سردرگمی صادرکنندگان صنعت شیرینی‌ و شکلات

جمشید‌مغازه‌ای، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی‌ و شکلات گفت: از ابتدای اردیبهشت ماه تاکنون بین ۲۰ تا ۲۵ بخشنامه ارزی به صادرکنندگان ابلاغ شده است که ادامه این روند می‌تواند سردرگمی صادرکنندگان صنعت شیرینی ‌و شکلات را به دنبال داشته باشد.

بخشنامه‌های صادراتی از تصمیم استراتژیک برخوردار نیست

محسن‌احتشام، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن ‌و کشاورزی بیرجند با بیان این‌که بخشنامه‌های صادراتی از تصمیم استراتژیک برخوردار نیست، گفت: در بخش حذف موانع و محدودیت‌های اقلام صادراتی از تولید حمایت نکردیم و خواهان هستیم این امر اجرایی شود.