سفر به دیار ناشناخته‌های طبیعت و تاریخ، کهگیلویه و بویراحمد

  این‌جا می‌توانی قصه سفری با تاریخ و طبیعت روایت کنی، باشد که در آرامش نفس نسیم در شالیزار‌ها گم شوی، با رودخانه‌ها جاری شوی، از آبشارها غصه را فروریزی و بروی از کاج بلندی بالا عشق ‌برداری از لانه نور. به گزارش مهر، این‌جا دریک شب زیبایی بهاری می‌توانی در گوشه‌ای از این دیار […]

 

این‌جا می‌توانی قصه سفری با تاریخ و طبیعت روایت کنی، باشد که در آرامش نفس نسیم در شالیزار‌ها گم شوی، با رودخانه‌ها جاری شوی، از آبشارها غصه را فروریزی و بروی از کاج بلندی بالا عشق ‌برداری از لانه نور.

به گزارش مهر، این‌جا دریک شب زیبایی بهاری می‌توانی در گوشه‌ای از این دیار سحر انگیز روحت را در زلالی چشمه‌های دامنه‌های دنا غرق کنی و به تماشا بنشینی قاب عکس بی‌نظیری را در گوشه‌ای از بهشت زمین، در یک روز بهاری با آسمانی آبی و دشت‌هایی سبز در دامنه جنگل‌های بلوط دنا با سرخی شقایق و سپیدی بابونه ها.

کهگیلویه و بویراحمد سرزمین چهارفصل برف و آفتاب، سرزمین تپه ماهورهای سبز، مردان بزرگ، سرزمین آریوبرزن، دنای سر به آسمان ساییده، بشارخروشان، آبشارهای بلند، بلوط‌های هزارساله دامنه‌های سبز و لاله‌های واژگون دنا است.

کهگیلویه و بویراحمد، سرزمینی است که برف و آفتاب را در کنار هم دارد و از دو بخش سردسیری آرمیده در پای دنا و بخش گرمسیری با منابع طلای سیاه و تپه ماهورهای سبز تشکیل شده است.

وقتی نیمه سردسیر این سرزمین پوشیده از برف است، بهار در نیمه گرمسیر آن دامن گلدار سبزش را گسترده است و فاصله این دو آب‌وهوای متفاوت ساعتی بیش نیست.

بهار که می‌آید، بوی چویل و بابونه و ریواس دامنه‌های مخملین دنا را عطری تازه می‌بخشد و گلبرگ‌های سرخ و زرد لاله‌های واژگونش دل هر بیننده‌ای را می‌رباید.

از شیراز که به سمت غرب بروی، از اصفهان که به سوی جنوب سفر کنی، از اهواز که راه مشرق را بپیمایی و از بوشهر که عزم سفر به سمت شمال کنی به کهگیلویه و بویراحمد می‌رسی با مساحت ۱۶ هزار کیلومتر مربعی در میان کوهستان‌های شکوهمند و سترگ زاگرس.

این دیار چهارفصل، به‌ واسطه موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد به عنوان کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب شهرت دارد و بخشی از جاده طریق‌الرضا که جنوب غربی را به شمال شرق متصل می‌کند نیز از این استان می‌گذرد.

کهگیلویه و بویراحمد ۸ شهرستان دارد که دو شهرستان آن در بخش سردسیری و ۶ شهرستان دیگر در بخش گرمسیری واقع هستند.

بویراحمد و دنا دو شهرستان سردسیری استانند که در پای کوه‌های سر به فلک کشیده دنا قرار دارند و به تبع آن جاذبه‌های طبیعی منحصر به فردی دارند.

شهرهای یاسوج و سی‌سخت دو شهر مهم در این دو شهرستان‌اند که هرساله در بهار و تابستان میزبان گردشگران زیادی از جنوب و مرکز کشور هستند.

یاسوج دروازه پارس

برخی از تاریخدانان جهان، یاسوج را دروازه پارس(persian gates) نامیده‌اند و اعتقاد دارند که ۳۳۱ سال قبل از میلاد، «اسکندر مقدونی» در حمله به پرسپولیس از منطقه یاسوج گذشته و در تنگه‌ای در شمال این منطقه با نام «تنگ مهریان» با لشکر «آریو برزن»، سردار بزرگ هخامنشی رودررو شده است.

این‌جا یاسوج است، شهری که بر عشق و صداقت و سادگی استوار است و مردمانش همواره عشق را از نیاکانشان به ارث برده‌اند. شهری که همچون نگینی سبز و مخملین در پای دنای همیشه استوار و بلوط‌های هزارساله‌‌اش آرمیده است.

طبیعت بکر و زیبای دامنه‌های دنا، جوش و خروش رودخانه‌ها و آبشارها، نغمه فراموش شده پرندگان و صدای هلهله باد در گندمزارها، گوشه‌ای از زیبایی‌های بی‌نظیر سرزمین آریو برزن است.

رودهای خروشان بشار و مهریان و کوه‌های سر به فلک کشیده دنا با پوشش جنگل‌های بلوط و بنه، گرداگرد این شهر را فرا گرفته است به‌طوری که برخی این منطقه را شمال جنوب می‌نامند.

آبشار یاسوج که در ۵ کیلومتری شمال این شهر قراردارد، دارای هوایی مطبوع و آبی خنک و گواراست که سالانه میزبان مردمانی است که برای لحظه‌ای آرامش در سایه سار درختان سر به فلک کشیده‌‌اش می‌آسایند و مهمانش می‌شوند.

این آبشار در میان دو تنگه واقع‌ شده و درخت‌های کهنسال بلوط که عمری دویست ساله دارند، گرداگرد این آبشار را فراگرفته است.

مکان تفریحی تنگ گنجه‌ای که در ۱۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد، منطقه‌ای است خوش آب و هوا با رودخانه‌ای زلال و پوشیده از جنگل که از دل کوه‌های دنا می‌جوشد و نوازشگر چشمان گردشگران در بهار و تابستان است.

این تنگه در جاده یاسوج به سی‌سخت قرار داشته و با داشتن امکانات رفاهی مکان مناسبی برای مسافران نوروزی است.

پارک جنگلی یاسوج یکی دیگر از زیباییهای بکر و روح نوازی است که با ۸۰۰ هکتار وسعت بزرگ‌ترین پارک جنگلی در جنوب کشور است.

این پارک در شمال شهر یاسوج قرار داشته و انبوه درختان بلوط، بادام کوهی، ارزن، کیکم، بنه و زالزالک در آن، سایه مهرشان را بر سر هر غریبه‌ای می‌گسترانند.

دریاچه سد شاه‌قاسم تابلویی زیبا از آبی آسمان و سبزی درختان و آبی رودخانه‌هاست که در ۵ کیلومتری جنوب شهر یاسوج بر دامنه کوه نقش بسته است.

آبشار تنگ تامرادی که در فاصله ۵۵ کیلومتری از شهر یاسوج واقع‌شده یکی از زیباییهایی است که منحصر به فرد بودنش چشم هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند. این آبشار از ۱۵ آبشار تشکیل شده و ارتفاع آن بیش از ۱۵ متر است. وجود ۴ آبشار با ارتفاع ۸ تا ۱۰ متر و حوضچه‌های آب زلال و گوارایی که همچون زمردی سبز در دل این آبشار پدیدار شده‌اند، زیبایی آبشار را صد چندان کرده است.

در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر یاسوج ماسوله‌ای دیگر قرار دارد که نامش «کریک» است. در ورودی این دهکده شالیزارهای سبز همچون تابلویی زیبا و چهل‌تکه است که در آینه زمین نقش بسته است. بافت دهکده بافتی قدیم است که در خانه‌ها به‌صورت پلکانی قرار داشته و حیاط هر خانه پشت‌بام خانه‌ای دیگر است.

این دهکده زیبا در انبوه درختان و باغات و شالیزار‌ها محصور شده و درختانش در دو طرف جاده گنبدی ساخته‌اند که وقتی از آن می‌گذری، پای در بهشتی می‌گذاری که با نغمه پرندگان و صدای جویبار‌ها و سکوت درختان عجین شده است .

کشف گورستانی بزرگ با قدمت سه هزار و ۵۰۰ ساله خود گویای ناشناخته بودن یاسوج است.

این گورستان در مکانی زیبا مشرف بر رودخانه بشار واقع است تا نشان دهد بشار در عمر هزاران ساله خود هم‌‌نشین تمدن‌های باستانی کهن بوده است.

گچساران و باشت دیار طلای سیاه و رودخانه‌های خروشان

شهرستان‌های کهگیلویه، گچساران، باشت، چرام، لنده و بهمیی شهرستان‌های گرمسیری استان هستند که اکنون همگی مخمل سبز بر تن کرده و میزبان بهارند.

روستای زیبای مارین در ۳۶ کیلومتری شمال شهر گچساران و ۱۹۸ کیلومتری جنوب شرقی یاسوج قرار داشته و آب‌وهوای این روستا با وجودی که در یک منطقه گرمسیر واقع‌ شده است، معتدل است.

روستای مارین یکی از روستاهای تاریخی ایران است و راه سلطنتی شوش به تخت جمشید و بیشاپور (در دوره هخامنشیان) از هفت کیلومتری این روستا عبور می‌کرده است.

موقعیت سوق‌الجیشی روستای مارین، در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان سبب احداث قلعه‌های متعدد راهبانی در حوزه نفوذ آن شده است.

پل‌های خیرآباد، گنبد لیشتر، ۴ طاقی خیرآباد، دشتک دیل، آثار تاریخی لیشتر، آبشار کنج بنار، دامنه کوه‌هامی، دشت لیشتر، چشمه آب گرمو، رودخانه‌های فراوان، چشمه مارین، تنگ دیل، روستا کلگه، پل تاریخی پریم، کوه عنا و کوه دلو از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان‌های گچساران و باشت هستند.

کهگیلویه تابلویی الوان از تاریخ و طبیعت

در شهرستان کهگیلویه نیز باغ معروف و مشهور چشمه بلقیس، باغ عمران، چشمه کورسا، امامزاده امیر یوسف، سرکرته، باغ و آبشار المون، قلعه قدیمی، روستای تاریخی آرند و باغ‌های زیبای طسوج دل هر بیننده‌ای را می‌ربایند.

غار پیرزن در قلعه دختر دهدشت در دیواره‌ای به طول ۳۰ متر قرار دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری دهدشت در کهگیلویه است.

درون غار تاکنون شناسایی نشده است و به سبب صعب‌العبور بودن مسیر آن درگذشته راه‌هایی به‌وسیله دست به درون غار ایجادشده بود که باگذشت زمان از بین رفته است.

در این شهرستان، شهر تاریخی «بلاد شاپور» و آبشار طبیعی «کمر دوغ» و «کوه خاییز» از جاذبه‌هایی است که تاریخ و هویت این شهر را رقم می‌زنند.

این آبشار هفتمین آبشار مرتفع کشور است و ارتفاع زیاد آن سبب شده که رنگ آبی که از این آبشار به دامنه‌ها سرازیر می‌شود، به سفیدی بگراید و به رنگ دوغ شبیه شود.

قلعه‌های دختر، امامزاده چله خان و «کتیبه تنگ پیرزال» از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان کهگیلویه است.

مهم‌ترین اثر تاریخی شهرستان بلاد شاپور در دهدشت است که معماری اسلامی در دوران صفویه را به رخ گردشگرانش می‌کشد.

این شهر تاریخی بارگاه ۷ امامزاده را در خود پنهان دارد و به این دلیل به شهر «هفت‌گنبد» شهرت یافته است.

سرزمین ۴ فصل کهگیلویه و بویراحمد یادگارهای تاریخی بسیاری را در دل سرزمینش به یادگار دارد و دنا با همه عظمتش در منطقه سردسیری این دیار بهشتی از رنگ و زیبایی آفریده است.

دنا با همه سخاوتش مردمان این دیار را با طبیعت پیوند داده است و این استان به‌واسطه قرار گرفتن در میان کوهستان‌های زاگرس مرکزی بیش از ۸ درصد آب کشور را در اختیار دارد.

بارش متوسط سالیانه ۵۳۶ میلی‌متر باران در کهگیلویه و بویراحمد به همراه آب برف قله‌های دنا، تامر، نور، خامی، خاییز، ساورز و حجال موجب ایجاد بیش از هزار چشمه فصلی و دائمی در کوهپایه‌های زاگرس جنوبی شده است.

در این میان ۱۸ چشمه دائمی و پرآب با تخلیه سالانه ۴۹۵ میلیون مترمکعب آب می‌جوشند و صد‌ها نهر و رودخانه می‌زایند و این رودخانه‌ها در مسیر پرپیچ‌وخم خود به هم می‌پیوندند و ۴ رود پر آب بشار، مارون، زهره و خیرآباد را به وجود می‌آورند.

کهگیلویه و بویراحمد در کنار این منابع آبی فراوان جنگل‌های انبوهی نیز دارد و پس از استان‌های شمالی کشور، بیش‌ترین سرانه جنگل را دارد.

جنگل‌های استان ۸ درصد جنگل‌های کشور و ۲۰ درصد از جنگل‌های حوزه زاگرس بوده و بر این اساس سرانه جنگل در دنیا هشت‌دهم، در ایران ۰٫۲و در این استان ۱٫۷ دهم هکتار است که می‌توان گفت سرانه جنگل در کهگیلویه و بویراحمد ۸٫۵ برابر کشور و ۲٫۱ برابر دنیا است.

تنوع گونه‌های گیاهی در سراسر زاگرس مرکزی، بالغ‌بر دو هزار گونه گیاهی است که از این میان حدود یک هزار و ۲۵۰ گونه در منطقه حفاظت‌شده دنا شناسایی‌شده‌اند که این رقم معادل ۱۵٫۶ درصد گونه‌های کشور است.

استان در تنوع گیاهی با ۴۶ کشور جهان برابری می‌کند

دو هزار گونه گیاهی و ۴۰۰ گونه دارویی در کهگیلویه و بویراحمد شناسایی‌شده که این تعداد ۴۵ گونه بومی و منحصر به دنا هستند و بر این اساس منطقه حفاظت‌شده دنا به‌تنهایی به‌اندازه ۴۶ کشور دنیا گونه گیاهی آندومیک دارد.

بیش از ۱۱ درصد مساحت کهگیلویه و بویراحمد را مناطق حفاظت‌شده تشکیل داده و در مجموع ۲۵۰ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه حفاظت‌شده در استان وجود دارد که با توجه به وسعت یک درصدی کهگیلویه و بویراحمد نسبت به کشور، این استان در این زمینه جایگاه بسیار خوبی دارد.

هم اکنون هفت منطقه حفاظت‌شده دنا با وسعت ۹۳ هزار و۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با دو هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در استان وجود دارد.

در راس همه این‌ها پارک ملی دنا و منطقه حفاظت‌شده دناست که با وسعتی معادل ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار دارای ۱۵۵ گونه جانوری پرنده، ۲۴ گونه جانوری پستاندار، ۲۰ گونه آبزی و ۳۹ خزنده است.

آستانه بی‌بی حکیمه شکوه ابدی زاگرس

آستان مقدس حضرت بی‌بی حکیمه (س)، خواهر امام رضا (ع) در دامنه کوه‌های زاگرس و در کنار آبی دریای خلیج‌فارس برکتی است که به سرزمین نفتخیز گچساران شکوه و عشق می‌بخشد.

بقعه متبرکه حضرت بی‌بی حکیمه(س) که طبق اسناد و روایات مختلف، از دختران حضرت امام موسی بن جعفر(ع) است در فاصله ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان گچساران در موقعیت خاص جغرافیایی در میان کوه‌هایی صعب‌العبور و درکنار چشمه‌ای جوشان قرار دارد.

همه ساله زائران فراوانی از سراسر کشور به عشق اهل بیت راه پرپیچ‌وخم و ناهموار زیارتگاه بی‌بی‌حکیمه را از میان تپه ماهورهای بلند گچساران می‌پیمایند تا از این چشمه گوارای معرفت و حقیقت جرعه‌ای بنوشند.

بیش از ۳۰۰ بقعه متبرکه در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که همیشه ملجأ و مأمن مردم عاشق اهل بیت این استان بوده‌اند.

 

این‌جا در کهگیلویه و بویراحمد طبیعت همه چیز را برای‌زیستن در یک هوای پاک و به دور از دلمردگی مهیا کرده و سفره‌ای گسترده، رنگین از بابونه‌ها و گندمزارها، شالیزار‌ها و باغ‌ها و آبشارهای سر به زیر و خروشان، باغ‌های زیبا، تالاب‌های طبیعی، غار‌ها و اشکفت‌ها، چشمه‌های متعدد، دریاچه‌های طبیعی دردل کوهستان‌های بزرگ.