مروری بر علل کم آبی و مدیریت نادرست آب

مروری بر علل کم آبی و مدیریت نادرست آب

ذخیره‌های آبی کشور روز ‌به‌ روز در حال کاهش است. متوسط بارش باران ایران نیز از میانگین جهانی فاصله بسیاری دارد. تمام این مسایل در حالی رخ می‌دهد که ایران مدیریت درستی نسبت به منابع آبی ندارد.

به گزارش سیناپرس، پروفسور کردوانی در این خصوص گفت: ۳ تکنولوژی ساخت سد، حفر چاه و شیر و شلنگ، آب‌های زیرزمینی را نابود کرده و می‌خواهیم با ۳ تکنولوژی ازجمله باروری ابر‌ها آن را جبران کنیم که این روش با توجه به این‌که بارندگی سالیانه کم‌تر از ۲۵۰ میلی‌متر است صرفه اقتصادی ندارد و جبران‌کننده کمبود آب نیست.

این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که برنامه‌های اجراشده برای مدیریت آب اشتباه است و باید فکری اساسی صورت گیرد، توضیح داد: در ایران طی دهه‌های اخیر مصارف خانگی و صنعت در اولویت دریافت آب قرار گرفتند و پس‌ از آن به کشاورزان گفته شد که آب مورد نیاز بخش خود را از چاه تأمین کنند و کشاورزی بدون توجه به منابع آبی توسعه داده شد و در پی آن سد و کانال‌کشی صورت گرفت که این امر به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی منجر شد.

وی با اشاره به وضعیت کمبود آب در آمریکا گفت: ۳۶ ایالت آمریکا به‌ویژه لس‌آنجلس با کم آبی مواجه است که سالیان گذشته «مستر براند» روز صفر و تمام شدن آب را در این شهر پیش‌بینی و اعلام کرده بود که بخش‌های کشاورزی، صنعت و سایر بخش‌ها مصارف خود را ۲۵ درصد کاهش دهند و اگر کسی به آن عمل نکند راهی زندان خواهد شد، سپس در همان زمان ناظر آب اعلام کرد که شهروندان باید آب فضای سبز را از خانه جدا و کنتور مجزا دریافت کنند.

وی اضافه کرد: «مستر براند» چمن‌های مصنوعی را جایگزین چمن طبیعی کرد، پلیس آب گمارد و هر کسی که با شلنگ ماشین خود را می‌شست ۵۰۰ دلار جریمه کرد، همچنین مصوب کرد تا فاضلاب خانگی تصفیه و مجدداً استفاده شود، درختان را از بین برد و کاکتوس را جایگزین آن کرد و با این روش روز صفر پیش‌بینی‌شده را ۷ سال به تأخیر انداخت.

هوشمندسازی آبیاری فضای سبز

اخیراً شهرداری تهران نیز برای رفع مشکل کم آبی شهر تهران، اقدام‌هایی را انجام داده است. یکی از اقدام‌های این مجموعه ممنوعیت کاشت چمن و آغاز مطالعات دقیق برای تعیین گونه گیاهی جایگزین چمن است.

محمدافشانی، شهردار تهران از جدیت در اجرای بخشنامه ممنوعیت کاشت چمن و آغاز مطالعات دقیق برای تعیین گونه گیاهی جایگزین «چمن» خبر داد و در پاسخ به برخی انتقاد‌ها مبنی بر عدم آبیاری مناسب فضای سبز در ساعات مشخص شده ۱۸تا ۶صبح، گفت: خیلی از مردم در محلات معترض بوده و به طرق مختلف از احتمال خشک شدن فضای سبزشان انتقاد و ابراز نگرانی کردند و من نیز اعلام کردم برای آبیاری بهتر فضای سبز که زمانش کوتاه است، مقداری زمان را بلندتر کنید.

وی با بیان این‌که ممنوعیت کاشت چمن حتما جدی گرفته می‌شود، گفت: البته دقت داشته باشید که باید مطالعات دقیقی در مورد وضعیت چمن در تهران انجام شود تا مشخص شود در کجا باید چمن حذف شود یا به جای چمن چه گیاهی کاشته شود؟

افشانی با بیان این‌که قطعاً از این به بعد کاشت چمن ادامه نخواهد داشت، تصریح‌کرد: اما باید برای چمن‌های موجود جایگزین پیدا کرد و باید احصا شود که روش‌های جایگزین چگونه باشد و این‌که آیا باید درخت بکاریم یا از گونه‌های کم آب به عنوان جایگزین چمن استفاده کنیم؟

وی با بیان این‌که هوشمندسازی یکی از برنامه‌های جدی من است که آن را دنبال می‌کنیم، گفت: در زیرمجموعه هوشمندسازی شهر، هوشمندسازی آبیاری فضای سبز نیز قرار دارد؛ اما در مدت معقول پیگیری و به سرانجام می‌رسد؛ چرا که در کشورهای دیگر که از وضعیت آب خوبی هم برخوردار هستند طرح جایگزینی چمن با جدیت دنبال می‌شود و ما نیز باید این طرح را با جدیت دنبال کنیم.

آبیاری چمن‌ با پساب فاضلاب تهرانی‌ها

سازمان آب ‌و فاضلاب تهران نیز به فکر تصفیه‌خانه‌هایی در مقیاس کوچک‌تر و به شکل محلی با همکاری شهرداری است، تا از پساب آن برای بهره‌برداری فضای سبز استفاده کند، زیرا واقعیت‌ها گویای این مسأله هستند که طی سال‌های آتی به دلیل مشکلات آبی باید از پساب برای آبیاری فضای شهری که یکی از ضرورت‌های محیط‌زیستی شهرهاست، استفاده کرد.

علیرضا نوذری‌پور، قائم‌مقام مدیرعامل سازمان آب ‌و فاضلاب تهران، محقق‌شدن این مسأله را در گرو همکاری شهرداری دانست و گفت: اگر شهرداری تهران همکاری کند، آمادگی داریم از تعداد بیش‌تری از تصفیه‌خانه‌ها در داخل شهر بهره‌برداری کنیم، چون در آینده این حجم بهره‌برداری از منابع آبی را برای فضای سبز نخواهیم داشت و به همین‌منظور پیش‌بینی‌‌ها برای این حوزه روی پساب به‌دست‌آمده از شبکه فاضلاب است؛ برای همین صحبتی با شهرداری و شورای شهر داشته‌ایم، حتی در منطقه ٢٢ توافقی داشتیم که با وجود تمام جلسات این توافق پس از چند سال به نتیجه نرسیده است.

پیش‌بینی‌‌ها از این مسأله روایت می‌کنند که مجموع پساب حاصل از تصفیه‌خانه‌های تهران چیزی حدود ٨٥٠‌میلیون مترمکعب در‌ سال خواهد شد که می‌توان از این پساب در کشاورزی جنوب تهران، در آبیاری پارک‌ها و فضای سبز و حتی غنی‌کردن آبخوان دشت تهران استفاده کرد.