نگرانی مسوولان از پاییز زود هنگام چنارهای شاهرود

نگرانی مسوولان از پاییز زود هنگام چنارهای شاهرود  چنارهای شاهرود در میانه فصل گرما زردتر از همیشه به انتظار روزهایی هستند که مسؤولان نهادهای اجرایی و خدماتی برای نجاتشان دست به‌کار شوند و سبزی را به آن‌ها بازگردانند. به گزارش مهر، موضوع خشک شدن چنارهای شاهرود که به نوعی نمادهای معنوی این شهر محسوب می‌شوند […]

نگرانی مسوولان از پاییز زود هنگام چنارهای شاهرود

 چنارهای شاهرود در میانه فصل گرما زردتر از همیشه به انتظار روزهایی هستند که مسؤولان نهادهای اجرایی و خدماتی برای نجاتشان دست به‌کار شوند و سبزی را به آن‌ها بازگردانند.

به گزارش مهر، موضوع خشک شدن چنارهای شاهرود که به نوعی نمادهای معنوی این شهر محسوب می‌شوند سال‌هاست که بدون راه‌حل عملی در نهادهای اجرایی و خدماتی دست به دست می‌شود.

چنارهای شاهرودی امروز تنها درختانی سر به فلک کشیده نیستند، این‌ها ریه‌های شهرمان و نمادی از دیار شاهوار هستند که سالیان سال و خیلی پیش از حضور ما بر این کره خاکی، دست بر آسمان می‌سایند و امروز رفتار ما با آن‌ها باعث شده تا لباس سبزشان را از تن درآورده و رنگی زرد به خود بگیرند.

سیاری از کارشناسان معتقدند خاک، آب و بادهای گرمسیری مهم‌ترین عوامل خشک شدن چنارهای شاهرود هستند اما سؤال اساسی در این بین آن است که این درختان چرا در ۵ سال اخیر رنگ زردی به خود گرفته‌اند و آیا این پدید شوم در درختان شهر بسطام که در ۷ کیلومتری شاهرود قرار دارد، چرا رخ نمی‌دهد لذا با پذیرفتن عواملی مانند خاک آهکی، آب نامناسب، ورود فاضلاب به پای این درختان و بادهای گرمسیری را نیز عامل زرد سالی این درختان نامید.

اجرای شبکه فاضلاب یکی از تهدیدهای اصلی چنارهای شاهرود

رییس فضای سبز شهرداری شاهرود اجرای شبکه فاضلاب را یکی از تهدیدهای اصلی چناران می‌داند و می‌گوید: اجرای این امر باغات و فضای سبز را از بین می‌برد و باعث خشکی چنار‌ها می‌شود.

حسینی با یادآوری این‌که در سال گذشته یک تیم کارشناسی متشکل از کارشناسان را برای بررسی چنارهای خشک شده انتخاب و به بررسی این موضوع پرداختیم و در سال جاری کار را با ۳۰۰درخت در منطقه آبشار آغاز کردیم که با انجام مراحل تحقیقاتی در حالی که این درختان زمستان گذشته و تابستان گرم پیش رو توانستیم روند اجرایی کار را رصد کنیم.

جلوگیری از زوال چنار با رویکرد بومی

رییس فضای سبز شهرداری شاهرود با اشاره به مشکل چنارهای این شهر، گفت: مشکل زوال و خشکیدگی چنار مشکل امروز شاهرود نیست بلکه همه کشور با آن درگیر هستند که خوشبختانه امروز در شهر خودمان با شعار استفاده از متخصصان بومی توانسته‌ایم در دو سال اخیر مشکل را شناسایی و نسبت به رفع آن اقدام کنیم تکیه برتجربه بومی و کارشناسان و متخصصان شاهرودی ثابت کردیم که می‌توانیم راه‌حلی را پیدا کنیم که باصرفه بوده و سایر اقدامات زمان‌بر و پرهزینه غیربومی را کنار بزنیم.

حسینی در ادامه بیان‌داشت: در طی مدت ۴ سال است که رسیدگی به درختان را از زمستان با ایجاد جوب‌کشی و هرس شروع کردیم که بررسی‌ها نشان داد این درختان که در زمستان به آن‌ها آبیاری و رسیدگی شد در تابستان و گرمای ۴۰درجه به نسبت سایر درختان کم‌ترین آسیب را دیدند.

وی افزود: چنار از جمله درختانی است که سبز کردن مجدد آن بسیار سخت و پرهزینه است، سعی کردیم از گونه‌هایی استفاده کنیم که نسبت به کم آبی و تحمل آفات گونه بسیار مقاومی باشد و از سویی ذائقه مردم به سمت درختانی مانند کاج بیش‌تر است بیش‌تر حجم درختان جایگزین به کاشت کاج، زبان گنجشک، زیتون تلخ، بلوط و ابریشم در سال جاری در سطح شهر اختصاص پیدا کرد.

سرزنی علت سقوط درختان چنار

رییس فضای سبز شهرداری شاهرود بیان‌داشت: مشکل چنارهای شهر با توجه به نوع آب و خاک در قسمت‌های مختلف شهر متفاوت است، شناخت گونه چنارهای شهر از جمله اقداماتی است که باید صورت گیرد چرا که هرگونه نسبت به یک سری مواد از خاک واکنش نشان می‌دهد در حالی که همان درخت در محل دیگری کاملاً شاداب و سرحال است که این بسته بر ظرفیت جنس چنار درمان را متفاوت می‌کند.

حسینی با اشاره به هرس درختان چنار تصریح‌کرد: سرزنی درختان چنار مانعی است از جلوگیری سقوط چنار چراکه این امر سبب می‌شود برگ‌های چنار به نسبت وزن ریشه سنگینی می‌کند و سبب سقوط و از بین رفتن چنار شده و این در حالی است که این سرزنی هم از این امر جلوگیری می‌کند و هم باعث شادابی درخت می‌شود و از سوی دیگر این شاخه‌ها به شبکه برق برخورد کرده و سبب اختلال در شبکه برق‌رسانی می‌شود.

وی افزود: اجرای شبکه فاضلاب یکی از دغدغه‌های سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری شاهرود است چرا که اکثر این درختان قطور ریشه در آب‌های سطحی و فضلاب شهری دارند و اجرای این امر سبب می‌شود که این درختان از منابع آبی موجود بی‌بهره و سطح بسیار زیادی از درختان سطح شهر خشکیده شود.

چنارهای قدیمی سرحال هستند

مدیر اسبق محیط‌زیست شاهرود و فعال زیست‌محیطی نیز با اشاره به وضعیت چنارهای شاهرود، گفت: این شهر به عنوان چنارستان از قدیم مورد شناسایی واقع شده بود و امروز حفظ این گونه ارزشمند هم به لحاظ سرسبزی و هم اعتقادی بیش از هر زمان دیگری نیازمند عزم جزم مسؤولان و همت مردمی است .

جلالی بیان‌داشت: با نگاهی اجمالی به چنارهای شهر کاملاً مشهود است که چنارهای قدیمی کاملاً سرحال و شاداب است و چنارهای قدیمی رو به زوال و خشکی که تیم تحقیقاتی باید درباره نوع آب و خاک این گونه را با گونه جوان‌تر مورد واکاوی قرار دهد.

وی افزود: در راستای حفاظت از چنار لازم است که تیم تحقیقاتی سازمان پارک‌ها و فضای سبز و همراه علوم و تحقیقات کشاورزی امروز از مرکز تحقیقات جنگل‌ها و مراتع برای این امر یاری و همکاری بطلبند و تحت عنوان پروژه تحقیقاتی به این امر هویت ملی بخشید.

تدوین برنامه کاری اقدامی ضروری برای حفظ فضای سبز

کارشناس باغبانی جهاد کشاورزی شاهرود نیز در این رابطه گفت: نگهداری و پیشبرد به صورت تیمی در حال انجام است و باید تمرکز خود را علاوه بر حفظ گونه چنار به سمت برطرف کردن مشکل سایر درختان نیز پیش برد چرا که در دراز مدت ممکن است درختان دیگر نیز به این زردی و خزان زود رس نیز مبتلا شوند.

اسماعیل قربانی بیان‌داشت: برای حفظ فضای سبز و نگاهداری از آن نیازمند تعریفی از یک جدول زمانی است که هرماه و در هر فصلی مشخص شود که چه اقداماتی باید در فصول مختلف در این راستا صورت گیرد.

وی افزود: تدوین یک جدول در حوزه فضای سبز به کنترل و دفع آفات و به لحاظ تغذیه منابع خاک گیاهان و درختان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و ناظری هم بر روند اجرایی پروژه‌ها، کم و کاستی‌ها و بررسی روند جلسات و تحلیل گزارشات ماهانه می‌تواند به حفظ فضای سبز کمک کند.

کمبود مواد مغذی عامل خشکیدگی درختان چنار

مسؤول حفظ نباتات جهاد کشاورزی شاهرود در راستای حفظ و صیانت از چنارها، گفت: در راستای حفظ نباتات تجربه‌ها بیانگر آن است که یک درخت ۴۰ ساله در اثر آفاتی مانند سوسک چوب خوار نمی‌تواند از بین برود چراکه چنار از آستانه تحمل بسیار بالایی برخوردار است و بررسی‌ها حاکی از آن است که بیماری‌ها عوامل فیزیولوژی و غیرفیزیولوژی در پوسیدگی و خشک شدن چنار دخیل هستند.

ملیحه راحتی در ادامه تصریح‌کرد: بعد از سرمای سال۸۶ اکثر درختان چنار نتوانستند از سرمازدگی در این سال قد قلم کنند کمبود روی، آهن و ازت هم از سوی دیگر باعث شده این درختان مانند یک بیمار رنجور هر ویروسی که از لوای درخت عبور می‌کند چنار را درگیر و در نهایت باعث خشک شدن و خزان زود رس آن شود.

وی افزود: درخت چناری که با کمبود مواد مغذی مواجه است باعث می‌شود قارچ‌های زیادی به آن حمله کنند و این نیازمند آن است که بخشی از بافت درخت آسیب دیده را در مرکز تحقیقات و آزمایشکاه کشت دهیم تا علت اصلی آن ریشه‌یابی شود اقدام شناسنامه‌دار کردن درختان چنار و تدوین جدول و تقویم کاری اقدامات بسیار خوبی است در صورتی که ابتدا مشکل اصلی شناسایی شود با مشخص شدن مشکل راحت‌تر می‌توان به دنبال چاره‌جویی بود.

کارهای پژوهشی با آزمایش جوابگو نیست

کارشناس آب و خاک و همچنین عضو جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود، درباره مشکل و درمان خشکیدگی چنارها، گفت: در ارتباط با بحث مشکل چنار در سطح شهر خزان زود رس و واکنش طبیعی درخت به تغییرات اقلیمی سبب خشک شدن آن شده است مشکل زردی امروز نه تنها در شاهرود بلکه در تهران، اصفهان و اقصی نقاط کشور که با چنار مواجه هستند مشاهده شده است که در این راستا اقدامات درمانی هم صورت گرفت.

حنیف‌رضا گلزار افزود: بحث زردی درختان چنار به علت ناتوانی ریشه گیاه در جذب عناصر ویژه غذایی از جمله نیترات‌ها، آهن، روی و مس است که در این گام باید گونه‌های گیاهی و نیاز آن‌ها از هم تفکیک شود چرا که زمانی در یک محدوده ۵۰متری قدم می‌زنیم کاملاً مشهود است که یکی درمیان درختان با مشکل زردی مواجه هستند و این در وهله نخست به عدم شناخت ما از خود گونه درخت بر می‌گردد.

 

این فعال محیط‌زیست با اشاره به مشکل منابع آبی در ارتباط با بحث چنار، افزود: از سال ۸۹ در برنامه تحقیقاتی درباره آب به این نتیجه رسیدیم که غلظت یون بیکربنات به نسبت سایر منابع آبی دو برابر بیش‌تر است و این امر سبب شده این یون مانع اصلی جذب آهن در درخت چنار شود و این امر در پارک شهدای محراب به وضوح قابل مشاهده است که خاک به شدت آهکی است و این امر جذب عناصر در درخت چنار را دچار مشکل و ضعف می‌کند. در بحث آب و خاک مطالعات بیش‌تری باید صورت گیرد تا بتوان با بازده زمانی مشخص مدیریت بهتری را در روش درمانی درختان چنار در مراکز تحقیقاتی به ثمر برسانیم.