مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارشی به بررسی سهم نهادهای شبه‌دولتی صنعت پالایش نفت در اقتصاد پرداخت. به گزارش مناقصه‌مزایده، دفتر مطالعات بخش عمومی این مرکز در گزارشی با عنوان «سهم نهادهای شبه‌دولتی در اقتصاد۲. صنعت پالایش نفت» آورده است که در سال‌های اخیر سیاست‌گذاری در حوزه نهادهای عمومی غیردولتی در برخی موارد به‌دلیل […]
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارشی به بررسی سهم نهادهای شبه‌دولتی صنعت پالایش نفت در اقتصاد پرداخت. به گزارش مناقصه‌مزایده، دفتر مطالعات بخش عمومی این مرکز در گزارشی با عنوان «سهم نهادهای شبه‌دولتی در اقتصاد۲. صنعت پالایش نفت» آورده است که در سال‌های اخیر سیاست‌گذاری در حوزه نهادهای عمومی غیردولتی در برخی موارد به‌دلیل عدم شفافیت و فقدان اطلاعات، با مشکلات بسیاری همراه بوده و تلاش قانون‌گذار در تعیین محدوده مشخصی برای فعالیت نهادهای مذکور، در عمل به موفقیت چندانی دست پیدا نکرده است. مرکز پژوهش‌های مجلس، در این گزارش با بررسی شرکت‌های پالایش نفت در گروه «فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» بازار بورس، بیان می‌کند: از ۱۰ شرکت پالایش نفت فعال، چهار شرکت غیر‌بورسی هستند. گفتنی است؛ بر‌اساس صورت‌های مالی شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۱، شش شرکت بورسی پالایش نفت همگی سودده بوده‌اند. شرکت نفت آبادان با ظرفیت پالایش ۳۹۰ هزار بشکه نفت‌خام در روز در جایگاه اول قرار می‌گیرد. پالایش نفت کرمانشاه با پالایش ۲۵ هزار بشکه نفت‌خام، کمترین میزان تولید را در بین ۱۰ شرکت پالایشی داراست. در این گزارش با بیان اینکه بخش‌خصوصی سهم ناچیزی از صنعت پالایش کشور را در اختیار دارد و عمده این صنعت در اختیار دولت و نهادهای عمومی است، بیان می‌کند: به‌غیر از پالایشگاه کرمانشاه که ۸۰ درصد سهام آن در فرآیند خصوصی‌سازی به بخش‌خصوصی واگذار گردید، ۹ پالایشگاه دیگر در مالکیت دولت و نهادهای عمومی غیردولتی است. دولت از طریق شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، سازمان تأمین‌اجتماعی از طریق شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو)، سهام‌عدالت، سازمان تأمین‌اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری تجاری شستان و غدیر، صندوق بازنشستگی و از کار‌افتادگی بانک‌های ملی و بانک‌های ادغام شده از طریق شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت از طریق شرکت سرمایه‌گذاری اهداف و هیأت‌امنای صرفه‌جویی ارزی از طریق شرکت آوای پردیس سلامت از بازیگران اصلی بازار پالایش نفت هستند. دفتر مطالعات بخش عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در ادامه این گزارش به ارائه یافته‌های کلیدی می‌پردازد: در این گزارش با استفاده از داده‌های مربوط به ۱۰ پالایشگاه فعال کشور که بر‌اساس ظرفیت روزانه پالایش نفت‌خام دسته‌بندی شده‌اند، به تخمین سهم نهادهای عمومی غیردولتی و دولت از صنعت پالایش نفت کشور پرداخته است. این گزارش نتایج مطالعه را به سه شکل ارائه می‌دهد، اول تخمین سهم هریک از نهادهای عمومی غیردولتی و دولت از کنترل و مدیریت صنعت پالایش نفت. دوم محاسبه سهم جریان نقدی برای نهادهای عمومی غیردولتی و دولت در صنعت پالایش نفت و سوم محاسبه تعداد شرکت‌های سهام دار با درنظر گرفتن چهار سطح مالکیت به تفکیک نهادهای عمومی غیردولتی و دولت. در ادامه این گزارش بیان می‌شود که تأمین‌اجتماعی، دولت (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران) و سهام‌عدالت به‌ترتیب حدود ۴۵، ۳۵ و ۱۱ درصد کنترل و مدیریت صنعت پالایش کشور را (پائیز ۱۴۰۱) در اختیار دارند. سازمان تأمین‌اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) نیز با سهم هشت درصدی از میزان پالایش نفت‌خام در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد و بخش‌خصوصی تنها یک درصد از مدیریت و کنترل بازار پالایشی کشور را در اختیار دارد. بر این اساس، ۹۹ درصد کنترل و مدیریت صنعت پالایشی کشور در اختیار دولت و نهادهای عمومی غیردولتی است. همچنین این گزارش با بررسی جریان نقدی صنعت پالایشی کشور به سهم بخش‌های مختلف می‌پردازد و بیان می‌کند که در محاسبه جریان نقدی، دولت با سهم ۲۷ درصدی در جایگاه اول قرار می‌گیرد و پس از آن تأمین‌اجتماعی و سهام‌عدالت با سهم‌های ۱۹ و ۱۶ درصدی از جریان نقدی در رتبه دوم و سوم قرار می‌گیرند. صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت با سهم هفت درصدی از جریان نقدی صنعت پالایشی، در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد. تأمین‌اجتماعی نیروهای مسلح و هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی حدود سه درصد از جریان نقدی صنعت پالایشی کشور سهم دارند. صندوق بازنشستگی، وظیفه، پس‌انداز و ازکارافتادگی بانک‌های ملی و ادغام شده دو درصد و بخش‌خصوصی، صندوق بیمه اجتماعی روستائیان، عشایر و کشاورزان، بنیاد شهید و امور ایثارگران و صندوق بازنشستگی صنعت نفت هریک حدود یک درصد از جریان‌های نقدی صنعت پالایش نفت کشور سهم دارند. بررسی‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد صندوق بازنشستگی و ازکارافتادگی بانک‌های ملی و بانک‌های ادغام شده، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و هیأت‌امنای صرفه‌جویی ارزی در حداقل یک پالایشگاه نفت دارای کرسی هیأت‌مدیره هستند اما به‌دلیل عدم کنترل شرکت، سهمی از مدیریت صنعت پالایش نفت کشور نداشته و تنها در حق جریان‌های نقدی سهیم هستند.
دیدگاه بسته شده است.