اهمیت بورس‌های کالایی در دنیا که بسیاری از کشور‌ها را به مرجع جهانی قیمت کالاها مبدل کرده بر هیچ کس پوشیده نیست، از این‌رو کارکرد بورس‌های کالایی در توسعه اقتصادی کشور‌ها موضوع مهمی است که در همین زمینه گفتگویی با معین محمدی‌پور، مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران حول یک پرسش اصلی […]
اهمیت بورس‌های کالایی در دنیا که بسیاری از کشور‌ها را به مرجع جهانی قیمت کالاها مبدل کرده بر هیچ کس پوشیده نیست، از این‌رو کارکرد بورس‌های کالایی در توسعه اقتصادی کشور‌ها موضوع مهمی است که در همین زمینه گفتگویی با معین محمدی‌پور، مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران حول یک پرسش اصلی که «کشورهای مختلف در جهت توسعه اقتصادی چگونه از بورس‌های کالایی خود بهره می‌برند؟» انجام شده است. در این گفتگو؛ «تقارن اطلاعاتی و تضمین معاملات»، «ایجاد بستر کشف نرخ و عقد قرارداد» و «ایجاد شبکه قبض انبار» به عنوان سه کارکرد مهم بورس‌های کالایی مورد واکاوی قرار گرفته است. به گزارش کالاخبر، معین محمدی‌پور؛ مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران در پاسخ به این پرسش که کشورهای مختلف در جهت توسعه اقتصادی چگونه از بورس‌های کالایی خود بهره می‌برند؟ اظهار داشت: بیش از ۱۵۰ سال از عمر بورس‌های کالایی معتبر شناخته شده در جهان می‌گذرد. هم‌اکنون بورس‌های کالایی در کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه نقش بسزایی در بازارهای کالایی ایفا می‌کنند و کارکردهای متنوعی در هر کشور از خود نشان داده‌اند. در کشورهای پیشرفته اغلب کارکردهایی همچون کشف قیمت منصفانه و پوشش ریسک فعالان بازار مورد توجه بوده است؛ اما در کشورهای در حال توسعه علاوه بر کشف قیمت منصفانه، کمک به تنظیم بازار، تأمین مالی به پشتوانه کالاها، ارتقای شفافیت، توزیع متقارن اطلاعات، بازاریابی، تجمیع و استانداردسازی کالا در انبار‌ها از جمله کارکردهای اصلی بورس‌های کالایی به شمار می‌روند. محمدی‌پور؛ افزود: با توجه به اینکه تعدیل در قیمت‌های محصولات مختلف در بازارهای سنتی بسیار کند اتفاق می‌افتد، عدم تقارن اطلاعاتی در حوزه قیمتی می‌تواند منشأ ایجاد رانت برای افرادی باشد که دارای مزایای اطلاعاتی هستند و به رئوس شبکه توزیع نزدیک‌ترند. به منظور جلوگیری از این رانت، بورس‌های کالایی دنیا در حوزه محصولات مختلف صنعتی و کشاورزی اقدام به راه‌اندازی معاملات آتی و اختیار معامله کرده‌اند؛ در همین زمینه کشف روزانه نرخ این نوع از محصولات و اطلاع‌رسانی آن به بازار وظیفه اصلی بورس‌‌ها به شمار می‌رود. او ادامه داد: بورس‌‌ها با تعریف قراردادهای آتی و اختیار معامله، علاوه بر ایجاد تقارن اطلاعاتی، اجازه پوشش ریسک قیمتی را نیز به معامله‌گران می‌دهند. به این معنا که معامله‌گران می‌توانند با توجه به انتظارات قیمتی و پیش‌بینی‌ها، خود را در مقابل نوسانات قیمتی کالاها بیمه کرده و همچنین در صورتی که تولیدکننده هستند، از فروش کالای خود در سررسید قراردادهای آتی، اطمینان حاصل کنند. به گفته وی، بورس‌های کالایی در کشورهای در حال توسعه عموماً دارای کارکردهای بیشتری نسبت به کشورهای توسعه یافته هستند. از جمله این کارکرد‌ها می‌توان به سه مورد اصلی «ایجاد تقارن اطلاعاتی و تضمین معاملات»، «ایجاد بستر کشف نرخ و عقد قرارداد» و «ایجاد شبکه قبض انبار» اشاره کرد.
تقارن اطلاعاتی و تضمین معاملات
محمدی‌پور؛ درخصوص ایجاد تقارن اطلاعاتی و تضمین معاملات، گفت: با توجه به ساختار سنتی بازار‌ها در کشورهای در حال توسعه، نبود بستر قانونی مناسب جهت ساماندهی به پدیده‌هایی نظیر انحصارات خرید و فروش و همچنین عدم وجود نظام حقوقی شفاف جهت تضمین تعهدات طرفین، شکل‌گیری نهادی جهت رفع کاستی‌های بازار و کاهش هزینه‌های معاملاتی بسیار حائزاهمیت است. او عنوان کرد: بورس‌های کالایی با ایجاد بستری برای شکل‌گیری عرضه و تقاضای شفاف این مسئولیت را به‌عهده می‌گیرند و ضمن انتشار اطلاعات قیمتی و حجمی از معاملات، تعهدات طرفین را نیز تضمین می‌کنند. همچنین با تعریف قوانین معاملاتی، امکان رسیدگی به شکایات طرفین را نیز فراهم می‌کنند.
کشف نرخ و عقد قرارداد
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران به کارکرد دوم یعنی ایجاد بستر کشف نرخ و عقد قرارداد به ویژه برای محصولات تولیدی شرکت‌های دولتی و اموال دولتی اشاره کرد و گفت: به‌دلیل نواقص موجود در بازارهای کشورهای در حال توسعه، کشف نرخ محصولات مختلف بسیار مبهم بوده و یک کالای یکسان می‌تواند با چند قیمت مختلف معامله شود. علاوه بر این با توجه به بنگاه‌داری نسبتاً گسترده ارکان دولتی در اقتصادهای در حال توسعه، تعیین قیمت برای محصولات تولیدی یکی از چالش‌های اصلی به شمار می‌رود. محمدی پور ادامه داد: بورس‌های کالایی با فراهم آوردن بستر شفاف فروش کالاها، به کشف نرخ منصفانه کمک کرده و به‌عنوان مرجعیت قیمتی ایفای نقش می‌کنند و همچنین راهکار مناسبی برای حل مسئله برگزیدن خریدار نهایی و نحوه عقد قرارداد از طریق استانداردسازی قراردادها، برگزاری حراج و انتشار اطلاعات معاملات ارائه می‌دهند. او افزود: همچنین در حوزه فروش شفاف اموال مازاد دولتی و جلوگیری از ایجاد رانت و فساد در فرآیند انتقال این اموال به بخش خصوصی، بورس‌های کالایی می‌توانند نقش حائزاهمیتی را ایفا کنند. وظایف بورس‌‌ها در این حوزه می‌تواند علاوه بر فراهم آوردن بستر شکل‌گیری عرضه و تقاضا، بازاریابی و انجام اطلاع‌رسانی لازم به فعالان بازار نیز باشد.
شبکه قبض انبار و مزایای آن
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران در بخش پایانی این مصاحبه به سومین کارکرد بورس‌های کالایی به عنوان ایجاد شبکه قبض انبار اشاره کرد و اظهار داشت: قبض انبار در کشورهای در حال توسعه دارای نظام حقوقی سازمان‌یافته‌ای نیست. بورس‌های کالایی با تعریف قبض انبار قابل معامله و نظارت بر معاملات آن‌‌ها امکان بهره‌گیری از مزایای آن را فراهم می‌کنند. او درخصوص مزایای این ابزار، گفت: پنج مزیت اصلی درخصوص ایجاد شبکه قبض انبار به کمک بورس‌های کالایی وجود دارد که تجمیع کالا، استانداردسازی، شفافیت قیمتی، تأمین مالی و حذف واسطه‌های کاذب فروش، مزیت‌های این ابزار است. او درخصوص مزیت تجمیع کالا، گفت: بورس‌های کالایی با راه‌اندازی یا پذیرش انبار در مناطق مختلف کشور و تبدیل آن‌‌ها به هاب‌های محلی به تجمیع کالا در یک نقطه و نگهداری آن کمک می‌کنند. این موضوع می‌تواند برای بازرگانان و صادرکنندگان در حوزه کاهش هزینه‌های جمع‌آوری و حمل کالا حائزاهمیت باشد. به ویژه در بخش کشاورزی که با تولیدکننده خرد سر و کار داریم این موضوع حائز اهمیت است. محمدی‌پور؛ درخصوص استانداردسازی نیز، تصریح کرد: پذیرش محصولات در این انبار‌ها مطابق با استانداردهای تعیین شده‌ای انجام می‌شود و اعلان قیمت‌های بالاتر برای کالای استاندارد شده می‌تواند موجب ایجاد انگیزه برای تولیدکنندگان جهت ارتقای کیفیت تولیدات خود به‌خصوص در حوزه کشاورزی باشد. وی به ایجاد شفافیت قیمتی به‌واسطه شکل‌گیری شبکه قبض انبار در بورس کالا اشاره کرد و گفت: با راه‌اندازی معاملات قبض انبار امکان کشف قیمت به صورت روزانه فراهم می‌شود که به‌طور شفاف به تمام فعالان اقتصادی مخابره می‌شود و رانت اطلاعاتی در حوزه قیمتی را حذف می‌کند. تولیدکنندگان و خریداران نهایی کالاها به‌طور مستقیم به اطلاعات قیمتی کالاها دسترسی پیدا کرده و می‌توانند محصولات مورد نیاز خود را معامله کنند. به گفته محمدی‌پور؛ تأمین مالی دیگر مزیت قبض انبار است؛ سیستم قبض انبار می‌تواند به منزله نوعی تأمین مالی برای تولیدکنندگان باشد. در سیستم‌های مالی بسیاری از کشور‌ها قبض انبار می‌تواند به عنوان وثیقه جهت اخذ تسهیلات قلمداد شود. تبدیل کالا به قبض انبار/گواهی سپرده کالایی با توجه به ماهیت اوراق بهاداری آن و همچنین ارزش گذاری روزانه آن در بورس و نقدشوندگی بالا، وثیقه جذابی را برای سیستم بانکی ایجاد می‌کند. مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالای ایران در پایان درخصوص حذف واسطه‌های کاذب در فروش به کمک ابزار قبض انبار در بورس‌های کالایی گفت: معاملات قبض انبار نوعی بازاریابی و دسترسی مستقیم به خریداران واقعی است که می‌تواند فروش کالا را برای تولیدکنندگان و به‌خصوص کشاورزان که با چالش‌های فراوانی در حوزه فروش کالاهای خود به واسطه‌گران روبه‌رو هستند، تسهیل کند. همچنین با توسعه سیستم قبض انبار می‌توان امکان صادرات مستقیم کالا را برای کشاورزان فعال کرد.
رونق تولید موضوعی است که در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه سیاستگذاران کلان و مسئولان اقتصادی کشور قرار گرفته و سال ۱۴۰۳ نیز شعار جهش تولید با مشارکت مردم انتخاب شده است اما نقش بورس در این زمینه چیست؟ به گزارش ایسنا، کارشناسان اقتصادی، بازارسرمایه را یکی از ابزارهای مناسب برای اجرای سیاست رونق تولید […]
شاخص کل بورس دیروز (دوشنبه) در چندمین روز متوالی قرمز بود و بیشتر نمادهای بازارسرمایه منفی بودند. به گزارش مهر، شاخص کل بورس در انتهای معاملات این روز با ریزش سرسخت بیش از ۱۶ هزار واحدی مواجه شد، ارزش معاملات خرد در کمترین میزان قرار دارد و با این حال وضعیت بورس به هیچ عنوان […]
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، گفت: امیدواریم ساختار اقتصادی کشور به جایی برسد که هر جا سرمایهای وجود دارد به جز بورس، راهی بازار دیگری نشود؛ چرا که این سرمایهها برای تولید کشور بسیار با اهمیت بوده و قدرت سرمایه‌گذاری در حوزه تولید را ارتقاء میدهد. علیاصغر عنابستانی؛ نماینده مردم استان خراسانرضوی در مجلس شورای اسلامی، […]
در حالحاضر رکود در بازارهای ارز، طلا، مسکن و خودرو سایه افکنده و این موضوع موجب شده تا سرمایه‌گذاران به این بازار‌ها ورود نکنند. به گزارش ایبِنا، یکی از موضوعاتی که سرمایه‌گذاران برای کسب بیشترین بازدهی به دنبال آن هستند، این است که کدام بازار عقب مانده است و یا به عبارت دیگر کدام بازار […]
دیدگاه بسته شده است.