زیان خودروسازان روزانه به چه عددی می‌رسد؟

مهدی قره‌داغلی- خودروسازان هر ساله با تولید زیان انباشته مواجه‌اند و معلوم نیست که این ماجرا تا کی و کجا ادامه خواهد داشت. اما همین مسئله کم‌کم در حال تبدیل شدن به فاجعه‌ای بزرگ در حوزه خودروسازی داخلی است که اگر هرچه سریع‌تر و طبق نظرات کارشناسان این حوزه اقدامی صورت نگیرد، این فاجعه می‌تواند گریبان جامعه را دربر گیرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین راستا، امیرحسن کاکایی؛ کارشناس صنعت خودرو، درخصوص وضعیت صنعت خودرو، اظهار کرد: متأسفانه خودروسازان براساس مجوزات لازم از جمله استاندار‌های ۸۵گانه، اقدام به پیش‌فروش خودرو می‌کنند، در صورتی که تا پایان امسال، مهلت استاندارد‌های اجباری تولید برای خودرو‌های پیش‌فروش شده به پایان می‌رسد. وی ادامه داد: احتمالاً مسئولان کشور جهت تغییر استاندارد خودرو برای تولید تا سال آینده دست به دامان سازمان استاندارد شوند. این کارشناس صنعت خودرو، در پاسخ به اینکه چرا در بازار قیمت خودرو گران است، گفت: علی‌رغم چالش‌های ایران‌خودرو و سایپا طی چند روز اخیر، میزان تولید کل خودرو در مقایسه به گذشته معادل ۲۰ درصد افزایش یافته است و ظاهراً واردات خودرو نیز بر روال افتاده است. کاکایی؛ عنوان کرد: ۸۰۰ هزار خودرو وارد کشور شده است و قرار است تا انتهای سال ۲۰ هزار خودرو تحویل مردم داده ‌شود، در نتیجه مشکلی در حوزه عرضه خودرو مواجه نیستیم. وی در ادامه، مشکل اصلی صنعت خودرو را بازارسرمایه و ارزش ریال دانست و گفت: بازار خودروی ایران تحت‌تأثیر شرایط بی‌ثباتی قوانین و شرایط سیاسی کشور، هیچ ثباتی ندارد و هر روز با خبری، دستخوش تغییر می‌شود. این کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به اینکه اکنون بازار خودروی کشور در رکود قرار دارد، افزود: این رکود هم نتوانست جلوی افزایش قیمت خودرو را بگیرد و برخی از خودرو‌‌ها را با افزایش جزئی قیمت همراه کرد. افزایش قیمت دلار اصلی‌‌ترین دلیل افزایش قیمت خودرو بوده است، البته کارشناسان اقتصاد کلان باید در این باره نظر بدهند، اما افزایش قیمت خودرو، هیچ ارتباطی به عرضه خودرو ندارد. کاکایی؛ اظهار کرد: واردات یک ابزار توازن در بازار است، اما اکنون مشکل صنعت خودرو، بی‌نظمی و تناقضات در سیاست‌گذاری است نه واردات خودرو. اساس ابلاغیه معاون اول رئیس‌جمهور ایراد و دارای تناقض است، اکنون کسی که قرار است هزاران خودرو در کشور وارد کند، چه انتقال تکنولوژی انجام می‌دهد؟ وی ادامه داد: زمانی که این متون را می‌خوانید ایجاد شبهه و رانت می‌کند؛ و خود به خود افراد را ترغیب به سرمایه‌گذاری در نهایت ایجاد تقاضای کاذب می‌کند. این کارشناس صنعت خودرو، اظهار کرد: در اردیبهشت ماه سال‌جاری قیمت خودرو به اوج رسید، اما قیمت ارز از خردادماه تا آذرماه کنترل شد و قیمت خودرو تا حدود ۱٫۵ میلیارد تومان ثابت ماند. در زمانی که قیمت ارز ثابت بود، قیمت خودرو نیز ثابت بود. کاکایی؛ عنوان کرد: اکنون با اتفاقاتی که در بازار ارز و سرمایه افتاد موجب افزایش ناگهانی قیمت خودرو طی یک ماه اخیر بودیم. لذا با یک مسئله بسیار پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم. علاوه براین، با قوانین موجود آیا طی دو سال اخیر وضعیت ایران‌خودرو و سایپا بهبود، اصلاح و یا سرکوب شده‌اند؟ این کارشناس صنعت خودرو، افزود: بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، زیان انباشته در شش ماهه سال‌جاری به بیش از ۳۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر ایران‌خودرو و سایپا، روزانه حدود ۲۰ ساعت کار کنند، حدوداً به صورت متوسط ۱۱٫۲ در ساعت زیان تولید می‌کنند!  وی درخصوص اینکه چرا وزارت صمت که مسئول مستقیم این ماجراست، روزه سکوت پیشه گرفتند، گفت: در این رابطه سیاست‌گذاران باید پاسخگو باشند که به راحتی از مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند. وزارت صمت قبلاً به امکان حذف قرعه‌کشی خودرو تا پایان سال‌جاری اشاره کرده بود، اما چرا براساس ماده ۲ و ۷ تاکنون به وظیفه قانونی خود عمل نکرده است؟ کاکایی؛ افزود: کسی که ۱۰۰ هزار خودرو وارد می‌کند به چه نحوی تطبیق موتور را با بنزین ایرانی می‌دهد؟ این کارشناس صنعت خودرو، عنوان کرد: تا مردادماه ۱۳۹۶ هیچ مشکلی در زمینه واردات خودرو نداشتیم، اما در تابستان همان سال، بانک‌مرکزی به دلیل مدیریت مصرف ارز جلوی آن را گرفت. وی افزود: تاکنون مشکل ارز در کشور حل نشد و همچنین گزارشی درخصوص توازن ارز ایجاد نشده است. کاکایی؛ مطرح کرد: در حال‌حاضر، شرایط برای واردات خودرو مناسب نیست، به‌طوری‌که این فرآیند موجب گسترش رانت و افزایش قیمت آن می‌شود. همچنین اگر یک زمانی فضای رقابتی و آزاد در صنعت خودرو حکم فرا شود، مشکل بهبود می‌یابد. این کارشناس صنعت خودرو، تأکید کرد: در ابتدا تمامی افراد را توصیه به آرامش می‌کنم، اما چنانچه اگر مصرف‌کننده حقیقی قصد خرید خودرو را دارد، به هیچ‌وجه شک نکند و حتی اگر امشب هم توانست خودروی مورد نظر خود را خریداری کند؛ چراکه تا پایان سال‌جاری با افزایش قیمت همراه خواهیم بود. وی افزود: انتظار داریم مسئولان بتوانند در دو ماه پیش‌رو، تا حدودی سیاست‌گذاری‌های خود را اصلاح کنند و تا حدودی از این تنش جلوگیری کنند. کاکایی؛ عنوان کرد: چنانچه در شش ماه گذشته اخیر، بازار خودرو با رکود مواجه بوده است که از لحاظ مالی، کسانی که نسبت به خرید خودرو اقدام کرده‌اند، ضرر کردند. بابک صدرایی؛ کارشناس صنعت خودرو، با بیان اینکه این روز‌‌ها بازار خودرو، همچون کلاف سردرگمی است که سر و ته ندارد و نه مورد رضایت خودروساز است و نه خریدار، گفت: متأسفانه طی پنج الی شش سال اخیر شاهد افت تولید خودرو در کشور پس از تحریم‌ها بودیم که در نهایت موجب انباشت تقاضا شد. وی افزود: همچنین یک بخشی از آن قاطع‌تر از نوسانات ارزی و تورمی که در کشور ایجاد می‌شود، است. به‌طوریکه زمانی بازار خودرو جذاب می‌شود که هر شخصی برای حفظ سرمایه خود به بازار هجوم می‌آورد و عملاً تقاضای واقعی و کاذب در بازار خودرو سخت می‌شود، چراکه در کشور‌های دارای ثبات اقتصادی به راحتی می‌توانند تقاضای واقعی را پیدا کنند، اما ایران هرگونه پارامتری که در اقتصاد ایجاد شود موجب تغییر تقاضا نیز می‌شود. صدرایی؛ تأکید کرد: با توجه به روند و فرمانی که صنعت خودرو پیش گرفته است، شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار هستیم، تا زمانی که راهکار اصلی جهت کنترل این بازار آشفته پیدا نشود، مجدد ناظر افزایش چندین برابری خودرو در سال آینده خواهیم بود. کارشناس صنعت خودرو، با توجه به اینکه با واردات خودرو مشکلات صنعت همچنان پابرجاست، گفت: متأسفانه حتی در موضوعات مهم و تصمیم‌گیری در کشور فرآیند کارشناسی صورت نمی‌گیرد. کدام بخش از بازار خودرو دارای خلع یعنی تقاضا آن زیاد بوده است و تاکنون خودرو در کشور وجود نداشته است؟ بیشترین خودرو حدوداً مابین ۸۰ تا ۷۰ توسط خودروسازان دولتی ساخته می‌شود و قیمت آن‌‌ها زیر ۵۰۰ الی ۶۰۰ میلیون در نظر گرفته شده است. وی ادامه داد: اگر واردات به صورت جدی با عزم و اراده صورت بپذیرد و خودرو به تعداد انبوه و گسترش وارد شود، به لحاظ روانی می‌تواند بر بازارخودرو تأثیر‌گذار باشد؛ به‌طوری‌که حداقل با جهش قیمت‌ها تا حدودی می‌توان این فرآیند را کنترل کند. صدرایی؛ خودتحریمی را بزرگ‌ترین مشکل صنعت خودرو عنوان کرد و گفت: علی‌رغم وجود تحریم‌ها، صنعت خودرو و خودروسازی به دلیل تصمیمات غلط همچون بیماری است که هر کاری برای آن انجام دهند، بی‌فایده است؛ مگر اینکه دکتر متخصص ماهری بالای سر آن باشد. این کارشناس صنعت خودرو، اظهار کرد: با وجود آزادسازی واردات خودرو، در سال ۹۲ که واردات خودرو‌های بالای دوهزار و ۳۰۰ سی‌سی ممنوع شد، شاهد افزایش قیمت این خودرو‌‌ها بودیم. وی افزود: حکایت واردات خودرو به این صورت است که روزبه‌روز بر میزان ارزش‌افزوده آنان افزوده می‌شود، مثلاً خودرو دو میلیاردی در سامانه با قیمت چهار میلیارد تومان عرضه می‌شود. از شش تا هفت سال گذشته واردات خودرو در کشور انجام می‌شد، اما همچنان مشکلات این حوزه پابرجاست.  صدرایی؛ گفت: وضعیت صنعت خودرو به یک شاهنامه تراتزی تبدیل شده است؛ از یک سال گذشته واردات خودرو به یک قانون تبدیل ایجاد شده است، اما تاکنون فرآیند مثبتی در این زمینه صورت نگرفته است و در نتیجه موجب ایجاد بی‌اعتمادی ما بین سیاست‌گذار و مردم شده است. این کارشناس صنعت خودرو، در پایان اظهار کرد: واردات خودرو هیچ تأثیری بر فرآیند خودرو‌هایی چه مونتاژی و چه داخلی نمی‌گذارد. همچنین دولت تاکنون خودرویی را وارد نکرده است که بخواهد بر قیمت خودرو‌‌ها تولید داخلی تأثیرگذار باشد. وی درخصوص اینکه چه زمانی خودرو بهتر است، خریداری کنیم، گفت: تجربه نشان می‌دهد، خرید خودرو در امروز بهتر از فرداست.