طرح‌های نیمه‌تمام پروژه‌هایی که هر روز فاصله بین تکمیل و منابع مورد نیاز بیشتر می‌شود

محمد قره‌داغلی -عدم تکمیل پروژه راهسازی می‌تواند باعث خسارات اقتصادی، ایمنی، زیست‌محیطی و اجتماعی شود. لذا ضرورت تکمیل به‌موقع پروژه‌های راهسازی برای حفظ و بهبود زندگی مجتمع‌های شهری و جمعیت عمومی بسیار مهم است. این در حالی است که بسیاری از این پروژه‌ها هنوز به بهره‌برداری نرسیده، دچار استهلاک و گذشت زمان شدند که علاوه […]

محمد قره‌داغلی -عدم تکمیل پروژه راهسازی می‌تواند باعث خسارات اقتصادی، ایمنی، زیست‌محیطی و اجتماعی شود. لذا ضرورت تکمیل به‌موقع پروژه‌های راهسازی برای حفظ و بهبود زندگی مجتمع‌های شهری و جمعیت عمومی بسیار مهم است. این در حالی است که بسیاری از این پروژه‌ها هنوز به بهره‌برداری نرسیده، دچار استهلاک و گذشت زمان شدند که علاوه بر اینکه سرمایه‌گذاری این پروژه‌ها را به خطر انداخته با تورم موجود، هزینه ساخت آن را چند برابر کرده است. متأسفانه آمار دقیقی از تعداد پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی در دست نیست، به‌طوری که از ۶۰ هزار تا ۹۰ هزار پروژه آمار متغییر است اما آنچه مشخص است بیشتر این پروژه‌ها در حوزه راه‌ها، بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها، شبکه‌های ریلی و فرودگاه‌هاست. از عوامل اصلی ایجاد پروژه‌های نیمه‌تمام می‌توان عدم کارشناسی مناسب در تعیین هزینه احداث و عدم تخصیص بودجه و… عنوان کرد. متأسفانه وضعیت تخصیص بودجه پروژه‌های عمرانی در سال‌های اخیر مناسب نبوده طبق برنامه ششم توسعه ۳۰ درصد بودجه کشور باید به حوزه عمرانی اختصاص پیدا کند که متأسفانه هم‌اکنون این رقم کمتر از ۱۱ درصد است با این میزان بودجه و شیوه تخصیص‌ها، تکمیل یک پروژه سال‌‌ها به طول می‌انجامد. در این باره، محسن منصوری؛ معاون اجرایی رئیس‌جمهور، با اشاره به وجود ۹ هزار میلیارد تومان پروژه نیمه‌کاره در کشور، گفت: در بهترین حالت ۳۰ سال زمان برای تکمیل این پروژه‌ها نیاز است. در این زمینه، محمدرضا رضایی‌کوچی؛ رئیس کمیسیون عمران مجلس، در رابطه با پروژه‌های عمرانی نیمه‌کاره در کشور، گفت: تعداد پروژه‌های عمرانی متناسب با منابع مالی موجود نیست و هر مسئولی اعم از نماینده مجلس، استاندار و یا وزیر، پروژه‌ای را کلنگ زده است که در بسیاری مواقع منابع به این پروژه‌ها نمی‌رسد و قبل از اینکه این پروژه‌ها به اتمام برسد، مرتب پروژه‌های دیگری را به آن اضافه می‌کنیم. وی ادامه داد: با این روند پروژه‌سازی در کشور دو مشکل به وجود می‌آید پول کشور به پروژه‌هایی اختصاص می‌یابد بدون اینکه این پروژه‌ها به بهره‌برداری برسد و پول در پروژه‌ای خرج شده که در حال مستهلک شدن است. دوم اینکه چون زمان تکمیل پروژه، طولانی شده و به موقع آماده نمی‌شود، شامل تعدیل می‌شود یعنی پیمانکار، پروژه‌ای را شروع می‌کند اما در زمان مشخص پول به او نمی‌دهیم زمان پروژه طولانی می‌شود و مجبوریم ۴۰ درصد پولی که در بودجه می‌گذاریم به تعدیل آن اختصاص دهیم. رضایی‌کوچی؛ بیان داشت: هر روز فاصله بین منابع موجود و منابع مورد نیاز ما در حال بیشتر شدن است. علی آزاد؛ دبیر انجمن شرکت‌های راهسازی ایران، بابیان اینکه ۷۰ هزار پروژه نیمه‌تمام استانی در کشور وجود دارد، گفت: علت ناکارآمدی در راهسازی و راه‌آهن، عدم توجه به کارشناسی‌های لازم و توسعه پایدار کشور است. وی افزود: مسئولان، امور اداره و تعیین‌تکلیف ۷۰ هزار پروژه نیمه‌تمام استانی را به مسئولان استان‌ها (معاون فنی استاندار، مدیرکل سازمان برنامه و بودجه، نماینده دادستان، رئیس شورای شهر و…) بسپارند، تا با توجه به شناخت از پروژه و امکانات موجود به هر نحو که صلاح می‌دانند از جمله تغییر کاربری (کلی یا جزئی) ، واگذاری و… آن‌ها را سر و سامان دهند. وی گفت: وظیفه دولت‌ها ایجاد کار در استان‌های محروم جنوبی کشور و سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان است چراکه با ایجاد اشتغال مسئله مسکن خود به خود برطرف می‌شود. آزاد؛ با اشاره به اینکه پروژه‌ها در کشور برمبنای کارشناسی‌های لازم و رعایت قوانین مربوطه انجام نمی‌شود، گفت: بیشتر پروژه‌های سال‌های اخیر برمبنای اعمال نظر نمایندگان مجلس که خواسته‌اند کاری در جهت رضایت مردم محل نمایندگی انجام دهند، شروع شده است. این در حالی است سهیل آل رسول؛ عضو هیئت مدیره جامعه مهندسان مشاور، گفت: بالغ بر ۸۰ هزار طرح نیمه‌تمام ملی و استانی در کشور که زمینه‌ساز اتلاف سرمایه‌های ملی و عدم اثربخشی سرمایه‌گذاری‌های عمرانی کشور شده است از همین جا شروع می‌شود که باید به نحو مؤثری به آن پرداخت. این عضو شورای هماهنگی تشکل‌‌ها، از فعالین رسانه‌ای دعوت کرد تا بیشتر به مشکلات صنعت احداث بپردازند چرا که خسارات ناشی از بی‌توجهی به عمران و فعالین بخش‌خصوصی این صنعت به از دست رفتن سرمایه‌های ملی شرکت‌‌ها و مهاجرت نخبگان این بخش محدود نمی‌شود و باعث از دست رفتن فرصت توسعه متوازن اقتصادی کشور می‌شود. وی گفت: نباید فراموش کنیم که صنایع تولیدی، معدنی، کشاورزی و نفتی ما همه وابسته به توسعه زیرساخت‌های کشوراند و غفلت یک دهه اخیر از صنعت احداث زمینه بسیاری از ناترازی‌های پدید آمده در کشور بوده است.