انتشار اوراق سپرده ۳۰ درصدی باید ادامه یابد

رئیس‌کل اسبق بانک‌مرکزی، با اشاره به اینکه نرخ سود بانکی در حال‌حاضر منفی است، گفت: وقتی تورم بالای ۴۰ درصد داریم و نرخ‌های سود بانکی نیز در محدوده ۲۰ درصدی است، این قدرت خرید سپرده‌گذار است که تحلیل می‌رود و عملاً سپرده‌گذار زیان می‌کند. نرخ سود منفی در اقتصاد نمی‌تواند منطقی باشد و به ضرر […]

رئیس‌کل اسبق بانک‌مرکزی، با اشاره به اینکه نرخ سود بانکی در حال‌حاضر منفی است، گفت: وقتی تورم بالای ۴۰ درصد داریم و نرخ‌های سود بانکی نیز در محدوده ۲۰ درصدی است، این قدرت خرید سپرده‌گذار است که تحلیل می‌رود و عملاً سپرده‌گذار زیان می‌کند. نرخ سود منفی در اقتصاد نمی‌تواند منطقی باشد و به ضرر اقتصاد است. ولی‌ا… سیف؛ در گفتگو با ایسنا، تأکید کرد: در این شرایط همواره سپرده‌گذار به نفع گیرنده تسهیلات متضرر می‌شود. هر گیرنده تسهیلات، فارغ از اینکه چه فعالیتی دارد، از بابت گرفتن تسهیلات منتفع خواهد بود و لذا منجر به طولانی شدن صف متقاضیان تسهیلات شده و زمینه برای رانت و فساد مهیا می‌شود. در چنین فضایی تولیدکنندگان واقعی برای تأمین سرمایه در گردش به راحتی امکان استفاده از تسهیلات بانکی را نخواهند داشت و نظام بانکی هم در معرض انتقاد قرار می‌گیرد که چرا نمی‌تواند تسهیلات مورد نیاز بخش تولید را تأمین کند. وی افزود: در شرایط حاضر قبل از اظهار نظر در این باره، مهم است که بدانیم مدل کسب ‌و کار نظام بانکی ما چه وضعیتی دارد. چرا که نظام بانکی خودش با ناترازی در ابعاد مختلف مواجه است و عملیات بانکی به دلیل ساختار نرخ‌های دستوری، در اکثر بانک‌ها زیان تولید می‌کند. به ‌گونه‌ای که هم سطح نرخ‌‌ها متناسب با تورم، پایین است و هم اینکه نتیجه عملیات بانکی منجر به تولید زیان می‌شود و این روند به تشدید ناترازی منجر می‌شود. به گفته سیف، گرچه منابع جمع‌آوری شده از محل انتشار گواهی سپرده ۳۰ درصدی قرار است به مصرف تأمین مالی طرح‌های خاص برسد، ولی نباید تصور کنیم که نرخ سایر سپرده‌های نظام بانکی تغییر نخواهد کرد. وی تأکید کرد: با این توضیح اقدام به انتشار اوراق گواهی سپرده ۳۰ درصدی، در حقیقت یک قدمی است در جهت اینکه ضرر و زیان سپرده‌‎گذار تا حدودی کاهش یابد، هر چند هنوز با تورم فاصله دارد. اگر این سیاست را به تنهایی انجام دهیم و از آن طرف فکری برای اصلاح نرخ تسهیلات عادی در نظام بانکی نکنیم، معنایش این است که ناترازی فعلی بیش از گذشته تشدید می‌شود. رئیس‌کل اسبق بانک‌مرکزی، معتقد است: قاعدتاً بانک‌ها باید مجاز باشند سپرده‌های جمع‌آوری ‌شده با نرخ ۳۰ درصد را با یک حاشیه سود مناسب (که بتواند برای بانک سودآوری به همراه داشته باشد)، مصرف کنند. در غیر اینصورت مشکل ناترازی بانک‌ها تشدید می‌شود. با این توضیحات اعتقاد دارم که اصولا نرخ‌های سود منفی در اقتصاد قابل قبول نیست و باید متناسب با واقعیات و شرایط تورمی روز مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. سیف یادآور شد: البته در این رابطه مشکل ناترازی نظام بانکی هم باید مورد توجه باشد و نهایتا ساختار نرخ‌ها در مدل کسب‌ و کار بانکی باید به نحوی اصلاح شود که عملیات واسطه گری وجوه منجر به زیان نشود. وی درخصوص تداوم انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ سود ۳۰ درصدی در آینده نزدیک نیز، اظهار کرد: اگر به موازات انتشار این اوراق، فکری هم به حال نرخ تسهیلات بانک‌ها شود و به بانک‌ها اجازه دهیم تا این منابعی که جمع می‌کنند را با نرخ مناسب به‌عنوان تسهیلات پرداخت کنند، انتشار این اوراق می‌تواند ادامه داشته باشد و اقدام مثبتی است.