اقتصاد؛ ریشه ناترازی تولید و مصرف برق

رئیس سندیکای برق، گفت: در صنعت برق با مشکل ناترازی برق مواجه هستیم که این ناترازی، ریشه در ناترازی اقتصاد برق دارد، زیرا صنعت برق کشور، یک صنعت یارانه‌محور است و منابع و مصارف آن با هم منطبق نیست. به گزارش مناقصه‌مزایده، پیام باقری؛ افزود: در تولید تجهیزات صنعت برق، پیشرفت‌های خوبی حاصل شده، به‌طور نمونه کنتور هوشمند به‌عنوان یکی از تجهیزات بسیار مهم در بهینه‌سازی مصرف می‌تواند به مصرف‌کننده در مصرف بهینه کمک کند. یعنی با ارسال اخطار‌های لازم در زمان‌های اوج مصرف (پیک) یادآوری می‌کند تا مصرف‌کننده مصرف خود را بررسی و مدیریت کند.  باقری؛ گفت: نصب موتور‌های جدید BLDC در تجهیزات سرمایشی (کولر‌های آبی و گازی) راه‌حل دیگری است که می‌تواند تا حدودی از اتلاف انرژی جلوگیری کند، زیرا موتور‌های جدید، بهره‌وری بالا و مصرف انرژی پایینی دارند. این کارشناس صنعت برق، افزود: با توجه به اینکه تجهیزات جدید با بهره‌وری بالا و کارآمد در حال تولید است و به مرحله تولید انبوه هم رسیده، می‌توان با تعویض و جایگزینی آن‌ها با تولیدات نسل قدیم، مصرف را کاهش داد.  وی اضافه کرد: در صنایع انرژی‌بر مانند سیمانی‌‌ها و پتروشیمی‌‌ها که عمده برق کشور را مصرف می‌کنند باید براساس قانون مانع‌زدایی، اقتصاد صنعت برق مبتنی بر نظام عرضه و تقاضا باشد به این روش که تولیدکننده بخش‌خصوصی ‌به‌عنوان سرمایه‌گذار و صنایع بزرگ و انرژی‌بر که مصرفشان خارج از الگوست، بتوانند از طریق بورس انرژی و با کشف قیمت واقعی بدون دخالت دولت، مبادله انجام دهند. باقری؛ گفت: پیشنهاد بخش‌خصوصی این است که نقش وزارت نیرو به‌عنوان واسطه حذف شود و تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی با هم مبادله کنند. رئیس سندیکای برق، افزود: با توجه به اینکه دولت به اندازه کافی نیروگاه‌های برق دارد، می‌تواند برق یارانه‌ای در اختیار عموم مردم قرار دهد حتی به دهک‌های پایین، مدارس و مساجد برق رایگان دهد. البته این موضوع برای بخش‌خصوصی متفاوت از دولت است، زیرا برای بخش‌خصوصی که باید سرمایه‌گذاری کلانی داشته باشد، سرمایه‌گذاری هم باید توجیه اقتصادی داشته باشد. باقری؛ گفت: در صنعت برق بیش از ۹۰ درصد تجهیزات و عملیات اجرایی برق کشور توسط تولیدکنندگان و سازندگان توانمند بخش‌خصوصی تأمین می‌شود. باقری؛ گفت: در تولید برخی از محصولات، مزیت رقابتی در کشور وجود ندارد. البته توانمندی ۹۰ درصدی در صنعت برق کشور، عدد قابل‌توجهی است، اما در حال‌حاضر تولید برخی از محصولات و کالا‌های صنعت برق در داخل، توجیه اقتصادی ندارد. وی افزود: در بعضی از حوزه‌ها از جمله در بخش ساخت تجهیزات، انتقال و توزیع به خودکفایی صددرصدی رسیده‌ایم، اما در بخش تولید، احداث نیروگاه و تا حدودی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر باید بیشتر توسعه یابیم. وی افزود: توسعه حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر نه‌تنها کشور را از وابستگی به سوخت‌های فسیلی ر‌ها می‌کند، بلکه آلایندگی در کشور را هم کاهش می‌دهد و به تبعِ آن، مصرف آب، گاز و حامل‌های انرژی نیز کاهش می‌یابد، ضمن اینکه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر با سرعت خیلی بالا در کشور‌های مختلف روبه افزایش است و درآینده نه‌چندان دور شاهد غلبه انرژی‌های تجدیدپذیر به سوخت‌های فسیلی خواهیم بود. این کارشناس صنعت برق، ادامه داد: توان ساخت داخل برخی از تجهیزات در داخل وجود دارد، اما مواد اولیه تولید برخی از تجهیزات و برخی از کالا‌های واسطه‌ای، همچنان از طریق واردات تأمین می‌شود که ارزبری قابل‌توجهی دارد. رئیس سندیکای برق، گفت: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در سال‌های قبل‌تر، توجیه اقتصادی نداشت، یعنی قیمت هر کیلووات ساعت برقی که از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید می‌شد و در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گرفت فراتر از قیمت برقی بود که از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شد. وی افزود:، اما از آنجایی که صنعت برق یک صنعت دانش محور است و بر لبه فناوری حرکت می‌کند این بخش هم در حوزه فناوری رشد خوبی کرد و همین باعث شد که قیمت تمام شده انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش و برای توسعه، توجیه اقتصادی لازم را پیدا کرد.  باقری؛ گفت: در برنامه ششم توسعه، هدف‌گذاری شده بود تا پایان برنامه، پنج هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث شود یعنی پنج هزار مگاوات از طریق تجدیدپذیر‌‌ها تولید شود، اما در پایان برنامه، حدود هزار مگاوات برق تولید شده بود بنابراین توسعه جدی‌ای در حوزه تجدید‌پذیر نداشتیم. وی ادامه داد: به سرمایه‌گذاران حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر این امکان داده شده که از طریق بورس، برق تولید شده را بدون مداخله غیر در فرآیند عرضه و تقاضا، بفروشند ضمن اینکه وزارت نیرو هم در حال صدور مجوز صادرات برق به کشور‌های همسایه به سرمایه‌گذاران این بخش است که همه اینها به نوعی مشوق‌های خوبی برای مهیا کردن زمینه‌های توسعه این صنعت محسوب می‌شود. باقری؛ افزود: داخلی‌سازی و رفع نیاز در حوزه تجدیدپذیر در بخش خورشیدی همچنان نیازمند توسعه است ضمن اینکه در بخش انرژی بادی هم توربین‌های نیروگاه‌های بادی توسط شرکت مپنا در حال تولید است، اما باید بیشتر توسعه یابد، زیرا بخش اصلی نیروگاه‌های بادی، توربین‌های آن است. بنابراین باید در این زمینه سرمایه‌گذاری بیشتری شود. وی با اشاره به اینکه صادرات یکی از شاخصه‌های توسعه هر کشوری است و کشور‌هایی که توسعه داشتند کارشان را با صادرات شروع کرده‌اند، گفت: صادرات حوزه‌ای است که فقط رقابت بین شرکت‌های بخش‌خصوصی نیست، بلکه بین دولت‌‌ها هم رقابت ایجاد می‌کند. باقری؛ افزود: دولت‌‌ها برای اینکه رقابت بیشتری داشته باشند و بتوانند حجم بالاتری را به بازار‌های هدف صادر کنند حمایت‌ها و مشوق‌هایی را برای صادرکنندگان در نظر می‌گیرند، زیرا هر چه حجم صادرات بیشتر باشد آثار آن در توسعه اقتصادی کشور بیشتر نمود پیدا می‌کند. این کارشناس صنعت برق، گفت: در بحث عرضه محصولات، شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های پیمانکار و شرکت‌های بخش‌خصوصی متعدد در کشور فعال و تولیدکننده محصولات صنعت برق هستند و توان صادرات دارند ضمن اینکه، چون کشور ما در منطقه‌ای واقع شده که در اطراف آن حدود ۵۰۰ میلیون جمعیت با تقاضای واردات بیش از هزار میلیارد دلاری وجود دارد. بنابراین تقاضا برای محصولات صنعت برق ما وجود دارد. باقری؛ با اشاره به اینکه در گذشته به بیش از ۴۰ کشور تجهیزات صنعت برق صادر می‌شد، گفت: در حال‌حاضر با توجه به ظرفیت‌های موجود و داشتن توانمند‌های بالقوه‌ای که در کشور وجود دارد، سهم صادرات خیلی قابل‌توجه نیست، زیرا به دلیل تعدد دستگاه‌های ذی‌نفع در حوزه صادرات و نداشتن تمرکز کامل، فرآیند صادرات زمان‌بر بوده و صادرکنندگان تا حدودی بلاتکلیف هستند. وی افزود: از لحاظ تولید انرژی برق، صنعت برق ایران، صنعت توانمند است به‌طوری‌که رتبه نخست در منطقه و رتبه دوازدهم را در دنیا به خود اختصاص داده است، اما در حوزه تجهیزات و طرح‌های منطقه‌ای، رقبای جدی از کشور‌هایی مانند ترکیه، عربستان و چین داریم. باقری؛ با اشاره به اینکه در بخش احداث نیروگاه‌ها، کشور ما جزء کشور‌های مدعی دنیا محسوب می‌شود، اظهار داشت: در حوزه تولید توربین‌های نیروگاه‌ها هم جزء شش کشور نخست دنیا قرار داریم و می‌توانیم شانه به شانه با کشور‌های قدرتمند سازنده توربین‌های نیروگاه‌ها قدم ‌برداریم. رئیس سندیکای برق، افزود: در صنعت برق با مشکل ناترازی برق مواجه هستیم که این ناترازی، ریشه در ناترازی اقتصاد برق دارد، زیرا صنعت برق کشور، یک صنعت یارانه‌محور است و منابع و مصارف آن با هم منطبق نیست به دلیل اینکه قیمت تمام‌شده برق در مقایسه با قیمت تکلیفی، بالاتر است و همواره یک تراز اقتصادی منفی را در صنعت برق ایجاد می‌کند.