ایران؛ سرای سالمندان!  

مرضیه نیکخواه ـ از قدیم بزرگتر‌‌ها به فرزندانشان می‌گفتند الهی پیر شوید، اما امروزه این جمله یک زنگ هشدار برای کشورمان محسوب می‌شود؛ چرا که اگر اقدامات لازم انجام نشوند، کشور جوان در سال‌های آینده پیر و سالمند می‌شود! جمعیت سالمندی در ایران با شیب تندی رو به افزایش است به‌طوری که جمعیت این قشر […]

مرضیه نیکخواه ـ از قدیم بزرگتر‌‌ها به فرزندانشان می‌گفتند الهی پیر شوید، اما امروزه این جمله یک زنگ هشدار برای کشورمان محسوب می‌شود؛ چرا که اگر اقدامات لازم انجام نشوند، کشور جوان در سال‌های آینده پیر و سالمند می‌شود! جمعیت سالمندی در ایران با شیب تندی رو به افزایش است به‌طوری که جمعیت این قشر در سال ۱۴۰۰ حدود ۹ میلیون نفر بود اما تا میانه قرن حاضر، به بیش از ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید؛ آن هم در شرایطی که از بین ده‌ها دستگاه کلان کشور فقط چند دستگاه به امور سالمندان می‌پردازند. در دهه۶۰ کشورمان با انفجار جمعیتی روبه‌رو شد که آن هم به دلیل شرایط خاص دوران پس از پیروزی انقلاب بود؛ اکثر خانواده‌ها در آن زمان بیش از ۲ فرزند داشتند. براساس آمار‌ها ایران پرسرعت‌‌ترین کشور در زمینه رشد سالمندی است که جای نگرانی است. در دنیا هر ۸۰ سال تعداد سالمندان دو برابر می‌شود اما به دلیل کاهش میزان موالید این رقم در ایران به ۲۰ سال رسیده است که جای نگرانی دارد. همچنین طبق گفته تحقیقات و سازمان بهداشت جهانی ایران در ۳۵سال آینده درصد سالخوردگی جمعیت ایران ۳۳درصد می‌شود!

ایران چند سالمند دارد؟

براساس جدید‌ترین آمار که از سوی سرپرست دبیرخانه شورای ملی سالمندان منتشر شده، جمعیت سالمند کشور حدود هشت میلیون و ۹۰۰ هزار نفر است. از این تعداد حول و حوش دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند. برنامه ششم پیش‌بینی کرده بود در پایان سال ۱۴۰۰ تعداد سالمندان تحت پوشش به نزدیک چهارمیلیون و ۲۰۰ هزار نفر بالغ شود. اما آنچه براساس آمارهای ارائه شده از سوی دو سازمان حمایتی منتشر شده، نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از پیش‌بینی در سال پایانی برنامه ششم توسعه محقق شده است. سهم کمیته امداد از سالمندان تحت پوشش قرار گرفته حول و حوش یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است. کمیته امداد امام‌خمینی(ره) خدمات اجتماعی تخصصی برای سالمندان ارائه نمی‌کند، بلکه فرد سالمند را در صورتی که پس از آزمون وسع به‌عنوان مددجو شناسایی شود، تحت پوشش خدمات خود قرار می‌دهد، الباقی سالمندان تحت پوشش سهم بهزیستی هستند. مطالعه سالمندان تحت حمایت بهزیستی نشان می‌دهد بیش از ۸۲۰ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی قرار دارند. خدمات حمایت اجتماعی که سازمان بهزیستی به سالمندان ارائه می‌کند، دارای تنوع بیشتر و به صورت تخصصی در راستای رفع نیازهای معیشتی، مراقبتی و خدمات توانبخشی آنان است.

یک کودک به ازای ۵ سالمند!

همان‌طور که گفته شد؛ بحران جمعیتی در ایران به حد هشدار رسیده است و تنها راهکار فرزندآوری است که در شرایط سخت کنونی کاری بسیار سختی است. در همین رابطه، قاسم برجویی‌فرد؛ معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، چنین می‌گوید: جمعیت از جمله ارکان قدرت و اقتدار کشور است اما با این روند تا ۲۰ سال دیگر به‌ازای هر پنج سالمند یک کودک خواهیم داشت. برجویی‌فرد؛ افزود: کاهش تمایل به فرزندآوری موجب کاهش میزان باروری و پیری جمعیت و سرمایه انسانی هر کشور را کاهش می‌دهد و این کاهش بر توسعه اقتصادی اثر منفی خواهد گذاشت. وی متذکر شد: کاهش موالید تأثیر منفی در پویایی جمعیت در سال‌های آینده خواهد داشت و موجب کاهش جمعیت نیروی کار خواهد شد و کشور از مسیر توسعه و پیشرفت با مشکلاتی مواجه خواهد شد. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، تبیین کرد: کاهش جمعیت خطراتی ازجمله تغییر نظام تربیتی و مفاهیم اخلاقی، کاهش نشاط اجتماعی و اقتصادی، کاهش اقتدار سیاسی را به همراه دارد و باید برای رفع چالشی به نام کاهش جمعیت برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم و متأسفانه در سال اخیر روند باروری در کشور شیب نزولی داشته است. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، در این مراسم اظهار کرد: یکی از مؤلفه‌های سلامت روانی و سلامت معنوی خانواده‌ها، مسئله جمعیت و فرزندآوری است، همچنین با توجه به ضرورت پرداختن به مسئله مهم سلامت خانواده‌ها، مدتی است بنا شده، سیاست کشور پیرامون قانون جوانی جمعیت نسبت به مقوله فرهنگ‌سازی، اندیشه نخبگان و مؤثران جامعه گام‌هایی در این زمینه برداشته و در حوزه معاونت امور مدارس سما استان بوشهر با برگزاری کارگاه‌های آموزشی به صورت حضوری و آنلاین برای همکاران و والدین دانش‌آموزان اقدام‌های عملیاتی صورت گرفته است.