آسیب سامانه فروش یکپارچه خودرو به اعتماد مشتریان

مهدی قره‌داغلی – اواخر اسفند ۱۴۰۱ وزارت صمت با هدف کنترل بازار و دفاع از حقوق مصرف‌کننده، خودروسازان را بدون در نظر گرفتن ظرفیت تولید، ملزم به حضور در سامانه فروش یکپارچه کرد که این امر باعث تحمیل تعهدات زیادی به خودروسازان شد. از ابتدای سال‌جاری تغییر قیمت نهاده‌های تولید و رشد نرخ ارز سبب […]

مهدی قره‌داغلی – اواخر اسفند ۱۴۰۱ وزارت صمت با هدف کنترل بازار و دفاع از حقوق مصرف‌کننده، خودروسازان را بدون در نظر گرفتن ظرفیت تولید، ملزم به حضور در سامانه فروش یکپارچه کرد که این امر باعث تحمیل تعهدات زیادی به خودروسازان شد. از ابتدای سال‌جاری تغییر قیمت نهاده‌های تولید و رشد نرخ ارز سبب افزایش هزینه‌های تولید خودرو شد. با توجه به مشخص ‌بودن نوع خودروی ثبت‌نامی و زمان تحویل آن در سامانه یکپارچه خودرو، متقاضیان در انتظار دریافت پیامک وجه ثبت‌نامی بودند که با پیامک‌هایی شامل تغییر خودرو‌‌ها روبه‌رو شدند و این امر به‌واسطه تفاوت قیمت خودرو‌های ثبت‌نامی با خودرو‌های پیشنهادی خودروسازان، موجب نارضایتی ثبت‌نام‌کنندگان شد. در ادامه نارضایتی‌ها، شکایت از خودروسازان در شورای‌رقابت بالا گرفت و شورای‌رقابت با بررسی موضوعات مطرح‌شده اعلام کرد که با توجه به اینکه ثبت‌نام در سامانه برای خودروساز تعهدی ایجاد نمی‌کند و این نکته در اعلامیه‌های ثبت‌نام در سامانه یکپارچه نیز درج شده است. لذا اعضای شورای‌رقابت با اکثر آرای حاضرین تصویب کردند که شکایات مربوط به ثبت‌نام و مراحل بعدی در سامانه یکپارچه در شورای‌رقابت غیرقابل رسیدگی است. حمیدرضا امیری‌مقدم؛ کارشناس صنعت خودرو، در مورد عرضه خودرو در سامانه یکپارچه فروش، گفت: مدیریت بازار زمانی اعتبار دارد و تعریف می‌یابد که مالکیت آن در اختیار تیم مدیریت باشد، به بیانی بهتر وزارت صمت با راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش و قیمت‌گذاری دستوری، تعریف مالکیت را در صنعت خودرو مخدوش کرد. این کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به اینکه دخالت وزارت صمت در نظام عرضه و قیمت‌گذاری خودرو‌ها سبب ایجاد بحران برای صنایع خودروسازی شده، اظهار داشت: راه‌اندازی سامانه و قرعه‌کشی نه تنها دست مصرف‌کننده واقعی را از خودرو کوتاه، بلکه بحران فقدان نقدینگی و کمبود قطعات را درخودروسازی‌ها ایجاد کرد. امیری‌مقدم؛ با اشاره به جلسه اخیر شورای‌رقابت با وزیر صمت و امکان تغییر خودرو، به این رسانه، توضیح داد: باتوجه به اینکه مالکیت خودرو در اختیار خودروسازان است، در صورت چالش مالی برای تولید خودرو، خودروسازانی مانند گروه بهمن، ایران‌خودرو و… می‌توانند فراخوان تغییر محصول را به مشتریان اعلام کنند. این کارشناس صنعت خودرو، در مورد عدم عملکرد مناسب سامانه یکپارچه فروش خودرو برای تنظیم‌گری بازار، بیان کرد: «وزارت صمت با راه‌اندازی سامانه و سیستم قرعه‌کشی فقط با هیجان‌های سیاسی و اقتصادی مشتریان بازی کرد. در سامانه‌های این وزارتخانه محصولی معامله می‌شود که با حقیقت بدنه خودروسازی‌ها فاصله و تفاوت دارد.» امیری‌مقدم؛ با اشاره به اینکه دوره سکان‌داری مدیران وزارت صمت نسبت به دوره مدیریت بدنه خودروسازان کمتر است، گفت: «وزارت صمت به‌عنوان بازیگر ناآشنا در بازار خودرو با تحمیل سامانه‌های فروش به خودروسازان، نه‌تنها به اعتماد ملی مشتریان آسیب وارد کرد، بلکه خودروسازان را متحمل زیان‌های انباشته کرد. آیا مدیران در رأس این وزارتخانه به ارزش این هزینه توجه کردند؟» وی افزود: وزارتخانه یا شوراهای سیاست‌گذاری وظیفه ایجاد سیاست‌های راهبردی را دارند، وزارت صمت با فرآیند قرعه‌کشی به نظام فروش ورود کرده است. این درحالی است که این وزارتخانه می‌تواند با همراهی گمرک و تغییر تعرفه‌های واردات تقاضاهای اشباع نشده بازار خودرو را مدیریت کند. سیدجواد حسینی‌کیا؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، درخصوص تعهدات سامانه یکپارچه فروش، گفت: وزارت صمت برای خودروسازان تعهد و برای مشتریان اعتماد ایجاد کرد، اما به دلیل رشد نهاده‌های تولید و افزایش قیمت خودرو مشتریان معترض شدند. این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، درخصوص اعتراض مشتریان برای خرید خودرو به قیمت قبل و عدم تمایل به تغییر محصول، بیان کرد: در قرارداد مشتریان با خودروسازان بندی وجود دارد که به صراحت به واگذاری خودرو با نرخ روز اشاره شده است. وزارت صمت باید اکنون تکلیف سامانه را روشن کند، این سامانه باید حذف یا ثبت‌نام‌ها محدود شود. این طور که پیداست با بررسی‌های صورت‌گرفته از سوی شورای‌رقابت و رأی‌های صادره در مورد شکایات مشتریان خودروهای ثبت‌نامی در سامانه یکپارچه به‌واسطه بندهای موجود در قرارداد منعقده میان خودروساز و مصرف‌کننده، دست مشتری به جایی بند نیست و متقاضیان واقعی خرید خودرو بیش‌ترین ضرر را متحمل می‌شوند.