چالش‌های ابر پروژه فیبرنوری؛ از عدم همکاری شهرداری‌ها تا خرید تجهیزات!

مدیران اپراتورهای ثابت می‌گویند تأمین تجهیزات به گلوگاه پروژه فیبرنوری تبدیل شده و تحقق هدف وزارت ارتباطات در ایجاد سه میلیون اتصال در سال‌جاری را تهدید می‌کند. به گزارش پیوست، در نشست تخصصی «راهکارهای تحقق سه میلیون اتصال شبکه فیبرنوری در سال ۱۴۰۳» که از سوی گروه علمی- تحلیلی طیف برگزار شد، مدیران برخی از اپراتورهای حاضر در پروژه فیبرنوری از مشکلات خود در این پروژه برای ایجاد پوشش و اتصال سخن گفتند. به‌زعم آن‌ها در کنار مشکلاتی که همچنان با شهرداری‌های شهرهای بزرگ وجود دارد، تأمین سخت‌افزارهای لازم از جمله OLT (Optical Line Terminal) و مودم چالشی است که تحقق اهداف پروژه را با تردید مواجه می‌کند. در این نشست، صادق عباسی شاهکوه، مشاور وزیر ارتباطات و مجری طرح توسعه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها، عنوان کرد پروژه توسعه شبکه FTTH‌ در اروپا طی ۱۰ سال اجرایی شده و هم‌اکنون به ۶۰ درصد پوشش و ۵۳ درصد اتصال رسیده است. عباسی؛ گفت که انتظار می‌رود تا پایان سال‌جاری یا حداکثر پایان دولت سیزدهم، ایجاد ۲۰ میلیون پوشش فیبرنوری محقق شود؛ اما اکنون مسئله اتصال به شبکه مطرح است. او با اشاره به اینکه در سال گذشته حدود پنج درصد اتصال ایجاد شده است، برنامه سال‌جاری برای اتصال ۲۰ درصدی را محقق شدنی خواند.

شهرداری‌‌ها همکاری نمی‌کنند

در این نشست مدیران برخی اپراتور‌ها به بیان مشکلات و نظرات خود پرداختند. از جمله حسن شانه‌ساززاده؛ رئیس هیئت مدیره شاتل عنوان کرد که شهرداری‌های شهرهای بزرگ و به‌خصوص تهران با این پروژه همکاری نمی‌کنند و عمده پوششی که تاکنون ایجاد شده مربوط به شهرهایی است که نظر اقتصادی کم‌برخوردار شمرده می‌شوند و به همین دلیل اتصال به شبکه با چالش مواجه شده است. او گفت: همین‌که کار ایجاد پوشش را در شهری انجام می‌دهیم بدون تبلیغات و بازاریابی حدود ۱۱ درصد مشترک جذب می‌کنیم که این عدد در شهر مشهد حدود ۱۸ درصد است و این نشان می‌دهد اگر قرار است اتصال سه میلیونی رخ بدهد باید به سراغ شهرهای بزرگ‌تر و کلانشهر‌ها برویم. این در حالی است که در تهران اصلا شهرداری همکاری نمی‌کند و در شیراز هم شش ماه است که کار خوابیده. شانه‌ساززاده؛ مشکل دیگر را تأمین مودم عنوان کرد و گفت: مودم‌های AC نمی‌توانند کیفیت لازم را ارائه دهند و باید مودم Wi-Fi 6 باشد تا مشترک لذت فیبر را احساس کند؛ اما تولیدکنندگان داخلی نمی‌توانند چنین مودم‌هایی را تولید کنند و در مقابل اجازه واردات هم داده نمی‌شود. او همچنین از وزارت ارتباطات خواست با همکاری پست‌بانک امکانی را فراهم کنند که مشترکان به صورت اقساطی و اعتباری، سرویس را خریداری کنند. همچنین داود زارعیان؛ معاون تجاری و امور مشتریان شرکت مخابرات ایران از کمبود مودم و بی‌کیفیت بودن مودم‌های موجود در بازار انتقاد کرد و گفت: اگر مسئله مودم حل نشود، انتظار سه میلیون اتصال به سادگی محقق نمی‌شود. او همچنین کمبود دیگر تجهیزات شبکه و پیمانکار نصب به‌خصوص در شهرهای کوچک‌تر را گوشزد کرد و گفت: در سال گذشته ۹۸ هزار مشتری برای دریافت سرویس فیبرنوری در تهران ثبت‌نام کردند اما ما نتوانستیم به آن‌ها سرویس بدهیم. معاون شرکت مخابرات عنوان کرد این شرکت تا پایان سال گذشته ۳۰۹ هزار مشترک FTTH در کل کشور داشته که ۱۱۰ هزار مشترک در سال ۱۴۰۲ جذب شده‌اند. به گفته او شرکت مخابرات در برنامه خود برای سال‌جاری اتصال ۵۰۰ هزار مشترک جدید را داشته که در نظر دارد با اصلاح آن، هدف یک میلیون مشترک را تعریف کند.

استفاده از ۵G  برای افزایش پوشش

علیرضا صیدی؛ مدیرعامل مبین‌نت نیز، در سخنان کوتاهی با تأیید مشکلاتی که دیگر مدیران عنوان کردند از رگولاتوری خواست اجازه ندهد رقابت ناسالم میان اپراتور‌ها در زمینه جذب مشترک ایجاد شود. او گفت: در زمینه پوشش رقابت بدی ایجاد شد که در نتیجه آن برخی احساس کردند پولی ریخته شده و هرکس باید سهم خود را‌بردارد. صیدی؛ تأکید کرد: از سرویسی که با قیمت بسیار پایین عرضه می‌شود، باید ترسید. محمدعلی یوسفی‌زاده؛ مدیرعامل آسیاتک نیز، در این نشست عنوان کرد: این شرکت بیش از ۷۵۰ هزار خانوار را تحت پوشش فیبرنوری قرار داده؛ اما تعداد اتصال‌های ایجاد شده هنوز به ۱۰ هزار نرسیده و از این نظر، اپراتور‌ها کار سختی پیش‌رو دارند. او پیشنهاد خود برای افزایش سرعت در ایجاد اتصال را این‌طور، توضیح داد: پوشش کامل FTTH‌ برای کلانشهر‌ها است؛ اما در حاشیه شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک از ادغام فیبرنوری و ۵G  استفاده می‌کنند. به این ترتیب سرعت اتصال تا ۷۵ درصد افزایش و هزینه‌های اپراتور تا ۴۳ درصد کاهش پیدا می‌کند. یوسفی‌زاده؛ گفت: این طرح را به رگولاتوری پیشنهاد داده؛ اما تاکنون با آن موافقت نشده است. او در عین حال عنوان کرد چنین روندی می‌تواند سرنوشت ۳G  و VDSL‌ را برای ۵G  هم رقم بزند و این فناوری بدون استفاده کامل از رده خارج شود. مدیرعامل آسیاتک، همچنین به روند اجرایی اتصال خانه‌ها به فیبر اشاره کرد و گفت: دی ماه پارسال ۴۰ تیم در کرمانشاه مستقر کردیم و تصور می‌کردیم می‌توانند ۱۰ هزار اتصال ایجاد کنند؛ اما به سختی به سه هزار خانه رسید. او ایجاد ۲۰ درصد اتصال را نه هدفی یک ساله که پروژه‌ای سه ساله خواند. یوسفی‌زاده؛ همچنین عنوان کرد به دلیل کمبود تجهیزات، تمامی ۷۵۰ هزار مشترکی که تحت پوشش فیبر آسیاتک قرار گرفته‌اند، هم‌اکنون آماده سرویس‌دهی نیستند و گاهی این شرکت مجبور می‌شود برخی تجهیزات شبکه را از شهری که تقاضا فعلاً وجود ندارد به شهر دیگری منتقل کند. او گفت: تولیدکنندگان داخلی قول داده‌اند هر هفته ۵۰۰ مودم تأمین کنند اما به ۲۰۰ عدد هم نرسیده‌اند.

برای مودم باید فکری کرد

در پاسخ به این انتقادها، حسین ریاضی؛ رئیس سندیکای صنعت مخابرات ایران، عنوان کرد: تولیدکنندگان داخلی می‌گویند؛ اپراتور‌ها حاضر نیستند برای قرارداد خود پیش‌پرداخت داشته باشند و برخی از آن‌ها بدهی‌های قبلی نیز دارند. او با انتقاد از نبود نگاه بلندمدت در اجرای این پروژه عنوان کرد اگر قرار است امسال سه میلیون اتصال ایجاد شود، باید سال گذشته چنین جلسه‌ای برگزار می‌شد. ریاضی؛ گفت: حتی اگر همین امروز بخواهیم سه میلیون مودم وارد کنیم، تا کارهای مربوط به ثبت سفارش و تأمین ارز و… انجام شود، عملاً به پایان شهریور می‌رسیم و این یعنی در نیمه دوم سال باید هر ماه ۵۰۰ هزار اتصال ایجاد شود که منتقی نیست. او مشکل عمده صنعت را نه تأمین مودم که جریان نقدینگی عنوان کرد که باعث شده است اپراتور‌ها نتوانند هزینه‌های تولید را پرداخت کنند. در پایان این نشست، عباسی شاهکوه؛ با جمع‌بندی نظرات عنوان شده، تأکید کرد تأمین تجهیزات و به‌خصوص مودم اکنون به Bottleneck (گلوگاه) این پروژه تبدیل شده و باید برنامه‌ای برای آن اندیشید. به گفته عباسی؛ پیشنهاد شده است توافقی میان اپراتورها، تولیدکنندگان و وزارت صمت انجام شود که اپراتور‌ها در شرایط فعلی ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز خود را از داخل تأمین کنند و برای بقیه اجازه واردات داشته باشند. به گفته او، سازمان تنظیم مقررات برنامه‌ای برای افزایش مشوق‌های ارائه شده در این طرح را دارد و در عین حال می‌خواهد از محل اعتبار موجود در صندوق توسعه فیبرنوری به اپراتور‌ها وام بدهد. در ابتدای این نشست محمد کشوری؛ مدیرعامل گروه علمی تحلیلی طیف پس از بررسی کوتاهی از وضعیت فیبرنوری در ایران و کشورهای مختلف، از تشکیل فروم فیبرنوری در ایران به منظور همفکری بازیگران این حوزه خبر داد.