سهم افزایش قیمت ارز در نرخ تورم چقدر است؟

براساس گزارش مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، از متوسط تورم ۲۷٫۱ درصدی در دوره ۱۴۰۲ – ۱۳۹۲، حدود ۵۵ درصد آن ناشی از نقدینگی و ۳۵ درصد آن ناشی از نرخ ارز بوده و دلایل اصلی تورم در اقتصاد ایران را باید در رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز جستجو کرد. به گزارش ایسنا، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، وابسته به وزارت صنعت،معدن‌وتجارت، در گزارشی تحت عنوان «سهم عوامل کلیدی مؤثر بر تورم و نهادهای متولی» عوامل اصلی ایجاد تورم و سهم هر یک از آن‌‌‌ها و سهم نهادهای مختلف در ایجاد و کنترل تورم را بررسی کرده است. براساس این گزارش، بررسی روند تاریخی طی دهه‌های اخیر نشان می‌دهد سه عامل اصلی ایجاد تورم در اقتصاد ایران شامل رشد نقدینگی، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی است؛ به‌طوری‌که هر ۱۰ درصد افزایش نقدینگی، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی به ترتیب پنج، چهار و منفی‌پنج درصد تورم ایجاد خواهد کرد. بنابراین از متوسط تورم ۲۷٫۱ درصدی در دوره ۱۴۰۲ – ۱۳۹۲، حدود ۵۵ درصد آن ناشی از نقدینگی و ۳۵ درصد آن ناشی از نرخ ارز بوده و دلایل اصلی تورم در اقتصاد ایران را باید در رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز جستجو کرد. همچنین تحلیل روند تورم و زیرگروه‌های آن طی دوره ۱۴۰۲-۱۳۹۲ نشان می‌دهد که از متوسط تورم ۲۷٫۱ درصدی طی این دوره، گروه «خوراکی‌ها» ۱۰٫۹ واحد درصد، «مسکن» ۶٫۴واحد درصد و «حمل‌ونقل» ۲٫۵ واحد درصد از تورم (مجموعاً ۲۰ واحد درصد) را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین سه گروه خوراکی‌ها، مسکن و حمل‌ونقل، سهم حدود ۷۳٫۴ درصدی از تورم کل این دوره را دارند. بررسی سهم زیرگروه‌های اصلی از تورم کل سال ۱۴۰۲ نیز نشان می‌دهد گروه خوراکی‌‌‌ها و آشامیدنی‌‌‌ها سهم ۱۳٫۹ واحد درصد از تورم ۴۰٫۷ درصدی را به خود اختصاص داده‌اند. در میان اقلام خوراکی‌‌‌ها و آشامیدنی‌‌‌ها میوه و خشکبار با سهم ۱٫۸ واحد درصدی و گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن با سهم شش واحد درصدی بیش‌‌ترین سهم را در تورم این گروه داشته‌اند. در رتبه‌های بعدی گروه‌های «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» و «حمل‌ونقل» به ترتیب با سهم ۱۲٫۹ و ۳٫۵ واحد درصدی از تورم ۴۰٫۷ درصدی قرار دارند. در مجموع سه زیرگروه «خوراکی‌ها»، «مسکن» و «حمل‌ونقل» در سال ۱۴۰۲ سهم ۲۹٫۲ واحد درصدی از تورم ۴۰٫۷ درصدی را به خود اختصاص داده‌اند؛ بنابراین حدود ۷۱٫۷ درصد از تورم سال ۱۴۰۲ مربوط به این سه گروه بوده است.

سهم ۳۹ درصدی وزارت جهاد در تورم

در بخش دیگری از این گزارش به سهم وزارتخانه‌های مختلف در تورم پرداخته شده است. در دوره ۱۴۰۲ – ۱۳۹۲ بیش‌‌ترین تورم مرتبط با سه گروه خوراکی‌ها، مسکن و حمل‌ونقل بوده که عمدتاً مرتبط با وزارتخانه‌های جهادکشاورزی و راه‌وشهرسازی هستند. بر این اساس طی دوره ۱۴۰۲ – ۱۳۹۲ از تورم ۱۰۰درصدی به‌طور متوسط وزارت جهادکشاورزی سهم ۳۹ درصدی، وزارت راه‌وشهرسازی سهم ۳۳ درصدی و وزارت صمت سهم ۱۸ درصدی را از تورم کل به خود اختصاص داده‌اند. از طرف دیگر عوامل مؤثر بر اقتصاد ایران شامل نقدینگی و نرخ ارز بوده که عمدتاً در حیطه وظایف بانک‌مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دارند. این دو متغیر دارای سهم مسلط حدود ۹۰ درصدی از تورم در اقتصاد ایران هستند.