ماشین‌آلات معدنی، تولید یا واردات؟

مدیرعامل هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، «ومعادن»، گفت: وقتی صحبت از اقتصاد معدنی است، ما همواره باید افزایش بهره‌وری و سودآوری، کاهش هزینه‌ها و بیشینه دقت و سرعت را مدنظر قرار دهیم تا عملیات معدنی از توجیه اقتصادی برخوردار باشند. به گزارش معدن‌نامه، اردشیر سعدمحمدی؛ با اشاره به اینکه معدنکاران از تولید داخل حمایت می‌کنند و کسی مخالف رونق تولید ماشین‌آلات معدنی نیست، اظهار داشت: بیش‌ترین سهم اقتصاد معدنی ما روی دوش معادن بزرگی چون چادرملو، گهرزمین، گل‌گهر، سنگ‌آهن مرکزی، سرچشمه، سونگون و معادنی با این مقیاس است و برخی از این معادن باید استخراج عمقی را در دستور کار خود قرار دهند؛ بنابراین قطعاً ما به واردات ماشین‌آلات سنگین‌تر نیاز داریم و استفاده از ماشین‌آلاتی با ظرفیت پایین در معادن بزرگ‌مقیاس باعث کاهش چشمگیر سرعت و به دنبال آن کاهش بهره‌وری می‌شود. معادن کوچک و متوسط امکان استفاده از ماشین‌آلاتی با ظرفیت‌های پایین را دارند و خللی در تولید داخلی ماشین‌آلات ایجاد نمی‌شود. وی تأکید کرد: ضروری است که براساس مقیاس و سهم معادن در تولید، تفکیک صورت بگیرد و نباید با نگاه یکسان برای همه معادن تصمیم‌گیری کنیم. سعدمحمدی؛ ادامه داد: نکته حائزاهمیت دیگر آن است که سیاست‌گذار باید توجه داشته باشد که استفاده از ماشین‌آلات سنگین، مثلاً با ظرفیت ۲۴۰ تن و بالاتر، با طراحی فعلی معادن امکان‌پذیر نیست؛ به‌عنوان مثال، بلوک‌بندی و عرض و ارتفاع پله‌ها در معادن باید تغییر کند. اگر ما همین امروز تصمیم بگیریم که این تغییرات را در معادن اعمال کنیم، چندین سال طول می‌کشد تا به نتیجه برسد. این مدیر معدنی، افزود: موضوع قابل‌توجه دیگر دستیابی به حداکثر بهره‌وری ماشین‌آلات سنگین است. پرکردن این ماشین‌آلات قطعاً به شاول نیاز دارد. یک شاول معدنی در یک برداشت خود حدوداً ۱۷۰ تن مواد معدنی را جابه‌جا می‌کند. ما نمی‌توانیم از لودر که هم ارتفاع کمی دارد و هم ظرفیت آن بسیار پایین است، برای پرکردن ماشین‌آلات ۲۴۰ تنی استفاده کنیم. پیامد چنین اقداماتی ایجاد ترافیک و کاهش سرعت عملیات معدنی است. مدیرعامل «ومعادن»، تأکید کرد: وقتی صحبت از اقتصاد معدنی است، ما همواره باید افزایش بهره‌وری و سودآوری، کاهش هزینه‌ها و بیشینه دقت و سرعت را مد نظر قرار دهیم تا عملیات معدنی از توجیه اقتصادی برخوردار باشند. اگر قرار است صادرات در اقتصاد ما نقش مؤثری داشته باشد، باید قیمت تمام‌شده محصولات تولیدشده قابل رقابت در بازار جهانی باشد. وقتی هزینه استخراج مواد معدنی بالاست، این مسئله به صورت زنجیره‌وار بر صنایع پایین‌دستی نیز تأثیر می‌گذارد و محصولات تولیدی ما نیز قیمت تمام‌شده بالایی خواهند داشت. سعدمحمدی؛ اظهار داشت: معدنکاران برای این که بتوانند میزان تولید خود را افزایش دهند یا حتی ثابت نگه دارند، به ناچار باطله‌برداری را به تعویق می‌اندازند که این امر برای آینده معدن بسیار خطرناک است و تأثیر آن چند سال آینده مشخص می‌شود؛ چرا که نسبت برداشت باطله و مواد معدنی حتماً باید رعایت شود تا در آینده به دلیل دپوی باطله فعالیت معدن به کلی متوقف نشود. وی افزود: براساس آخرین داده‌ها، حجم عملیات معدنکاری در کشور ما حدود ۱٫۵ میلیارد تن بوده که از این میزان حدود ۶۰۰ میلیون تن ماده معدنی و مابقی باطله است. این متخصص معدنی بیان کرد: در حال‌حاضر چالش‌های مختلفی در حوزه ماشین‌آلات وجود دارد که سیاست‌گذار در عین نگاه سیستماتیک، باید آن‌‌ها را تفکیک کرده و برای هر کدام برنامه‌ریزی کند. مسئله فرسودگی ماشین‌آلات و ضرورت نوسازی، نیاز به واردات ماشین‌آلات سنگین برای معادن بزرگ‌مقیاس و در عین حال نیاز به بازطراحی معادن متناسب با ملزومات استفاده از این ماشین‌آلات هر یک موضوعاتی هستند که بدون تداخل با یکدیگر باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. سعدمحمدی؛ در پاسخ به این سؤال که چرا برخی معدنکاران به جای تهیه ماشین‌آلات داخلی، اقدام به واردات می‌کنند، مطرح کرد: یکی از دلایل واردات ماشین‌آلات دست دوم که در داخل نیز تولید می‌شود، این است که این ماشین‌آلات نسبت به تولیدات داخلی که نو هستند، قیمت پایین‌تری دارند؛ بنابراین گاهی معدنکار برای کاهش هزینه‌های خود ناچار است دست به این اقدام بزند؛ ضروری است هنگامی که از کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری صحبت می‌کنیم، به مسائلی که افزایش هزینه‌ها را در پی دارد نیز توجه کنیم. مدیرعامل هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات واردات ماشین‌آلات معدنی، مورد نیاز را با رعایت الزامات قانونی، عاملی مؤثر در بهبود و تسریع عملیات معدنکاری کشور دانست و در پایان بیان کرد: ما موظفیم از تولید داخل حمایت کنیم اما متقابلاً از تولیدکنندگان نیز انتظار می‌رود که محصولاتی با کیفیت بالاتر تولید کنند؛ تنها در این صورت است که رضایت دوطرفه ایجاد شده و به اهداف خود می‌رسیم.