ارزش قرارداد اختیار معامله و قیمت‌گذاری آن

ارزش قرارداد اختیار معامله و قیمت‌گذاری آن

باید دانست که ریاضی‌دانان وال‌استریت فرمول‌‌هایی را برای قیمت منصفانه (قیمت تابلو) یک برگ اختیار معامله خرید (call) یا فروش (put) ارایه کرده‌اند.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران» قیمت‌گذاری اختیار خرید (call option)، مثل هر چیز دیگر در بورس‌ها مثل وال‌استریت، بر پایه عرضه و تقاضایی که توسط فروشندگان و خریداران آن قرارداد اختیار معامله در هر نقطه از زمان خلق می‌شوند، انجام می‌پذیرد. در فراسوی این توضیح ساده قیمت‌گذاری قرارداد اختیار معامله به کمک عرضه و تقاضا، باید دانست که ریاضی‌دانان وال‌استریت فرمول‌‌هایی را برای قیمت منصفانه (قیمت تابلو) یک برگ اختیار معامله خرید (call) یا فروش (put) ارایه نموده‌‌اند.

یکی از متداول‌‌ترین و مشهور‌ترین آن‌‌ها «مدل قیمت‌گذاری اختیار معامله بلک- شولز (BS)» است که کاملاً پیچیده بوده که حتی اشاره به آن از دامنه و حوصله این یادداشت‌‌ها خارج است، ولی آنچه آن مدل می‌ گوید آن است که عوامل عمده‌ای که بر قیمت قراردادهای اختیار معامله اثرگذارند، عبارت‌اند از:

تفاوت بین قیمت توافقی اختیار معامله و قیمت جاری دارایی پایه موردنظر (سهام، ذرت، طلا، نفت و…)

تعداد روزهایی که تا تاریخ انقضا باقی‌مانده است

آشکار است که تفاوت میان قیمت توافقی و قیمت جاری مهم‌ترین عامل به‌حساب می‌آید. حق خرید گوگل (GOOG) به ۷۰۰ دلار، وقتی آن سهم ۶۰۰ دلار است می‌بایست ارزش کم‌تری از حق خرید آن در ۶۵۰ دلار داشته باشد. به همین ترتیب –در خصوص عامل دوم-، حق خرید گوگل برای ۳ ماه به ۶۵۰ دلار می‌بایست ارزشی بیش‌تر از حق خرید آن برای ۳۰ روز داشته باشد. در مورد عامل سوم یعنی نوسان‌پذیری، ازآنجاکه goog به سهولت می‌تواند در یک روز نوسان ۱۰ دلاری داشته باشد، قرارداد اختیار معامله گوگل بایستی بیش‌تر از قرارداد جنرال الکتریک (GE) باشد که نوسان قیمت سهام روزانه آن ۵۰ سنت یا کم‌تر است.

وقتی شما درک و فهم درستی از ۳ عنصر گفته‌شده پیدا کردید بدین مهم فکر کنید که قیمت اختیار معامله از دو عنصر اصلی تشکیل‌شده است: ارزش آن در شرایط (ITM)In – THE – Money) که بدان ارزش ذاتی می‌گویند و «ارزش زمانی» (که آن را «صرف ریسک» (Risk Premium) نیز می‌نامند). یک قرارداد اختیار خرید (Call option) جهت خرید تعدادی از سهام اپل (AAPL) به ۳۳۵$ وقتی‌که آن سهم به ۳۴۰ دلار معامله می‌شود. در شرایط (ITM) ۵ دلار است و لذا شما درمی‌یابید، حداقل قیمت آن ۵ دلار خواهد بود. شاید شما مطلع شوید که آن قرارداد اختیار معامله دربورس به ۶ دلار معامله می‌شود. به این اضافه ارزش یک‌دلاری «ارزش زمانی» و یا «صرف ریسک» می‌گویند و بیانگر آن مبلغ اضافی است که آن بازار تمایل دارد بپردازد و این علامت را به فعالان بازار بدهد که قیمت سهام اپل به روند صعودی خود ادامه می‌دهد.

برای شناخت بهتر قیمت‌گذاری یک قرارداد اختیار خرید، اجازه دهید به سه عامل اثرگذار گفته‌شده در بالا نگاهی دوباره و عمیق تر داشته باشیم. در مورد عامل اول یعنی تفاوت قیمت توافقی آن اختیار معامله و سهم پایه موردنظر (Underlying). امیدوارم این امر روشن شده باشد که اگر سهم اپل به قیمت ۳۰۰ دلار باشد آن‌گاه «اختیار خرید» ۳۱۰ دلاری بایستی گران‌تر از اختیار ۳۲۰ دلار باشد و اختیار خرید ۳۲۰ دلاری از ۳۳۰ دلاری گران‌تر خواهد بود؛ آشکار است شانس بیش‌تری برای سهم اپل وجود دارد که به‌اندازه ۱۰ دلار افزایش یابد تا ۲۰ دلار.

وقتی به جدول قیمت‌‌های اختیارهای معامله اپل در بورس نگاه می‌کنید خواهید دید اختیار خریدهای با قیمت توافقی کم‌تر نسبت به آنهایی که قیمت‌های توافقی بالاتر دارند گران‌تر هستند.

دومین عامل مهم اثرگذار بر قیمت آن قرارداد، تعداد روزهایی هستند که به تاریخ انقضای قرارداد اختیار خرید یا فروش باقی‌مانده است. اگر امروز اول ژانویه است و ما قیمت اپل را برای اختیار خرید ژانویه که ۳۱۰ دلار می‌باشد را با اختیار خرید آن برای فوریه که ۳۱۰ دلار است مقایسه کنیم، اختیار معامله ژانویه ۱۵ روز، ولی اختیار معامله فوریه ۴۵ روز تا تاریخ انقضا فاصله‌دارند. لذا انتظار داریم که اختیار معامله‌های فوریه گران‌تر از اختیار معامله‌‌های ژانویه باشد.

برای مثال، در مورد تابلوی سهام اپل، اولین اختیار معامله ارایه‌شده به قیمت ۳۵۰ دلار اختیار خرید برای چهارم فوریه ۲۰۱۱ به ۳۱٫۵۰ دلار قیمت‌گذاری شده است و دومین اختیار نیز ۳۰۵ دلار برای نوزدهم فوریه ۲۰۱۱ به ۳۲٫۲۵ قیمت خورده است. این ۱۵ روز اضافی باعث افزایش ۰٫۷۵$ به قیمت آن قرارداد اختیار معامله ‌شده است.

سومین عامل اثرگذار بر قیمت آن قرارداد‌ها نوسان پذیری انتظاری آن سهم در روزهای باقی‌مانده به تاریخ انقضای آن است. طبیعی است که قیمت اختیار معامله‌های پرنوسان، گران‌تر از قیمت قرارداد اختیار معامله‌های با نوسانات کم هستند. سهامی که غالباً نوسانی چند دلاری در روز دارند (مثل گوگل) عموماً قراردادهای اختیار معامله گران‌تری در مقایسه با سهامی که فقط یک یا دو ۱۰ سنتی (Dime) یعنی ۱۰ تا ۲۰ سنت، در روز نوسان می‌کنند، هستند (جنرال الکتریک). درمورد نوسان‌پذیری ذکر این نکته اهمیت دارد که قراردادهای اختیار معامله غالباً در عرض هفته‌ای که سود انتظاری اعلام می‌شوند قیمت بالاتری پیدا می‌کنند.

چرا چنین است؟ زیرا روزهای پر نوسان برای سهام روزهایی هستند که سودهای سورپرایزی اعلام‌شده‌اند.

 

لذا منطقی است، اختیار خرید فوریه ۳۱۰ دلاری گران‌تر از اختیار معامله خرید ۳۱۰ دلاری ژانویه باشد و اختیار معامله مارس برای ۳۱۰ دلار گران‌تر از فوریه آن قرارداد باشد. برای شمارش روزهای باقی‌مانده به انقضای قراردادهای اختیار خرید، متوجه ایام تعطیل در کشور خود، باشید.