تحریم ها؛ مقصر اصلی تورم در کشور

یاسمین زمانیان- کوچک شدن سفره مردم به‌خصوص در سال‌های اخیر، باعث ایجاد مشکلات بسیاری در معیشت مردم شده است. کافی است به قصد خرید، سَری به فروشگاه یا سوپرمارکت محل زندگی خود بزنید تا با تمام وجود معنای کلمه تورم را درک کنید. نزدیک به ۹۰ میلیون نفر از مردم جامعه در حال‌حاضر زیر تیغ تورمی هستند که سال‌هاست آزارشان می‌هد و انگار برایش راه‌حلی وجود ندارد. دولت‌های مختلف اما تا سال‌های اخیر کم‌ترین حرف را راجب به مقصران اصلی تورم زده‌اند. تندرو‌ها تنها راه‌حل را اتکای به داخل دانسته‌اند و میانه‌رو‌ها نیز دَم از راهکارهای مختلف برای کاهش تورم زده‌اند. در این بین دولت چهاردهم بالاخره از مقصر اصلی تورم رونمایی و اعلام کرد که تحریم‌ها عامل اصلی تورم در کشور هستند؛ نکته مثبت این اعتراف واقع‌بینی دولت چهاردهم است. کاری که در دولت‌های قبلی به ندرت شاهد آن بوده‌ایم و آنان به تأثیر تحریم‌ها اذعان نمی‌کردند. حال مسئله اصلی این است که در شرایط حاضر چگونه می‌توان با غول تورم مبارزه کرد. برای رسیدن به این موضوع ابتدا باید به وضعیت بازارهای کشور نگاهی انداخت. دو بازار شاخص یعنی طلا و ارز طی سال‌های اخیر با بیش‌ترین شتاب همراه بوده‌اند. اقتصاد بیمار کشورمان نیز به تبعیت از قیمت دلار با سرعت به سمت تورم‌های بزرگ‌تر حرکت کرد. در این بین بازگشت ترامپ، جنگ تحمیلی ۱۲روزه و در نهایت فعال‌سازی مکانیسم‌ماشه باعث شده تا گره کور تورم کورتر شود. مسئولان به خوبی دریافته‌اند که دیگر گفتاردرمانی جواب حل مشکلات نیست و ناترازی‌ها در همه بخش‌ها امان مردم را بریده است؛ سفره‌ها کوچک‌تر شده و در نهایت تورم بزرگ‌تر! آمار‌ها می‌گویند خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۹۷ و شدت‌‌‌‌یافتن تحریم‌های اقتصادی، باعث کاهش شدید درآمد‌‌‌های نفتی و دسترسی به پول‌های خارجی شد. نرخ دلار از ۳۷۰۰تومان در سال ۹۶ به بیش از ۱۵هزار تومان در سال ۹۷ و ۱۹هزار تومان در سال ۹۸ رسید. افزایش قیمت دلار، باعث افزایش هزینه‌های تولید و قیمت کالاهای وارداتی و کسری بودجه شد که از مهم‌‌ترین عوامل رشد تورم برشمرده می‌شود. دولت در این دوره برای جبران کسری بودجه و حمایت از اقتصاد، نقدینگی را افزایش داد. رشد نقدینگی از حدود ۲۵درصد در سال ۹۶ به بیش از ۳۰درصد در سال ۹۷ و بالای ۴۰درصد در سال ۹۸ رسید. استقراض دولت از بانک‌مرکزی و افزایش چاپ پول یکی از دلایل اصلی افزایش نقدینگی و تورم بود. ممکن است زمانی که سبد مواد غذایی عادی شما شروع به گران شدن می‌کند، اثرات تورم را برای خود مشاهده کرده باشید. از اولین پیامدهای تورم می‌توان به کوچک شدن سفره مردم عادی اشاره کرد. اما واقعیت این است که افزایش هزینه‌ها لزوماً با افزایش دستمزد‌ها برابری نمی‌کند، که باعث می‌شود بسیاری از خانوار‌ها در سراسر کشور با زمان‌های چالش‌برانگیز مواجه شوند که تورم در حال افزایش است.

اعتراف دولت به نقش تحریم‌ها در تورم

به هر شکل دولت تحریم‌ها را مقصر اصلی تورم اعلام کرده است. دیروز (سه‌شنبه) فاطمه مهاجرانی؛ سخنگوی دولت در نشست خبری، با تأکید بر وجود تورم بالا در کشور، گفت: تحریم‌ها عامل اصلی تورم هستند و درباره خط فقر نیز توضیحاتی ارائه کرد. مهاجرانی؛ در پاسخ به سؤالی درخصوص خط فقر، گفت: دو نوع فقر دسته‌بندی می‌شود؛ یکی فقر مطلق و دیگری فقر شدید. فقر مطلق شامل خوراک، مسکن، پوشاک، بهداشت و درمان و آموزش را پوشش می‌دهد. اما فقر شدید تنها متمرکز بر خوراک است. در سال ۱۴۰۳، به‌ازای هر فرد شش‌میلیون و ۱۲۸ هزار و ۷۳۹ تومان برآورد شده است. وی افزود: سیاست‌هایی که دولت اختیار می‌کند مثل کفِ حقوق در راستای پوشش دادن این موضوع است، اما دولت با صراحت اعلام می‌کند که تورم بالاست و آن را انکار نمی‌کنیم و عامل اصلی آن تحریم‌هایی است که فشار مستقیم بر معیشت مردم وارد کرده است. سخنگوی دولت، تأکید کرد: پرداخت یارانه نقدی، کالابرگ الکترونیکی، حمایت‌های هدفمند، طرح‌های اشتغالزایی، تقویت صندوق‌های بازنشستگی و عدالت در حوزه‌های درمان، آموزش و مسکن از جمله برنامه‌های دولت برای مقابله با آثار تورم و تحقق عدالت اجتماعی است.