تیغ دولبه‌ای به نام فاینانس‌های خارجی

تیغ دولبه‌ای به نام فاینانس‌های خارجی رامین شاهی- طبق برنامه ششم، دولت می‌تواند سالانه حدود ۶۵ میلیارد دلار برای توسعه طرح‌های تولیدی، فاینانس خارجی جذب کند؛ البته در لایحه پیشنهادی دولت این مبلغ حدود ۳۵ میلیارد دلار بود و مجلس آن‌را افزایش داد. در حقیقت فاینانس به معنی تأمین منابع مالی طرح‌های تولیدی توسط مؤسسات […]

تیغ دولبه‌ای به نام فاینانس‌های خارجی

رامین شاهی- طبق برنامه ششم، دولت می‌تواند سالانه حدود ۶۵ میلیارد دلار برای توسعه طرح‌های تولیدی، فاینانس خارجی جذب کند؛ البته در لایحه پیشنهادی دولت این مبلغ حدود ۳۵ میلیارد دلار بود و مجلس آن‌را افزایش داد.

در حقیقت فاینانس به معنی تأمین منابع مالی طرح‌های تولیدی توسط مؤسسات مالی نظیر بانک‌هاست که علی‌الاصول بازپرداخت آنها به اعتباردهنده توسط شرکت‌های بیمه اعتبار صادرات تضمین و تأمین ‌شده است.

ظاهراً این افزایش، در امکان جذب فاینانس خارجی تیغ دولبه‌ای است که هم می‌تواند موجب رشد و توسعه کشور شود هم می‌تواند موجب بروز مشکلات جدی در بازپرداخت‌ها و مجموعه اقتصاد کشور شود. موضوعی که از اواخر برنامه توسعه اول از سال ۱۳۷۲ کشور بروز کرد و سایه‌های سیاه آن حتی تا پایان برنامه دوم توسعه ادامه یافت.

کارشناسان اقتصادی معتقدند مجموع وام کشور‌‌‌ها نباید از ۲۰ درصد تولید ناخالص ملی آنها بیش‌تر شود و این رقم برای کشورهای نفتخیز و صادرکننده نفت حداکثر ۴۰ درصد می‌تواند باشد، لذا با توجه به اجازه استفاده ۶۵ میلیارد دلاری فاینانس سالانه در برنامه ششم، نگرانی جدی برای افزایش میزان بدهی‌های کشور نسبت به کل تولید ناخالص ملی‌مان تا نزدیک ۸۰ درصد وجود دارد، این موضوع در سال‌های آینده و در زمان سررسید بازپرداخت فاینانس‌‌‌ها، برای کشور معضلی جدی فراهم خواهد کرد.

هرچند طرفداران افزایش جذب فاینانس خارجی معتقدند با بهره‌برداری از خطوط تولید و پروژه‌های مورد فاینانس قرار گرفته و افزایش صادرات کشور، می‌توانیم به راحتی اقساط سررسید بدهی‌های خارجی کشور را پرداخت کنیم اما مخالفان این امر، معتقدند زیرساخت‌های اقتصادی کشور، سطح پایین بهره‌وری، ماشین‌آلات فرسوده صنعتی، عدم امکان رقابت صادرکنندگان داخلی با رقبای جهانی و… از دلایلی هستند که مخالفان وابسته شدن اجرای طرح‌های کشور به فاینانس‌های خارجی، مطرح می‌کنند.

در این زمینه مرتضی‌ا…داد گفته است: برای بخش خصوصی در حالی که آینده ارز مشخص نیست و دریافت تسهیلات ارزی آزمون و خطاست و درآمدهای نفتی هم قادر به جبران اشتباهات دولت نخواهد شد لذا اگر بخش خصوصی بتواند نرخ ارز را پیش‌بینی کند دریافت تسهیلات ارزی برای آن مناسب است اما اکنون با توجه به فناوری قدیمی و تولید کالا با قیمت تمام شده بالاتر قدرت رقابت حتی با کشورهای همسایه را نداریم.

 

در این خصوص باید توجه داشت در فضای پسابرجامی کشور، امکان خوبی برای جذب فاینانس‌‌‌ها و فاینانسورهای خارجی فراهم شده است، امری که در گذشته به خاطر مشکل تحریم‌ها امکان‌پذیر نبود؛ اما ساختارهای پر از اشکال صنعتی و اقتصادی کشور در تکمیل و بهره‌برداری به موقع از پروژه‌های داخلی، رشد جدی تولید، صادرات غیرنفتی و حضور مؤثر در بازار‌های جهانی، هر گونه بازپرداخت وام‌های اخذ شده را با هاله‌ای از ابهام مواجه خواهد ساخت، لذا ضرورت دارد علی‌رغم همه اصرار‌‌‌ها و اجبار‌‌‌ها برای توسعه طرح‌های نیمه‌تمام کشور از وابسته کردن اقتصادمان به فاینانس‌های خارجی جلوگیری کرد.