پیش‌بینی‌های بودجه‌ای تا پیشگویی‌های مالیاتی

پیش‌بینی‌های بودجه‌ای تا پیشگویی‌های مالیاتی مجتبی قدیری همواره بخشی از درآمدهای بودجه‌ای کشور از مالیات و بخش دیگر آن از درآمدهای نفتی تأمین می‌شود. نکته اینجاست که در هنگام بودجه‌ریزی که نگاه به آینده است در خصوص درآمدهای نفتی پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده دولت چقدر درآمد نفتی دارد! اما در خصوص مالیات پیشگویی […]

پیش‌بینی‌های بودجه‌ای تا پیشگویی‌های مالیاتی

مجتبی قدیری

همواره بخشی از درآمدهای بودجه‌ای کشور از مالیات و بخش دیگر آن از درآمدهای نفتی تأمین می‌شود. نکته اینجاست که در هنگام بودجه‌ریزی که نگاه به آینده است در خصوص درآمدهای نفتی پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده دولت چقدر درآمد نفتی دارد! اما در خصوص مالیات پیشگویی می‌شود که درآمدهای مالیاتی دولت چقدر است و برای این‌که خللی در این پیشگویی به وجود نیاید از هر ترفند و دستاویزی استفاده می‌شود تا درآمدهای مالیاتی محقق شود و شاید همین امر باعث شده تا همواره کسبه از دریافت مالیات معترض باشند.

مبنای دریافت مالیات مگر نباید درآمد باشد؟ حالا که چند سالی است رکود در بازار حاکم شده آیا سیستم مالیاتی هم این رکود را در نظر می‌گیرد؟ قطعاً با دو پاسخ متفاوت روبه‌رو خواهیم بود، در حالی‌که کسبه ادعا دارند نه این‌گونه نیست و سازمان مالیاتی هیچ توجه‌ای به رکود بازار و درآمد آنها ندارد! مسؤولان سازمان مالیاتی ادعا خواهند کرد که نه تنها رکود بازار را در این سال‌ها مدنظر قرارداده‌اند، بلکه قطعاً ملاک دریافت مالیات درآمدهای یک کسب و کار می‌باشد. نکته اینجاست که در این سال‌ها که درآمدهای نفتی محدود بوده و همواره با توجه به قیمت نفت روند کاهشی داشته و درآمدهای مالیاتی افزایش داشته است. البته از نظر مسؤولان مالیاتی این روند افزایشی در پی شناسایی مؤدیان فراری مالیات است که سال‌هاست از پرداخت مالیات فرار کرده‌اند.

 مثلاً یکی از راه‌های شناسایی مؤدیان فرار مالیاتی، صدور برگ‌های تشخیص مالیاتی سال‌های گذشته و یا پایش تراکنش‌های مالیاتی بنگاه‌های اقتصادی در راستای شفاف‌سازی از سال ۹۰ است. به هر حال پیشگویی‌های مالیاتی باید محقق شود تا در خصوص بودجه‌های جاری حداقل شاهد کسری بودجه نباشیم.

در حالی‌که بسیاری از کسب ‌و کار‌ها هنوز در چرخه پرداخت مالیات قرار نگرفته‌اند! این راهکار‌ها برای مؤدیان مالیاتی می‌باشد که حداقل مالیات خود را نصفه نیمه پرداخت می‌کنند.

ای کاش در هنگام تنظیم بودجه سنواتی، درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی می‌شد‌، تا اگر درآمد پیش‌بینی شده محقق نمی‌شد، شاهد این قدر سخت‌گیری نبودیم.

البته این سخت‌گیری‌ها علت مشخص دارد و آن هم این است که در نظام بودجه‌ریزی کشور بخش خصوصی نه تنها نقشی ندارد بلکه حتی اجازه نظر دادن هم ندارد و این بخش دولتی است که برای درآمد و عملکرد بخش خصوصی تعیین تکلیف می‌کند و اگر هم به اهداف تعیین شده دولتی نرسد مشکل از خود بخش خصوصی است. مثلاً در تعیین درآمدهای مالیاتی برای سال آینده چند درصد از نظرات کارشناسان بخش خصوصی استفاده کرده‌اند؟ قطعاً پاسخ منفی می‌باشد.

این‌که سهم زیادی از اقتصاد ایران در اختیار دولت است، حرف گزافی نیست. شاید همین امر باعث شده تا در خصوص نظرخواهی از بخش خصوصی هم در نظام بودجه‌ریزی کشور خست به خرج می‌دهیم. چرا که خود مدیران دولتی می‌برند و می‌دوزند، رخت بر تن بخش خصوصی می‌کنند، سپس به تعریف کردن و به‌به کردن می‌پردازند. در حالی‌که بخش خصوصی از رخت پوشیده ناراضی است. قطعاً سیستم مالیاتی نیز این‌گونه می‌باشد. از این روست که مدیران دولتی برای درآمدهای مالیاتی در بودجه سنواتی نه پیش‌بینی که پیش‌گویی می‌کنند و برای این پیش‌گویی…