دانش‌بنیان‌ها پیمانکاران توسعه

دانش‌بنیان‌ها پیمانکاران توسعه رامین شاهی – شاید اوایل قرن بیستم برای تغییر در یک نسل از تولیدات صنعتی مثل خودرو، دست‌کم ۲۰سال زمان نیاز بود اما هم‌اکنون دیگر توسعه علوم و فنون و ثبت اختراعات، به لحظه رسیده است. گسترش ابزار ارتباطی، افزایش حجم علوم و رشد بالای کشورهای در حال توسعه موجب شده است […]

دانش‌بنیان‌ها پیمانکاران توسعه

رامین شاهی – شاید اوایل قرن بیستم برای تغییر در یک نسل از تولیدات صنعتی مثل خودرو، دست‌کم ۲۰سال زمان نیاز بود اما هم‌اکنون دیگر توسعه علوم و فنون و ثبت اختراعات، به لحظه رسیده است.

گسترش ابزار ارتباطی، افزایش حجم علوم و رشد بالای کشورهای در حال توسعه موجب شده است در عرض یک شبانه‌روز، تحولات علمی گسترده‌ای در سطح کشورهای جهان به وقوع بپیوندد.

توسعه علوم با رهبری شرکت‌های دانش‌بنیان و با خروجی کاربردی آنها که همان اختراعات و ابداعات جدید است، مواجه شده و دامنه صنعت، خدمات و کشاورزی را تحت‌تأثیر قرارداده است.

کارشناسان نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه اقتصادی و آینده جهان را بسیار کلیدی می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود تا چند دهه آینده، اقتصاد دانش‌بنیان، چند برابر حالا بر اقتصاد جهانی، تأثیرگذار باشد.

هم اکنون سهم شرکت‌های دانش‌بنیان از تولید ناخالص کشور ۰٫۸ درصد است؛ این در حالی است که این بخش تا سال ۱۴۰۴ باید ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تأمین کند.

علی وطنی، معاون توسعه و فناوری معاونت علمی چندی پیش اعلام کرد: در سال‌های گذشته، حاصل فروش محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان در جهان، ۲۰هزار میلیارد دلار بوده است.

باید گفت رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان و توجه ویژه به این برند‌ها چند سالی است که مورد بحث قرار گرفته است؛  عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به ماهیت آنها به صورت اساسی منجر به تغییر و بهبود اقتصاد می‌شود، لذا به اعتقاد کارشناسان با وجود افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان، هنوز نیازمندی‌های این شرکت‌ها به‌طور کامل مورد توجه قرار نگرفته و دست‌اندرکاران، فضای کسب‌وکار پرریسکی را شاهد هستند. در نتیجه هر چند با تأسیس صندوق نوآوری و شکوفایی اولین گام‌‌ها برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برداشته شده اما برای رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان راهی طولانی  در پیش ‌رو است.

این در حالی است که براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی(شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش‌افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط، تشکیل می‌شود.

باید توجه داشت آینده از آن کشورهایی است که قدرتمند باشند و این قدرت دیگر و تنها و تنها در بخش نظامی نیست بلکه کشورهایی قدرتمند خواهند بود که اقتصادی نیرومند داشته باشند و این امر بدون در اختیار داشتن بودجه کافی برای تحقیق و توسعه و نیز رشد کیفی و کمی شرکت‌های دانش‌بنیان میسر نخواهد بود.

از طرفی مشاهده می‌کنیم که در فضای اقتصاد اطلاعاتی یا اقتصاد دانش‌بنیان، بنگاه‌های دانش‌بنیان یکی از بازیگران اصلی هستند که به‌عنوان واحدهای ساختاری اقتصاد، نقش اساسی و کلیدی دارند. این بنگاه‌ها در تمامی حوزه‌های اقتصادی نقش‌هایی بسیار متنوع و متکثر داشته‌اند. لذا‌ گذار بنگاه‌ها از وضعیت پیشاصنعتی و صنعتی به وضعیت فناورانه و اطلاعاتی یا دانش‌بنیان، لازمه اصلی حرکت اقتصادی به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان است و برای این منظور برند‌ها باید نگرش خود را عمیقاً تغییر داده و به تصویر روشنی از آینده مطلوب و نوین خود در فضای دانش‌بنیان دست یابند تا بتوانند با توسعه فرهنگ و انگیزش سازمانی، برای حصول به این آینده برنامه‌ریزی کرده و همه تلاش و اقدامات خود را معطوف آن کنند. نگاهی به روند تکاملی اقتصاد، اثر نگرش دانش‌بنیان بر اقتصاد را ملموس‌تر می‌کند چراکه شرکت‌های دانش‌بنیان پیمانکاران واقعی و اصلی موتور رشد اقتصادی و توسعه در آینده خواهند بود.