بررسی سه‌گانه تورم، تولید و پایداری اقتصادی در ایران

توسط محققان دانشگاهی صورت گرفت بررسی سه‌گانه تورم، تولید و پایداری اقتصادی در ایران طی دهه‌های اخیر، تورم و نوسان رشد در تولید، مهم‌ترین مشکلاتی بوده‌اند که اقتصاد ایران را تحت تأثیر خود قرارداده‌اند. محققان کشورمان برای موشکافی این موضوع، رشد تولید و تورم ناشی از تکانه‌های موجود در کل سیستم اقتصادی کشور را مورد […]

توسط محققان دانشگاهی صورت گرفت

بررسی سه‌گانه تورم، تولید و پایداری اقتصادی در ایران

طی دهه‌های اخیر، تورم و نوسان رشد در تولید، مهم‌ترین مشکلاتی بوده‌اند که اقتصاد ایران را تحت تأثیر خود قرارداده‌اند. محققان کشورمان برای موشکافی این موضوع، رشد تولید و تورم ناشی از تکانه‌های موجود در کل سیستم اقتصادی کشور را مورد بررسی قرارداده‌اند. تورم به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن، سطح عمومی قیمت‌ها به‌طور مداوم و به‌ مرور زمان افزایش یابد. ارتباط بین تورم و رشد اقتصادی در کشورهای مختلف همواره یکی از موضوعات مورد بحث بین اقتصاددانان بوده و مباحث تئوریک و تجربی متفاوتی در این زمینه ارایه شده است. براساس نتایج اغلب مطالعات اقتصادی، تورم در سطوح بالا، دارای آثار منفی و پایدار بر رشد اقتصادی است. بدین لحاظ در دهه‌های اخیر، اتخاذ سیاست‌های پولی در بسیاری از نقاط جهان با تأکید فزاینده بر ثبات قیمت‌ها، در جهت دستیابی به تورم پایین و جلوگیری از آثار هزینه‌ای تورم بوده است.

سیاست‌های انبساطی طرف تقاضا را علت اصلی تورم

محققان، سیاست‌های انبساطی طرف تقاضا را علت اصلی تورم در کشورهای در حال ‌توسعه دانسته‌اند و در این راستا از مفهوم تورم هسته‌ای به معنی بخشی از تورم که صرفاً زاییده طرف تقاضای اقتصاد است، بهره گرفته‌اند. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین سیاست‌های کاهش تورم، افزایش عرضه و رشد محصول است. اما نتایج اغلب مطالعات پیشین، بر وجود رابطه منفی و معنی‌دار بین تورم و رشد محصول تأکید داشته‌اند. بررسی این مسأله در ایران نیز، وجود رابطه‌ای بلندمدت و منفی بین تورم و رشد بهره‌وری را مورد تأیید قرارداده است. در همین خصوص، پژوهشگرانی از دانشگاه تربیت مدرس، رشد تولید و تورم ناشی از تکانه‌های موجود در کل سیستم اقتصادی کشور را بررسی کرده و میزان تأثیرگذاری شوک‌های طرف عرضه و تقاضای اقتصاد را بر دو متغیر مذکور در قالب یک مدل اقتصاد باز عرضه کل-تقاضای کل به‌صورت علمی، ارزیابی کرده‌اند. در این مطالعه، رشد و تورم در اقتصاد ایران در دوره زمانی ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۰ با استفاده از یک مدل پویای عرضه کل-تقاضای کل مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این پژوهش از داده‌های سری زمانی سالانه منتشر شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد تولید، بیش‌تر تحت تأثیر شوک‌های طرف عرضه قرار دارد. بر این اساس، ارتقای سطح تکنولوژی، آموزش نیروی انسانی، سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی و نیز رفع محدودیت‌های قانونی، به‌طوری‌که باعث ایجاد تکانه‌ای مثبت در طرف عرضه اقتصاد شود، از طریق افزایش ظرفیت تولید، می‌تواند باعث رشد تولید در اقتصاد ملی شوند.

سیاست‌های مالی انبساطی موجب رشد تولید می‌شود

عضو هیأت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس سیدحبیب‌ا…موسوی

از طرف دیگر، نقش سیاست‌های مالی دولت را نیز در این زمینه باید یادآور شد. در این خصوص نتایج مطالعه ما نشان می‌دهد که سیاست‌های مالی انبساطی موجب رشد تولید می‌شود. سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی و ساختاری دولت، احداث پروژه‌های آبی بزرگ، ارایه خدماتی مانند حمل‌ونقل و سایر تسهیلات دولتی در امر تولید، علی‌رغم افزایش مخارج دولت، به افزایش تولید نیز می‌انجامد.

سیاست‌های پولی در اقتصاد ایران خنثی هستند

نتایج مطالعه همچنین نشان داد که در اقتصاد ایران، سیاست‌های پولی نسبتاً خنثی هستند و تنها به تورم دامن می‌زنند. اما سیاست‌ها و شوک‌های طرف عرضه اقتصاد، کاهش شوک‌های عرضه و شوک‌های پولی دارای آثار بلندمدت و ماندگار بر رشد تولید و تورم در اقتصاد ایران خواهند بود لذا نتایج حاصل از بررسی خصوصیات اقتصاد ایران در این مطالعه، ترکیبی از سیاست‌های طرف عرضه و طرف تقاضای اقتصاد را جهت افزایش محصول و تثبیت قیمت‌ها مفید می‌داند. باید گفت براساس نتایج این تحقیق می‌توان دریافت که اثرگذاری سیاست‌های طرف عرضه بر رشد محصول و اثرگذاری سیاست پولی انقباضی در کاهش تورم بارزتر است. لذا با توجه به این‌که اقتصاد ایران در سال‌های اخیر در وضعیت رکود تورمی قرار گرفته است، مجموعه‌ای از سیاست‌های انبساطی طرف عرضه به همراه سیاست‌های پولی و مالی انقباضی، می‌تواند دستیابی به اهداف رشد تولید و ثبات قیمت‌ها را تضمین کند».

(منبع ایسنا)