قطع سالانه ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار اصله درخت!

بنا بر گفته کارشناسان اوضاع‌مان در تولید کاغذ خوب نیست اما مصرف‌مان خیلی زیاد و گاهی هم غیرمنطقی است. به گزارش سیناپرس، طبق گفته کارشناسان، سالانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن کاغذ در کشور مصرف می‌شود که برای تولید هر تُن کاغذ باید ۱۷ اصله درخت را قطع کرد؛ به عبارتی قطع […]

بنا بر گفته کارشناسان اوضاع‌مان در تولید کاغذ خوب نیست اما مصرف‌مان خیلی زیاد و گاهی هم غیرمنطقی است.

به گزارش سیناپرس، طبق گفته کارشناسان، سالانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن کاغذ در کشور مصرف می‌شود که برای تولید هر تُن کاغذ باید ۱۷ اصله درخت را قطع کرد؛ به عبارتی قطع سالانه ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار اصله درخت. علاوه بر این در فرایند تولید آن نیز حدود ۴۰۰ هزار لیتر آب و ۴ هزار کیلووات برق مصرف می‌شود. بیش از نیمی از زباله‌های خشک تولید شده را کاغذهای قابل بازیافت تشکیل می‌دهد.

دولت الکترونیک؛ راه نجات درخت‌ها

سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و بانک‌ها به خاطر استفاده مکرر و پرتعداد از کاغذ و نامه‌نگاری و کاغذبازی‌های متعدد اداری، همیشه یکی از پرمصرف‌‌ترین حوزه‌های مصرف کاغذ محسوب می‌شوند اما دولت طی سال‌های اخیر با اجرای طرح دولت الکترونیک (خدمت گرفتن ظرفیت اینترنت و فناوری اطلاعات برای ارتقای سرعت و سلامت انجام امور دولتی به صورت شبانه‌روزی)، راهی برای نجات درختان پیدا کرده است. دولت الکترونیک که هم‌اکنون گام‌های خوبی برای تحقق آن برداشته شده است، تا حد بسیار زیادی به استفاده هرچه کم‌تر کاغذ در روند بوروکراسی‌های اداری کمک می‌کند.

از جمله اقداماتی که تاکنون در این راستا به انجام رسیده، باید به تأسیس و راه‌اندازی دفاتر پیشخوان دولت در تمامی شهر‌ها و استان‌های کشور، تشکیل بانک ملی اطلاعات، راه‌اندازی دفاتر پلیس ۱۰، توسعه بانکداری الکترونیک، ارایه اظهارنامه الکترونیکی و همچنین ارسال الکترونیکی صورت معاملات فصلی سازمان امور مالیاتی کشور و همچنین ارایه خدمات غیرحضوری بانک‌ها به مشتریان اشاره کرد.

در این میان سازمان‌های مختلف هم بیکار نبوده‌اند و هر یک به نحوی سعی می‌کنند بخشی از امور خود را بدون نیاز به حضور مراجعان و کاغذبازی‌های اداری انجام دهند که بارز‌ترین آنها تلاش مخابرات در راستای ترغیب مردم به عدم دریافت قبض‌های کاغذی است. فراهم کردن دریافت اطلاعات دیگر قبوض و جریمه‌ها و خدمات پلیس و عوارض شهرداری و… از طریق تلفن همراه و اینترنت هم از جمله خدماتی است که برای مصرف هر چه کم‌تر کاغذ و آلودگی محیط‌زیست و در نهایت تحقق دولت الکترونیک انجام می‌شود.

روش‌های صرفه‌جویی در مصرف کاغذ

اولین گام برای کاهش مصرف کاغذ این است که تا جایی که ممکن است پرینت کم‌تر بگیرید. اکنون که همه افراد چه در داخل یک شرکت و چه در خارج از آن می‌توانند با هم از طریق اینترنت و شبکه‌های داخلی در ارتباط باشند، می‌توانند با استفاده از نامه الکترونیکی، فایل‌های مشترک و حتی فکس از هدررفت کاغذ جلوگیری کنند.

هنگامی که یک نامه الکترونیکی دریافت می‌کنید به جای آن‌که آن را چاپ کنید و به همکارتان بدهید نامه را برای او هم ارسال کنید. به جای این‌که یک صفحه اینترنتی را چاپ کنید و به دیگران بدهید آدرس آن صفحه یا سایت را برای آنها ارسال کنید. جای تأسف است که دیده می‌شود در بسیاری از موارد یک کارمند یک صفحه را چاپ می‌کند و سپس آن را از طریق فکس برای دیگران ارسال می‌کند. اگر هم می‌خواهید چیزی را فکس کنید به جای این‌که مطلب را چاپ کنید به کنار دستگاه فکس بروید و آن را ارسال کنید از سرویس‌های ایمیل به فکس استفاده کنید. ارسال نامه الکترونیکی به فکس یا ارسال فکس به ایمیل راهی بسیار مناسب و مقرون به صرفه است.

اگر تاکنون به ارزش چاپگرهای چندکاره پی نبرده‌اید بهتر است با آنها آشنا شوید. بعضی از چاپگر‌ها علاوه بر چاپ، فکس و اسکن می‌کند و کپی می‌گیرد. این دستگاه چند کاربرد دارد و فضای کمی هم اشغال می‌کند.

عکس‌های تمام رنگی و کاتالوگ‌های کاغذی بسیار هزینه‌بر هستند و فقط زمانی باید ارسال شوند که حتماً نیازی به آنها باشد. قبل از این‌که اینگونه مرسوله‌ها را بفرستید اندکی تأمل کنید و اطمینان حاصل کنید کاغذهایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌دهید به درد دریافت کننده می‌خورد و مستقیم به سطل زباله نخواهد رفت. دستمال‌های کاغذی را با دستمال‌های پارچه‌ای جایگزین کنید و به جای ظروف کاغذی از ظروف معمولی استفاده کنید. صورتحساب‌های خود را از طریق اینترنت بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند که در مصرف پاکت، تمبر و چک صرفه‌جویی کنید.

اگر به خواندن مجلات علاقه دارید. از طریق اینترنت مشترک مجلات شوید. نامه‌ای به این مجلات بنویسید و بگویید به خاطر جلوگیری از هدررفت کاغذ آنها را به صورت آنلاین بخوانید. به جای این‌که برای یادآوری یادداشت‌های خود را روی برگه بنویسید آن را روی تلفن همراه خود ذخیره کنید. اگر می‌خواهید مطالب جلوی چشمتان باشد یک تخته سفید بخرید و آن را در محل کار یا منزل خود نصب کنید. شما می‌توانید یادداشت‌های روزمره خود را روی آن یادداشت کنید و سپس پاک کنید. سعی کنید کم‌تر دستمال کاغذی استفاده کنید. در واقع نیازی به استفاده از آنها نیست. به جای آن، از برگ‌های لیفی استفاده کنید. حسن این برگه‌ها این است که می‌تواند بار‌ها و بار‌ها مورد استفاده قرار گیرد. شما به راحتی می‌توانید آنها را در داخل ماشین لباسشویی بیندازید و برای مصارف مختلف مانند خشک کردن ظروف؛ تمیز کردن مبلمان و آشپزخانه استفاده کنید. هنگامی که برای خرید البسه یا پارچه می‌روید به فروشنده اجازه ندهید که آنها را درون کاغذهایی بی‌مصرف قرار دهد. هنگامی که به یک پیتزافروشی یا ساندویچی می‌روید با خود ظرف به همراه ببرید. اگر می‌خواهید غذای خود یا باقیمانده آن را با خود به خانه ببرید درون آن بگذارید و اجازه ندهید غذای شما را در جعبه‌های کاغذی گذاشته و به شما بدهند.

باور نادرست مردم نسبت به مصرف کاغذ

اما برخی از صاحبنظران و دوستان اهل قلم نیز معتقدند، بین مردم ایران باور نادرستی درباره مصرف کاغذ وجود دارد؛ آنها باور دارند مصرف کاغذ باعث از بین رفتن جنگل‌ها و آسیب زدن به محیط‌زیست می‌شود. این باور چنان فراگیر شده است که حتی تعدادی از دانش‌آموختگانِ دوستدارِ طبیعت، کتاب و نشریه نمی‌خرند و آن را در فضای مجازی می‌جویند و گاهی اوقات رایگان دانلود می‌کنند! در حالی‌که بخش عمده‌ای از کاغذ برای چاپ کتاب و روزنامه و مجله از چوب جنگل‌های صنعتی و مصنوعی به شکل کاشت نهال در زمین‌های بارور و زراعت چوب که باعث افزایش تعداد درختان جهان می‌شود و بخشی دیگر (حدود ۴۰ درصد) با استفاده از محصولات جانبی کشاورزی مانند ساقه پنبه و باگاسِ تولید شده در کارخانه‌های نیشکر تهیه می‌شود. بخشی از کاغذ مورد نیاز ایران نیز از کره جنوبی و سوئد وارد می‌شود.

این در حالی است که روزانه ۳ هزار تُن زغال برای قلیان در ایران مصرف می‌شود (۲۰۰ تُن در تهران با گردش مالی دو میلیارد تومان است) که برای تهیه آن به‌طور متوسط ۹هزار تُن چوب استفاده می‌شود. اگر میانگین وزن درختان را هزار کیلوگرم حساب کنیم، روزانه ۹هزار درخت دود می‌شود و به هوا می‌رود. اما این همه درد نیست، به همین میزان و شاید بیش‌تر زغال برای منقل (کباب و…) مصرف می‌شود؛ یعنی ۱۸ هزار درخت، هرچند بخشی از آنها خشک و فرسوده‌اند، و با این خشکسالی که ایران را فراگرفته هر سال از وسعت جنگل‌های‌مان کاسته و باغ منقل‌داران و قلیان‌داران آباد می‌شود.

براساس آمار رسمی سایت «خانه کتاب»، در ۳ ماه آخر سال ۱۳۹۶ در مجموع ۳۱ میلیون جلد کتاب در ایران چاپ شده است؛ یعنی روزانه حدود ۳۴۵هزار جلد. اگر وزن متوسط کتاب‌ها را یک کیلوگرم حساب کنیم، روزانه ۳۴۵ تُن کاغذ برای چاپ کتاب مصرف می‌شود؛ در کنار هم قراردادن این رقم‌ها نشان دهنده ی عمق فاجعه زیست‌محیطی و زیان‌های جسمانی ست؛ مصرف روزانه ۶ هزار تُن زغال از چوب جنگل‌های ایران که قابل بازیافت هم نیست، در برابر ۳۴۵ تُن کاغذ برای چاپ کتاب که ۸۰ درصد آن از خارج کشور وارد می‌شود!