جدی‌‌ترین اثرهای تغییر اقلیم در ایران تغییرات اقلیمی آسیب‌هایی را در حوزه‌های مختلف چه در سطح جهانی و چه در سطح ملی کشور‌ها به همراه خواهد داشت. به گزارش سیناپرس، جدی‌‌ترین اثرات تغییرات اقلیم در ایران در دهه‌های آتی بر نزولات جوی، منابع آب، وضعیت بهداشت، تنوع زیستی و… منعکس خواهد شد. براساس نتایج شبیه‌سازی‌های […]
جدی‌‌ترین اثرهای تغییر اقلیم در ایران
تغییرات اقلیمی آسیب‌هایی را در حوزه‌های مختلف چه در سطح جهانی و چه در سطح ملی کشور‌ها به همراه خواهد داشت.
به گزارش سیناپرس، جدی‌‌ترین اثرات تغییرات اقلیم در ایران در دهه‌های آتی بر نزولات جوی، منابع آب، وضعیت بهداشت، تنوع زیستی و… منعکس خواهد شد. براساس نتایج شبیه‌سازی‌های انجام شده، ایران از جمله کشورهایی است که طی دهه آتی با افزایش دما، کاهش میزان بارش، کاهش روزهای یخبندان، افزایش روزهای داغ و… مواجه خواهد شد. با توجه به اهمیت هر یک از رویدادهای متأثر از تغییرات اقلیمی بر منابع تولید کشاورزی، در این گزارش پس از نگاهی اجمالی به پیش‌بینی وضعیت آینده اقلیمی ایران، اثرات و آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی بر منابع آب، جنگل‌ها و مراتع، نواحی ساحلی، تنوع زیستی و کشاورزی، دامداری و شیلات مورد بررسی قرار گرفته است.
چشم‌انداز وضعیت اقلیمی ایران
براساس نتایج شبیه‌سازی‌های انجام شده در زمینه تغییرات متغیرهای آب و هوایی تا سال ۲۰۴۰ میلادی (۲۵ سال آتی) نسبت به دوره ۲۰۰۵-۱۹۷۶ (دوره پایه مشاهداتی)، توسط IPCC تغییرات اقلیمی در ایران پیامدهای زیر را به دنبال خواهد داشت:
– متوسط میزان بارش ۹ درصد کاهش خواهد یافت.
– متوسط دمای کشور حدود یک درجه سانتی‌گراد افزایش خواهد یافت.
– تعداد بارش‌های سنگین و سیل‌آسا تا ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت.
– تعداد روزهای داغ (دمای بیش از ۳۰ درجه سانتی‌گراد) در اکثر نقاط کشور افزایش می‌یابد و این افزایش در جنوب شرق کشور (استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان) بیش از مناطق دیگر خواهد بود.
– تعداد روزهای یخبندان در اکثر نقاط کشور کاهش خواهد یافت و بیش‌ترین کاهش در شمال غرب کشور (استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان‌غربی و اردبیل) خواهد بود.
– تعداد روزهای خشک در اکثر نقاط کشور افزایش می‌یابد و مناطق غرب (استان‌های ایلام، کردستان، لرستان و کرمانشاه) و جنوب شرق (استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان) بیش‌ترین روزهای خشک را تجربه خواهند کرد.
– افزایش روزهای خشک موجب وقوع خشکسالی در اکثر نقاط کشور خواهد شد.
اثر تغییرات اقلیمی بر منابع آب کشور
منابع آب کشور از جمله بخش‌هایی است که به طور جدی از تغییرات اقلیمی متأثر خواهد شد و حوزه‌های وسیعی از آن شامل منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی، سازه‌های آبی، شبکه‌های آب و فاضلاب، شبکه‌های آبرسانی شهری، ایستگاه‌های پمپاژ و سازه‌های مرتبط با بخش آب با پیامدهای قابل ملاحظه‌ای روبه رو خواهند بود. برخی از این پیامد‌ها در ادامه آمده است:
– امنیت سازه‌های آبی کشور با افزایش تعداد بارش‌های سنگین و سیل‌آسا با ریسک بیش‌تری روبه‌رو خواهد بود.
– سرانه ذخایر آبی کشور تا حدود ۱۳۰۰ مترمکعب کاهش خواهد یافت.
– با افزایش یک درجه سانتی‌گراد دمای کشور، معادل ۱۳ میلیارد مترمکعب منابع آبی کشور از طریق تبخیر از دسترس خارج می‌شود و این تهدید بزرگی برای منابع روباز آبی کشور است.
– رژیم کمی و کیفی منابع آب سطحی و ذخایر برف و یخچال تغییر خواهد کرد و این امر منجر به افزایش رواناب در زمستان و کاهش آن در بهار خواهد شد.
– رواناب در ۵ حوضه آبریز کشور افزایش و در ۳۰ حوضه کاهش خواهد یافت. بیش‌ترین کاهش رواناب در حوضه‌های کرخه (۳۸ درصد) و کارون (۳۶ درصد) خواهد بود. رواناب حوضه‌های آبریز تالش و انزلی ۱۲ درصد افزایش خواهد یافت.
– استان‌های خوزستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان با بیش‌ترین کاهش رواناب روبه رو خواهند شد.
– با توجه به این‌که ۹۰ درصد تولید برقابی در حوضه‌های کارون و کرخه انجام می‌شود، با کاهش بارش و رواناب در این حوضه‌ها، کاهش تولید نیروگاه‌های برقابی کشور در ۲۵ سال آتی قطعی است.
اثر تغییرات اقلیمی بر جنگل‌ها و مراتع کشور
هم‌اکنون مساحت جنگل‌های کشور حدود ۲٫۱۴ میلیون هکتار است و حدود ۶٫۷ درصد مساحت کشور از جنگل تشکیل شده است. این درحالی است که براساس معیارهای بین‌المللی هر کشوری با مساحتی کم‌تر از ۲۵ درصد جنگل نسبت به مساحت کل آن، کشوری در موقعیت بحران زیست‌محیطی است. سطح مراتع کشور درحال حاضر ۷٫۸۴ میلیون هکتار است و سهم مراتع از کل مساحت کشور ۵۲ درصد است. تغییرات اقلیمی بر جنگل‌ها و مراتع کشور اثراتی به شرح زیر خواهد داشت:
– کاهش بارش اثرات قابل توجهی بر جنگل‌های شمالی و به خصوص بر گونه‌های جنگلی مانند توسکا و توسکای ییلاقی و گونه‌های سازگار شده جنگل‌های قدیمی خواهد داشت.
– با افزایش دما و شوری آب خلیج‌فارس و دریای عمان، جنگل‌های ماندابی این حوزه مورد تهدید قرار خواهند گرفت.
– با کاهش پوشش‌های گیاهی مراتع بر اثر کاهش بارش و بارش‌های سیل‌آسا در این مراتع، فرسایش خاک افزایش یافته و موجب تشدید فقر پوشش گیاهی مراتع خواهد شد.
– لازم به ذکر است که ارزش زیست‌محیطی جنگل‌ها و مراتع بیش از ارزش اقتصادی آنها است. به‌طور مثال تنها ۲۵ درصد ارزش هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه است و ۷۵ درصد آن دارای کارکرد زیست‌محیطی است.
تغییرات اقلیمی و کوچ گونه‌های گیاهی
یکی از تبعات درازمدت تغییرات اقلیمی در مازندران که قطب کشاورزی ایران محسوب می‌شود و بخشی از تأمین امنیت غذایی کشور را برعهده دارد، آسیب‌پذیر شدن گونه‌های مختلف کشاورزی به ویژه در مناطق جلگه‌ای است.
براساس داده‌های آماری هواشناسی و همچنین اظهارنظر کارشناسان کشاورزی، تغییرات اقلیمی سال‌های اخیر بر هر ۳ منطقه آب و هوایی مازندران اثرگذاری کرده و بیش‌ترین تبعات منفی را هم برای گونه‌های کشاورزی و دیگر گیاهان به عنوان داشته‌های اصلی استان مازندران به همراه داشته است.
محققان و کارشناسان بخش کشاورزی می‌گویند تغییر اقلیم سبب شد تا بسیاری از اطلاعات و داده‌های کشاورزی زراعی و باغی که در زمان‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت، دیگر کارایی لازم را نداشته و باید باز طراحی شوند.
آنان معتقدند با توجه به تغییر اقلیم ناشی از افزایش دما و کم بارشی، شاخص‌های مهم الگوی کشت، تاریخ کشت و برداشت، دوره آبیاری، زمان استفاده از سموم و نوع کود نیاز به تغییر دارند.
شاخص‌های اقلیمی کشاورزی، اثر عوامل اقلیمی مؤثر بر رشد گیاهان را با استفاده از پارامترهای هواشناسی محاسبه و تصویری از وضعیت رشد، نمو و تولید محصولات زراعی در شرایط مختلف آب و هوایی ارایه می‌دهد.
بر این اساس، در شرایط تغییر اقلیم شاخص‌های اقلیمی کشاورزی نیز دستخوش تغییر شده که با ارزیابی تغییر این شاخص‌ها امکان بررسی واکنش گیاهان زراعی به شرایط اقلیمی آینده میسر خواهد بود.
مجتبی محمودی، رییس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران گفت: مشاهده‌ها و تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که به دلیل افزایش دمای هوا، گونه‌های کشاورزی استان برای رسیدن به دمای متعادل باید تا یکصد متر به سمت ارتقاعات کوچ کنند.
وی افزود: از آنجایی که تغییر اقلیم با افزایش دما سریع در حال انجام است، الگوی کشت محصولات کشاورزی در استان به رغم هزینه‌های سنگین، دوباره باید انجام شود. مؤسسات تحقیقات کشاورزی باید براساس تغییر اقلیم رقم‌های مختلف محصولات کشاورزی مقاوم به گرما و کم آب بر را براساس شرایط اقلیمی جدید استان تهیه کنند.
محمودی وضعیت منابع آبی استان مازندران و برداشت بی‌رویه و غیراصولی برای مصارف کشاورزی را هم نگران‌کننده توصیف کرد و گفت: اگر روند بالا کشیدن آب از چاه‌های کشاورزی به همین صورت ادامه یابد، با ورود آب شور دریای خزر به منابع آب‌های زیرزمینی، آینده وحشتناکی در انتظار کشاورزی استان خواهد بود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.