جلیل قنادزاده-در سال‌های اخیر و با تشکیل ستاد مدیریت بحران و با ایجاد نظام سازمانی برای مدیریت بحران‌های طبیعی، شاهد انسجام و انضباط بیش‌تری در این زمینه هستیم. به گزارش مناقصه مزایده، بارندگی‌های ماه‌های اخیر، چالش جدیدی در مدیریت بحران بود. این بلای طبیعی در بعضی استان ها از جمله خوزستان، با ابعاد بزرگی […]
جلیل قنادزاده-در سال‌های اخیر و با تشکیل ستاد مدیریت بحران و با ایجاد نظام سازمانی برای مدیریت بحران‌های طبیعی، شاهد انسجام و انضباط بیش‌تری در این زمینه هستیم.
به گزارش مناقصه مزایده، بارندگی‌های ماه‌های اخیر، چالش جدیدی در مدیریت بحران بود. این بلای طبیعی در بعضی استان ها از جمله خوزستان، با ابعاد بزرگی کشورمان را درگیر کرد. تصمیم‌گیری‌های به موقع و پیش‌بینی‌های قبلی، توانست از اتفاقاتی که ممکن بود ده‌ها کشته برجای بگذارد، مردم منطقه را به سلامت بگذراند… حتی بیماری‌های عفونی که یکی از بلایای پس از سیل به شمار می‌آید، با تدبیر کنترل شد و در این میان وظیفه و عشق به مسؤولیت به ثمر نشست و نشان داد با حداقل امکانات هم می‌شود افتخار آفرید… . با مهندس هاشم بالدی، رییس ستاد بحران استان خوزستان به گفت‌وگو نشستیم. ماحصل این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
*نقش و وظیفه ستاد مدیریت بحران را توضیح دهید.
همان‌گونه که می‌دانید، زندگی انسان در کره خاکی در معرض مخاطرات مختلف است. بیش‌از ۴۴ نوع خطر طبیعی، در کمین انسان است. همچنین خطرات مختلفی نیز در اثر نوع زندگی انسانی ما را تهدید می‌کند. مدیریت تمامی این مخاطرات و یا بحران‌ها دارای ۴ محور اساسی است: ۱- پیش‌بینی و پیشگیری. ۲- آمادگی. ۳-مقابله. ۴-بازتوانی و بازسازی.
وظیفه ستاد مدیریت بحران، ساماندهی و مدیریت همه این موارد است.
*با این پیش‌زمینه چه برنامه‌هایی برای پیشگیری از بحران‌های مختلف تا کنون در سطح استان خوزستان انجام شده است؟ همان‌گونه که اشاره شد یکی از ارکان مهم مدیریت بحران، اصل پیش‌بینی و پیشگیری است. در این زمینه مشارکت همه دستگاه‌های اجرایی، دوایر و سازمان‌ها ضروری است.
سازماندهی و ایجاد دستگاه‌های مسؤول از مهم‌ترین اهداف ما است که امری بسیار حیاتی و مهم است. ستاد مدیریت بحران با این نگرش، سعی وافری برای تحقق این وظیفه سازمانی داشته است. جدای از تلاش برای هماهنگی، پژوهش‌ها و مطالعات مختلفی در حوزه‌های مختلف تا کنون انجام شده است. شناسایی بافت‌های فرسوده در استان خوزستان، کانال‌های زهکشی، کانال‌های آب، نظام‌بندی لوله‌کشی آب و… از مهم‌ترین اموری بود که به آن‌ها توجه داشته‌ایم. پژوهش درمورد همه سازه‌ها می‌تواند راهگشای مهم در اصل پیش‌بینی و پیشگیری باشد. در واقع همه سازه‌های بشر، باید با توجه به مخاطرات طبیعی طراحی، ساخته و استفاده شوند. همه امور و فعالیت‌های اجرایی و عملیاتی نیز بدین گونه باشد. تجربه بحران‌های مختلف به ما می‌آموزد که با استفاده از دانش ساخت سازه‌ها، طراحی و کاربرد مناسبی برای آن‌ها مشخص کنیم. به عنوان مثال در هنگام اجرای طرح متروی اهواز با توجه به تجربه هجوم سیل در متروی تهران، پیشنهاد کردم سکوی ایستگاه‌ها در میزان مناسبی از سطح زمین قرار گیرد.
مجموعه تجارب متعدد در زمینه‌های مختلف که در سیر زمان و با پیچیدگی‌های انبوه ساخته‌ها و سازه‌ها و فعالیت‌های بشری نیز افزایش می‌یابد سبب ارتقای شرایط زندگی می‌شود. ما باید بتوانیم بهترین پیشگیری‌ها را براساس بهترین پیش‌بینی‌ها و با استفاده از عالی‌ترین اطلاعات و برآوردها انجام دهیم و بدیهی است در این مهم، نیازمند اطلاعات و همیاری و همکاری همه بخش‌های دولتی و غیردولتی هستیم.
از دیگر موارد پژوهش‌های ستاد مدیریت بحران، بررسی طرح جمع‌آوری آب‌های سطحی با استفاده از برنامه مطالعات جامع بود که توانستیم در این زمینه برنامه‌ریزی خوبی انجام دهیم.
در زمینه آلودگی‌های تنفسی نیز مطالعاتی انجام شده است. ما با استفاده از نظرات کارشناسان، به کاشت گونه‌های درختان سازگار با اقلیم منطقه، در شهرها پرداختیم.
از نکات مهم فعالیت‌های پژوهشی ما، بررسی عبور خطوط انتقال برق فشار قوی وجود لوله‌های گاز و نفت در داخل و اطراف شهرها بود. با توجه به این موضوع امیدواریم در مطالعات جامع توسعه شهرها این موارد در نظر گرفته شود. در این ارتباط لازم است همه نقشه‌های تأسیسات شهری، کابل‌ها و لوله‌های مخابرات آب و فاضلاب، گاز و… تهیه شود و در اختیار باشد تا در مواقع نیاز از آن‌ها استفاده کنیم. در این زمینه نیز هماهنگی‌ها و برنامه‌هایی را تا کنون اجرا کرده و در ادامه امیدواریم این امر تحقق کامل مفاد آن ما را در برنامه‌ریزی‌های شهری یاری نماید.
در این جا لازم است به مهم‌ترین مشکلی که استان خوزستان در این چند سال اخیر با آن مواجه بوده است، اشاره کنم! آلودگی هوا و وجود ریزگردها! مشکلی بزرگ برای استان خوزستان شده است. اگرچه ریزگردها یک مشکل فراسرزمینی و بخشی از آن مربوط به کشورهای همسایه است. اما ما توانستیم تا کنون با پژوهش بر روی کانون‌های ریزگرد ۳۵۰هزار هکتار جدید را شناسایی کنیم. در این زمینه ما دچار کمبود منابع تخصیص داده شده نیز هستیم. در سال ۹۳ ما تنها ۲۰ درصد از اعتبارات ریزگردها را دریافت کردیم. ما برای تنش آبی در سال‌های اخیر کشور و همچنین استان با آن روبه‌رو بوده است.
مطالعاتی انجام داده‌ایم بررسی ذخیره، انتقال و مصرف آب، در حوزه‌های شهری، صنعتی و کشاورزی، پژوهشی مهم و گسترده است که امیدوارم نتایج آن را با تکمیل در اجرای دستگاه‌های مسؤول نماییم.
*ما شنیدیم که مدیریت بحران، نقش مؤثری در جریان سیل اخیر خوزستان داشته است، لطفاً در این زمینه توضیحاتی ارایه نمایید.
به همان‌گونه که می‌دانید خوزستان دارای ۵ حوزه آبی شامل کارون، کرخه، دز، مارون و زهره‌هندیجان است. از این رو حجم عظیمی از آب‌های روان کشورمان در استان خوزستان جاری است.
همچنین تعدادی از سدهای مهم ایران نیز در این استان و بر روی این رودها ساخته شده است. با احتساب ظرفیت سدها، ما مقادیری از ظرفیت سدها را برای مواقع اضطراری و جمع‌آوری پیش‌بینی کرده‌ایم. درمورد سد دز، ظرفیت ۳ میلیارد متر مکعب، ولی برای آن طراز، دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب پیش‌بینی شده بود، ۴۰۰ میلیون متر مکعب ذخیره خالی سد برای مواقع سیلاب پیش‌بینی شده بود، در بارندگی‌ها، پیش‌بینی ریزش ۱۰۰ تا ۱۷۰ میلیمتر باران را دریافت کرده بودیم. اما با ریزش نزدیک به ۴۰۰ میلیمتر باران مواجه شدیم. با این حجم و با ورود بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب به سد، اجبار دریچه‌های سد باز تا آب اضافی تخلیه شود. خوشبختانه با اطلاع‌رسانی قبلی تلفات جانی نداشتیم. در ادامه باید اشاره کنم براساس ورود آب به دز، میزان خروجی آب تنظیم می‌شود. بعد از چند ساعت اولیه ما مجبور بودیم بیش‌از ۵ هزار متر مکعب بر ثانیه آب را رها کنیم که البته از قبل و با اطلاع‌رسانی به روستاهای مسیر، انتقال آن‌ها صورت گرفت. همچنین با توجه به کمبود زمانی، در نقاطی که می‌توانستیم روستاها را با سیل‌بند محافظت کردیم. اسکان و تغذیه و کنترل سلامت و بهداشت کسانی که در این حادثه جا‌به‌جا شده بودند از دیگر اقداماتی بود که انجام شد.
بعد از پایان سیل نیز، با تعمیر راه‌های ارتباطی و همچنین پاکسازی روستاها و بازگشایی مدارس، شرایط بهتری به وجود آمد که مدیریت بحران آن‌ها نظارت و اشراف داشت. تعیین خسارت وارده و پیگیری وصول آن از دیگر اقداماتی بود که صورت گرفت و در ادامه در حال انجام مراحل بازسازی و جبران صدمات و خسارات بوده‌ایم.
*چه تجاربی را می‌توان از این حادثه برداشت کرد؟
طبیعی است که هر رویدادی می‌تواند تجربه‌انگیز باشد. این حادثه دارای ابعاد وسیعی است که مطالعه بر روی جزییات آن می‌تواند برای مقابله با حوادث دیگر بسیار مفید باشد. اطلاع‌رسانی دستگاه‌های ذی‌ربط به مدیریت بحران در زمینه‌های مختلف، باید در اسرع وقت صورت بگیرد. ابعاد هماهنگی بین دستگاه‌های مسؤول از امور مهمی است که کیفیت آن سقفی ندارد. همان‌گونه که می‌دانید اقدامات فوری در پیامد یک حادثه طبیعی از مهم‌ترین اصول مدیریت بحران است. استفاده از امکانات دولتی، ابزارها و وسایل باید به سرعت و با تشخیص و هماهنگی ستاد مدیریت همچنان باشد. در این راه حتی از دست دادن کم‌ترین زمان می‌تواند موجب خسارات بزرگ و گاهی فاجعه‌آمیز باشد. با توجه به تعداد دستگاه‌های مختلف درگیر در این حادثه و حوادث مشابه هماهنگی مفید بین آن‌ها، نقش مؤثری در مدیریت مقابله با بحران دارد. زمان طلایی که از نکات مهم حوزه مدیریت بحران است، مفهومی به معنای اقدام مناسب در زمان مناسب است و این امر مستلزم داشتن اطلاعات مناسب برای جوانب آن موضوع است.
ما متأسفانه اطلاعات مناسب از حوزه سازمان ها و دستگاه‌ها مرتبط با بحران‌های طبیعی دریافت نمی‌کنیم و از این رو نمی‌توانیم به کیفیت مناسب برای مقابله با این حوادث برسیم، از دیگر تجارب بارندگی اخیر، توجه و دقت بیش‌تر بر روی حوضه رودخانه کرخه است. و سبب شد تا ما نقاط بحران این حوضه شناسایی و مسیل‌بندها را ترمیم کنیم.
بدیهی است آن‌چه که مدیریت بحران در اصل پیش‌بینی و پیشگیری انجام می‌دهد، جنبه هماهنگی و نظارت دارد. از این رو پشتیبانی و همراهی دستگاه‌های مسؤول ضامن موفقیت طرح‌های این ستاد خواهد بود.
*و در آخر؟
من معتقدم مردم ما لیاقت و شایستگی بسیاری را تا کنون در عرصه زندگی نشان داده‌اند. همراهی و همیاری آن ها در حوادث و بلایا مثال زدنی است. پشتیبانی آن‌ها دلگرم کننده و موجب سرافرازی ما است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.