فرسایش منابع ژنتیکی در کشور به‌واسطه فقدان مدیریت یکپارچه است

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس   طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، به‌دلیل نبود سیاست کلان و جامع در حوزه منابع ژنتیکی در کشور و عدم مدیریت یکپارچه، فرسایش آن‌ها شدت بیش‌تری داشته است. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس دفتر مطالعات ارتباطات و فن‌آوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چگونگی […]

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس

 

طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، به‌دلیل نبود سیاست کلان و جامع در حوزه منابع ژنتیکی در کشور و عدم مدیریت یکپارچه، فرسایش آن‌ها شدت بیش‌تری داشته است.

به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس دفتر مطالعات ارتباطات و فن‌آوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چگونگی مدیریت حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی را در قالب گزارشی توسط مورد بررسی قرارداد.

این مرکز با بیان این مطلب که منابع ژنتیکی کشور مهم‌ترین سرمایه‌های ملی محسوب می‌شوند که حفاظت و نگهداری از آن‌ها تنها از لحاظ ملی و امنیتی حایز اهمیت است، بلکه بهره‌برداری از این ثروت در زمینه‌های مختلف نقش مهمی در ارتقای امنیت اقتصادی، امنیت سلامت و امنیت غذایی دارد، افزود: گرچه دستگاه‌ها و نهادهای متولی متعددی در زمینه حفظ و نگهداری منابع ژنتیکی فعال هستند، اما به دلیل ماهیت منابع ژنتیکی از نظر تنوع و گستردگی در کشور و همچنین نبود سیاست کلان و جامع در این حوزه و عدم مدیریت یکپارچه و منسجم این منابع، فرسایش آن‌ها شدت بیش‌تری داشته است. ارتباط ضعیف زیست بانک‌ها برای اشتراک گذاری اطلاعات و نبود بانک اطلاعات جامع منابع ژنتیکی سبب شده دسترسی محققان به این منابع دشوار باشد. از طرف دیگر به دلیل عدم ضمانت اجرایی نظارت بر خروج منابع ژنتیکی از کشور، هر روزه شاهد خروج غیرمجاز و سرقت زیستی ذخایر با ارزش کشور هستیم.

این گزارش می‌افزاید: رفع معضلات موجود و همچنین پیوستن و مشارکت در کنوانسیون‌های بین‌المللی مرتبط با این حوزه از جمله پروتکل ناگویا نیازمند وجود زیرساخت‌های قانونی محکم و کارآ در کشور است. در حال حاضر لایحه «حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی» و لایحه «الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل ناگویا» که در رابطه با دسترسی به منابع ژنتیکی و تسهیم عادلانه و منصفانه منافع حاصل از استفاده آن‌ها در سطح بین‌المللی، از مواردی است که مجلس دهم باید مورد بررسی قرار دهد. با توجه به نتایج بررسی لایحه الحاق به پروتکل ناگویا در کمیسیون‌های اصلی و فرعی مجلس نهم، تصمیم‌گیری درباره پیوستن به این پروتکل منوط به ایجاد زیرساخت‌های قانونی در کشور شده و در نتیجه نیازمند بررسی لایحه «حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی» می‌باشد. این لایحه با تشکیل کارگروه‌هایی در مرکز پژوهش‌ها و سپس در کمیسیون کشاورزی مجلس نهم مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهادهایی برای رفع ابهامات موجود ارایه شد. با این حال فرایند تصمیم‌گیری و ر‌أ‌ی نهایی در خصوص آن به اتمام نرسیده و ادامه بررسی آن به مجلس دهم موکول شده است.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: از آن‌جا که حفاظت از منابع ژنتیکی کشور و رفع مشکلات موجود بسیار اهمیت دارد، موارد زیر در بررسی لایحه مذکور باید مورد توجه قرار گیرد:

– دامنه شمول اعطای مجوزهای دسترسی و بهره‌برداری منابع ژنتیکی و نوع بهره‌برداری

– ساختار مدیریت حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی

– توجه به مالکیت فکری و دانش سنتی مربوط به منابع ژنتیکی

 

بررسی دقیق این لایحه و ایجاد زیرساخت‌های قانونی مطلوب و نیز پیگیری اجرا و نظارت بر قوانین می‌تواند از اقدامات مجلس دهم شورای اسلامی در جهت صیانت و کنترل بهره‌برداری از منابع ژنتیکی کشور باشد.