توسعه صنایع پایین‌دستی با منشأ خوراک گازی در کشور

توسعه صنایع پایین‌دستی با منشأ خوراک گازی در کشور گروه پترشیمی- معاون سابق وزیر نفت، با اشاره به اینکه تا سال ۲۰۲۴ ایران ۱۳درصد از ظرفیت تولید متانول جهان را خواهد داشت، گفت: از همین‌رو طرح‌های تبدیل متانول به پروپیلن با تکیه بر دانش فنی ایرانی برای تکمیل زنجیره ارزش تعریف شده است. مرضیه شاهدایی؛  […]

توسعه صنایع پایین‌دستی با منشأ خوراک گازی در کشور

گروه پترشیمی- معاون سابق وزیر نفت، با اشاره به اینکه تا سال ۲۰۲۴ ایران ۱۳درصد از ظرفیت تولید متانول جهان را خواهد داشت، گفت: از همینرو طرح‌های تبدیل متانول به پروپیلن با تکیه بر دانش فنی ایرانی برای تکمیل زنجیره ارزش تعریف شده است. مرضیه شاهدایی؛  با تأکید بر اینکه هلدینگ پتروفرهنگ چهار واحد متانولی دارد، افزود: دو طرح متانولی کیمیای پارس‌خاورمیانه و پتروشیمی‌سبلان به بهره‌برداری رسیده و دو طرح پتروشیمی‌دنا و سیراف تا دو سال آینده عملیاتی خواهند شد و تولید متانول پتروفرهنگ به ۶٫۶ میلیون تن در سال می‌رسد و به بزرگ‌ترین هلدینگ تولیدکننده متانول در جهان تبدیل می‌شویم. وی ادامه‌داد: ظرفیت تولید متانول در کشور با راه‌اندازی پتروشیمی‌سبلان به ۱۴میلیون تن رسید و تا سال ۲۰۲۴ این ظرفیت به ۲۰٫۵ میلیون تن می‌رسد. تا سال ۲۰۲۴ ایران در مجموع سهمی‌۱۳درصدی از کل تولید متانول جهان را خواهد داشت و این شرکت به تنهایی در آن سال چهار درصد از متانول تولید جهان را در اختیار خواهد داشت. شاهدایی؛ با بیان اینکه هدف ما فقط تولید متاول نیست و با توجه به حجم بالای تولید متانول به‌دنبال تکمیل زنجیره ارزش هستیم، گفت: در این زمینه مجوزهای لازم را از شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌گرفتیم و امسال به فاز اجرایی وارد می‌شویم تا متانول را به مواد الفینی، پلی‌الفینی و پروپیلن تبدیل کنیم. به گفته معاون سابق وزیر نفت، مجوز طرح MTP (تبدیل متانول به پروپیلن) از وزارت نفت گرفته شده و باید برای اجرا، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ‌زمین را مشخص کند و پس از آن اقدامات اجرایی آغاز خواهد شد. وی با تأکید بر اینکه خوراک مورد نیاز این طرح از واحدهای متانولی همین هلدینگ تأمین خواهد شد، افزود: اما مجوز طرح یا موافقت اصولی طرح را وزارت نفت انجام می‌دهد. زمین نیز در هفته‌های آینده تخصیص پیدا می‌کند و این طرح در عسلویه اجراء خواهد شد. شاهدایی؛ با بیان اینکه برای تأمین دانش فنی با شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی ‌قرارداد بستیم، گفت: از دانش فنی ایرانی برای تکمیل زنجیره ارزش استفاده می‌کنیم البته توسعه اینکار منوط به این است که زمین را بگیریم و کارهای اولیه انجام شود. وی ادامه داد: خوراک این واحد ۱٫۶۵۰ میلیون تن (معادل یک واحد متانولی) در سال است که ۵۰۰ هزار تن پروپیلن تولید خواهد کرد. مدیرعامل هلدینگ پتروفرهنگ با اشاره به اینکه طرح‌های متانولی پتروفرهنگ، در جهش‌دوم صنعت پتروشیمی‌تعریف شده است، ادامه داد: به طرح‌های متانولی بسنده نکردیم و در جهش‌سوم طرح‌های دیگری در دست اجراء داریم. وی با اشاره به اینکه از منشأ گازی که در کشور وجود دارد سه طرح GTPP (تبدیل گاز به پلی‌پروپیلن) در چابهار، پارسیان و ماکو تعریف شده است، گفت: این طرح‌ها به اصطلاح در فاز صفر هستند اما به طور حقیقی پنج درصد پیشرفت دارند و از خوراک گاز آغاز شده و به محصولات پایین‌دستی تبدیل می‌شوند. شاهدایی؛ سرمایه‌گذاری در هر یک از این طرح‌ها را بین ۱٫۵تا دومیلیارددلار دانست و افزود: این طرح‌ها جزء واحدهایی هستند که نمی‌توان یک بخش را شروع کرد و با تأمین منابع کار را ادامه داد، زیرا حتماً باید همزمان با تولید متانول، واحدهای دیگر نیز آماده تولید باشند؛ بنابراین به هیچوجه امکان‌پذیر نیست که این طرح‌ها فاز به فاز اجراء شوند. وی با بیان اینکه خوراک اصلی این واحدها گاز است که در کشور به وفور وجود دارد و با تبدیل به متانول به پروپیلن و پلی‌پروپیلن زنجیره ارزش کامل می‌شود، ادامه‌داد: توسعه این واحدها، سیاست‌گذاری وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌ برای توسعه این صنعت و تحقق جهش‌سوم بوده است. معاون سابق وزیر نفت، با تأکید بر اینکه البته هر کاری که می‌شده انجام دهیم انجام شده اما لازم است منابع مالی تأمین شود، گفت: اکنون بانک‌های داخلی تا سه‌هزار میلیاردتومان کمک می‌کنند اما تا ۱۰ هزار میلیاردتومان نیز به صورت کنسرسیوم این طرح‌ها را به حرکت در نمی‌آورد. وی ادامه داد: همچنین در پتروشیمی‌ کیان سهمی‌۴۰ درصدی داریم که سرمایه‌گذاری در آن چهار میلیاردیورو برآورد شده است و به دلیل بزرگ بودن حجم سرمایه‌گذاری، امکان تأمین از منابع مالی داخلی وجود نداشت. همچنین به دلیل تحریم‌ها نتوانستیم فاینانسی جذب کنیم، البته با منابع سهامداران در حال سفارش‌گذاری تجهیزات اصلی بخشی از پروژه که واحد الفین است، هستیم.  شاهدایی؛ تأکید کرد: ساخت مخازن، انبارها و فعالیت‌های زیربنایی را آغاز کردیم و در صورتی که شرایط بهبود پیدا کند جزو اولویت‌های دولت است تا بتوانیم واحد الفین و پایین‌دستی را اجراء کنیم. وی ادامه داد: پتروشیمی‌کیان اکنون ۲۱ درصد پیشرفت دارد که با آورده سهامداران انجام شده است. سفارش‌گذاری‌ها انجام شده و شش ماهه به ۳۵ درصد خواهد رسید زیرا سرمایه‌گذاری انجام شده بیش از ۲۱ درصد است، امیدواریم با فاینانس خارجی کمک بگیریم و کار را جلو ببریم.

استفاده از بازارسرمایه برای تأمین مالی و شناسایی دقیق سود

مدیرعامل هلدینگ پتروفرهنگ، با بیان اینکه این هلدینگ در بهمن سال۹۹ در بورس پذیرش شده و کارهای ورود به فرابورس در حال نهایی شدن است، افزود: پیشبینی می‌کنیم تا پایان تیرماه بتوانیم پذیرش کامل بورس را بگیریم و عرضه اولیه را اواخر مرداد انجام دهیم. به گفته شاهدایی؛ هدف اصلی در ورود هلدینگ پتروفرهنگ به بورس شناسایی سود واقعی و کمک به تأمین مالی طرح‌های توسعه‌ای است، بنابراین حتی اگر به صورت ظاهری ارزش بورس افت کند اما از آنجا که از این ارزش برای توسعه شرکت استفاده می‌شود، قطعاً پوشش می‌دهد. معاون سابق وزیر نفت، ادامه داد: این تصمیم را برای این گرفتیم تا ارزش واقعی ارزش‌افزوده مشخص شود و ما بخشی از این را به خود معلم‌ها بدهیم. همچنین شرکت‌های دیگر مانند شرکت انرژی سپهر و… را نیز به‌تدریج در بورس عرضه خواهیم کرد. وی به بهره‌برداری از پتروشیمی‌ کیمیای پارس خاورمیانه اشاره کرد و گفت: شرکت کیمیای پارس توانست تا ظرفیت صددرصد تولید برود اما به دلیل آنکه واحد اکسیژن دماوند عقب است، نتوانست خوراک کیمیای پارس خاورمیانه را به‌طور کامل تأمین کند و از همین رو تولید نوسان داشته اما در مجموع در یک سال گذشته به‌طور متوسط با ظرفیت ۶۰ درصد کار کرده است. محصول این پتروشیمی‌صادراتی است زیرا بازار داخل اشباع است و ارزآوری آن حدود ۱۶۴ میلیون‌دلار برآورد می‌شود. شاهدایی؛ با تأکید بر اینکه هدف تکمیل پروژه‌های فعلی است تا به راه‌اندازی برسند، افزود: پتروشیمی‌دنا حدود ۶۸ درصد پیشرفت دارد و با نصب تجهیزات خریداری شده به بالای ۸۵ درصد می‌رسد. پتروشیمی‌سیراف نیز که پتروشیمی‌کاملی است و حدود ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری دارد، قراردادها بسته شده، مخازن اجراء شده، یوتولیتی را باید خودش تأمین کند و سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها از منابع مختلف مانند صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود.

چین، محور صادرات متانول ایران

وی به بازارهای صادراتی متانول ایران اشاره کرد و گفت: همه تلاش خود را می‌کنیم تا بازاهای صادراتی را به پاکستان، هند، اروپا و… گسترش دهیم اما واقعیت امروز جهان این است که ۶۷ درصد از متانول در چین مصرف می‌شود و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان است. چین متانول را به محصولات پایین‌دستی متانول مانند الفین و پروپیلن تبدیل کرده و به سایر کشورها صادر می‌کند بنابراین بازار دیگری با این شرایط در دنیا وجود ندارد. مدیرعامل پتروفرهنگ با تأکید بر اینکه محور اصلی صادرات متانول ایران چین است، ادامه داد: بعد از آن بازار هند، پاکستان و آسیای شرقی را دنبال می‌کنیم. وی با اشاره به اینکه با توجه به سیاست‌های وزارت نفت خط متانولی به منطقه پارسیان کشیده می‌شود تا از این ظرفیت استفاده کنیم، افزود: آنچه که اعتقاد داریم این است که با اضافه شدن ظرفیت‌های متانول هیچ وقت فرصت صادرات را از دست نمی‌دهیم زیرا ما کشوری هستیم که از منشأ گاز متانول تولید می‌کنیم حتی چین که در حدود ۴۰درصد متانول دنیا را تولید می‌کند از منشأ زغال‌سنگ است و اینها به‌خاطر کنوانسیون پاریس درخصوص کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، باید تا سال ۲۰۳۰ این واحدها را تعطیل کنند. به گفته شاهدایی؛ با توجه به صنعتی که در چین و هند برای تولید محصولات پایین‌دستی از متانول توسعه پیدا کرده، نمی‌توان این صنایع را بست بنابراین خوراک خود را از کشورهایی مانند ایران تأمین می‌کند. وی تأکید کرد: قطعاً اگر قرار باشد روزی متانول‌های دنیا به دلیل قیمت گاز و قیمت خوراک جمع شود ایران آخرین کشو خواهد بود زیرا مزیت خوراک را داریم. از سوی دیگر نوع متانولی که تولید می‌کنیم با خلوص ۹۹٫۹۹ درصد و گرید AA است که یکی از بهترین محصولات متانول را داریم. معاون سابق وزیر نفت، افزود: البته در برخی مواقع در قیمت متانول نوساناتی وجود دارد و این تصور وجود دارد که هر چقدر تعداد واحدهای متانولی بیشتر شود متانول ارزان‌تر خواهد شد. البته به این شکل نخواهد بود بلکه هر چقدر تعداد واحدهای متانولی ما بیشتر شود قدرت چانه‌زنی ما در برابر مشتریان بیشتر خواهد شد. وی با اشاره به اتحاد پتروشیمی‌های متانول‌ساز ایران برای فروش محصولات خود، گفت: این شرکت‌ها از آنجا که در فروش همکاری می‌کنند، هیچگاه اجاره نمی‌دهند قیمت پایین بیاید مگر اینکه روند جهانی قیمت‌ها مانند زمان همه‌گیری کرونا سقوط کند. به عقیده شاهدایی؛ بحث بازرگانی مشترک این نیست که شرکتی را زنده کنیم که همه کارها بازرگانی را انجام دهد بلکه هدف اصلی این است که شرکت‌های هم محصول با هم اتحاد داشته و بتوانند در برابر رقیبان خارجی حرف برای گفتن داشته باشند و در این زمنیه اولین اتحادی که صورت گرفت درخصوص متانول بود. وی ادامه داد: شرکت‌های متانولی جلسات ماهیانه دارند و روش و سیاستگذاری‌های فروش صادرات و قیمت‌گذاری و حتی اکنون به همین دلیل امیدوار هستم که با افزایش واحدهای متانولی، قدرت ما نیز بیشتر شود. شاهدایی؛ گفت: صنعت نفت و صنعت پتروشیمی ‌از تحریم‌ها اثر می‌پذیرد با این حال این موضوع مقطعی خواهد بود و به دلیل نیازی که در دنیاست و محصولاتی که در پایین‌دست متانول در جهان مصرف می‌شود افت آن‌چنانی در قیمت نخواهد بود. وی تأکید کرد: در کرونا به دلیل کاهش مصرف جهانی، افتی در قیمت تمام محصولات داشتیم زیرا تولید کارخانه‌ها متوقف شد. به‌طور مثال در الیاف پلی استر با مشکل مواجه شد زیرا صنعت پوشاک به مدت هشت ماه در جهان تعطیل شد.