بند «توسعه محصولات تراریخته» در لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه در حالی با واکنش‌های کارشناسان موافق و مخالف روبه‌رو شده که استفاده از تکنولوژی‌‌ها و فن‌آوری‌های نوین زیستی به شرط تأمین سلامت شهروندان و اتخاذ رویکرد احتیاط‌آمیز و نظارتی، امری گریزناپذیر است. معاون دفتر پژوهش و توسعه فن‌آوری محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست در این […]
بند «توسعه محصولات تراریخته» در لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه در حالی با واکنش‌های کارشناسان موافق و مخالف روبه‌رو شده که استفاده از تکنولوژی‌‌ها و فن‌آوری‌های نوین زیستی به شرط تأمین سلامت شهروندان و اتخاذ رویکرد احتیاط‌آمیز و نظارتی، امری گریزناپذیر است.
معاون دفتر پژوهش و توسعه فن‌آوری محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست در این باره از نبود بند «ارزیابی مخاطرات برای مجوز تولید انبوه محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی در برنامه ششم توسعه» انتقاد کرد و گفت: دست‌اندرکاران تولید این محصولات، بررسی علمی ارزیابی مخاطرات را یک نوع شکست و پسرفت بیوتکنولوژیک کشاورزی می‌دانند.
داوود حیات‌غیب در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به این‌که در بخش فن‌آوری برنامه ششم توسعه به تولید انبوه پنبه و برنج دستکاری شده ژنتیکی(تراریخت) اشاره شده است، گفت: باید در این بند به ضرورت ارزیابی مخاطرات نیز در زمینه تولید انبوه، مصرف و رهاسازی محصول دستکاری شده ژنتیکی اشاره می‌شد.
ایران در سال ۱۳۷۹ به پروتکل جهانی «کارتاهینا» پیوست
به گفته حیات‌غیب، ایران در سال ۱۳۷۹، (۲۰۰۰ میلادی) «پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا» که مربوط به محصولات دستکاری شده ژنتیکی است را امضا و آن را در سال ۱۳۸۲ در مجلس شورای اسلامی مصوب کرد، از این تاریخ، این پروتکل به صورت قانونی لازم‌الاجرا درآمد و کشور در مورد اجرای این پروتکل نسبت به جهان متعهد شد. پروتکل «کارتاهینا» در اصل یک سیستم قانون گذاری جامع جهت اطمینان در انتقال، نگهداری و استفاده ایمن از موجودات دستکاری شده ژنتیکی و فرآورده‌های حاصل از آن‌ها می‌باشد.
قانون ایمنی زیستی ایران رویکرد احتیاط‌آمیز ندارد
وی افزود: به دنبال آن ۶ سال بعد، در سال ۱۳۸۸ قانون ایمنی زیستی در مجلس شورای اسلامی کشور مصوب شد و با وجود این‌که در بسیاری از کشور‌ها قانون ایمنی زیستی منطبق با پروتکل کارتاهینا است و رویکردهای احتیاط‌آمیز در این قانون هم که منتج‌شده از پروتکل ایمنی زیستی کارتاهیناست، رعایت می‌شود، ولی در قانون ایمنی زیستی کشور ما نسبت به محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی این رویکرد احتیاط آمیز لحاظ نشده و در این قانون تنها به تکلیف دولت نسبت به تولید، مصرف، صادرات و واردات محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی اشاره شده است.
وی رویکرد احتیاط آمیز را این‌گونه توضیح داد: مطابق با محتوای اصل ۱۵ اعلامیه ریو ۱۹۹۲ که نسبت به محیط‌زیست و توسعه، نگرشی احتیاط آمیز دارد بنابراین کاربرد ایمن از فن‌آوری‌ها از جمله زیست فن‌آوری باید با ملاحظه خطرات احتمالی آن بر تنوع زیستی، استفاده پایدار از آن و نیز سلامت انسان باشد.
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر این‌که قانون ایمنی زیستی به ارزیابی مخاطرات اشاره دارد که باید روی این محصولات انجام شود، اضافه کرد: در تمام دنیا رسم بر این است که وقتی ارزیابی مخاطرات انجام می‌دهند، آن را به صورت مقالات علمی چاپ می‌کنند و سپس به صورت گزارش بر روی سایت اتاق تهاتر ایمنی زیستی (Biosafety Clearing House)یا مرکز تبادل اطلاعات به منظور انتقال اطلاعات بین کشورهای مختلف قرار می‌دهند؛ این مرکز در سال ۱۳۷۹، بعد از انعقاد پروتکل کارتاهینا تشکیل شد.
به گفته حیات‌غیب، در حال حاضر تولید انبوه محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی نیاز به تحقیق و توسعه و انجام ارزیابی مخاطرات دارد و باید میزان تأثیر این محصولات بر روی انسان، محیط‌زیست و چرخه حیات سایر گونه‌ها بررسی شود زیرا همراه با این محصولات، علف‌کش مصرفی و پساب آن وارد خاک و آب‌های روان می‌شود و می‌تواند تأثیرات مختلفی بر روی جانداران و میکروارگانیسم‌های خاک داشته باشد، بنابراین باید تحقیقات کافی بر روی آن‌ها انجام دهیم و نتایج آن را در قالب مقالاتی چاپ کنیم، در حالی که تاکنون در زمینه ارزیابی مخاطرات مقاله‌ای در کشور ما منتشر نشده است.
دست‌اندرکاران تولید محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی بررسی علمی را شکست می‌دانند
وی خلأ وجود مقالات در حوزه محصولات دستکاری شده ژنتیکی در کشور را به این دلیل خواند که دست اندرکاران این حوزه، این مقالات را یک نوع شکست و پسرفت بیوتکنولوژیک کشاورزی در نظر می‌گیرند، در صورتی که تحقیقات به بهبود شرایط سلامتی تولید این محصولات بر انسان و محیط‌زیست می‌تواند فروش آن را تضمین کند.
اروپا برای محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی برچسب دارد
این مقام مسؤول در سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان این‌که بعد از تصویب پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا در سال ۲۰۰۰، اتحادیه اروپا قانون برچسب‌گذاری خود را تدوین کرد، افزود: در سال ۲۰۰۳ اتحادیه اروپا منوگراف برچسب‌گذاری را کامل کرد و هم‌اکنون در سراسر اروپا به صورت سخت گیرانه اجرا می‌شود.
وی تأکید کرد: به‌طور کلی کشورهای مختلف نسبت به رویکرد احتیاط‌آمیز در مورد محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی حساب شده برخورد می‌کنند.
وزارت جهاد کشاورزی مجوز ورود محصولات دستکاری شده ژنتیکی را می‌دهد
وی با بیان این‌که طبق قانون ایمنی زیستی ۳ دستگاه وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط‌زیست متولی محصولات دستکاری شده ژنتیکی هستند، گفت: واردات محصولات کشاورزی مربوط به وزارت جهادکشاورزی است و هر نوع درخواست و مجوز ورود محصولات دستکاری شده ژنتیکی به‌طور حتم از طرف وزارت جهاد کشاورزی است.
حیات‌غیب همچنین با تأکید براین‌که به یکباره نمی‌توان محصول دستکاری‌شده ژنتیکی را در مزرعه کشت کرد، گفت: متأسفانه از ۱۰ سال گذشته که ورود این محصولات به کشور صورت گرفت، همراه با رویکرد احتیاط‌آمیز و انجام ارزیابی مخاطرات نبوده است، در حالی که در تمام دنیا تک تک مراحل کشت و مراحل آزمایشگاهی و تولید بذر دارای ارزیابی مخاطرات است.
۴۷ درصد برنج‌های بازار دستکاری ژنتیکی شده‌اند
معاون دفتر پژوهش و توسعه فن‌آوری محیط‌زیست سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان با اشاره به این‌که تا به حال در کشور ما تولید برنج و پنبه دستکاری‌شده ژنتیکی به صورت میدانی و مزرعه‌ای انجام شده است، اظهار‌کرد: بر اساس تحقیقی که در همایش پدافند غیرعامل در سال ۹۲ ارایه شد، در ۴۷ درصد برنج‌های موجود در بازار کشور اعم از برنج خارجی و ایرانی، ژن دستکاری‌شده وجود دارد، بنابراین مطالعات مزرعه‌ای باعث آلودگی سایر خانواده‌ها و گونه‌های برنج‌های بومی و معمولی شده است وهمین موضوع اهمیت ارزیابی مخاطرات و اتخاذ رویکرد احتیاط‌آمیز در تولید محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی را نشان می‌دهد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.