کاهش جنجال شناسنامه با صدور شناسه و کارت موقت برای بدون شناسنامه‌ها

گروه اجتماعی- بیش از ۱۰۴ سال از زمانی که اولین شناسنامه در ایران صادر شد، می‌گذرد. به عبارت دقیق‌تر سومین روز از دی‌ماه سال ۱۲۹۷ بود که اولین شناسنامه در ایران صادر شد تا ایران نیز همچون بسیاری از کشور‌ها، شهروندانش را صاحب مدرک شناسایی کرده باشد. با ورود سیستم قانون‌گذاری در ایران و نظام‌مند […]

گروه اجتماعی- بیش از ۱۰۴ سال از زمانی که اولین شناسنامه در ایران صادر شد، می‌گذرد. به عبارت دقیق‌تر سومین روز از دی‌ماه سال ۱۲۹۷ بود که اولین شناسنامه در ایران صادر شد تا ایران نیز همچون بسیاری از کشور‌ها، شهروندانش را صاحب مدرک شناسایی کرده باشد. با ورود سیستم قانون‌گذاری در ایران و نظام‌مند شدن ثبت چهار رویداد (تولد، مرگ، ازدواج و طلاق) اداره‌ای برای ثبت این چهار رویداد ایجاد شد. در آن دوران حساسیت‌‌ها برای استفاده از واژه‌های عربی نزد ایرانیان به این صورت، امروزی نبود. از همینرو نام این اداره را «ثبت احوال اربعه» گذاشتند که البته بعد‌ها اربعه حذف شد. سندی که این احوال چهارگانه در آن ثبت می‌شد را سِجِل نامیدند. البته توده مردم کم‌سواد آن دوران به اشتباه این سند را سه جلد می‌گفتند در حالی که یک جلد بیشتر نداشت. بعد‌ها سِجِل را شناسنامه نام نهادند. ولی هنوز بعضی کهنسالان از سه جلد یا سِجِل یا سجیل در گفتار خود به جای شناسنامه استفاده می‌کنند.

چالش صدور شناسنامه در ایران

طبق آیین‌نامه قانون اعطای تابعیت به فرزندان متولد مادر ایرانی و پدر خارجی، ازدواج باید حتماً شرعی و رسمی باشد و یک عقدنامه رسمی وجود داشته باشد که اگر نباشد دادگاه صالح باید در این خصوص رأی اثبات زوجیت صادر کند که متأسفانه بسیاری از این خانواده‌ها محروم و از اهالی مناطق حاشیه شهر‌ها هستند که توان گرفتن وکیل یا سواد حقوقی و اطلاعات مکفی برای اینکه بدانند به چه مرجعی اشاره کنند و چطور اثبات نسب این موضوع را مطرح کنند، ندارند. چالش بعدی این است که بسیاری از این خانواده‌ها چون شوهران افغانستانی دارند و مهاجر محسوب می‌شوند، خانه و زندگی را ترک کردند و به آن‌ها دسترسی وجود ندارد و همین موضوع بحث اثبات زوجیت را با مشکل بیشتری مواجه می‌کند. مسأله بعدی نبود گواهی ولادت است که طبق آیین‌نامه قانون اعطای تابعیت حتماً باید گواهی ولادت صادره از بیمارستان‌های ایرانی و مراکز درمانی ایرانی باشد و در غیر این صورت مادر یا متقاضی دادخواست باید اثبات نسب را در دادگاه مطرح کند که اثبات نسب هم چالش‌های خودش را دارد و بسیار مشکل است.

صدور شناسه و کارت موقت برای بدون شناسنامه‌ها

سازمان ثبت‌احوال اعلام کرد که با تشکیل بیش از ۸۰۰۰ پرونده برای ایرانیان فاقد شناسنامه موضوع تخصیص شناسه و صدورکارت موقت برای فاقدین شناسنامه پیگیری خواهد شد. با توجه به رویکردهای دولت سیزدهم و وزیر کشور مبنی بر تعیینتکلیف افراد فاقد شناسنامه، سازمان ثبت‌احوال کشور، تخصیص شناسه واحد برای ایرانیان فاقد شناسنامه با مهیا کردن زیرساخت‌های لازم را در دستور کار قرار داد. این امر به منظور شناسایی و تعیینتکلیف افراد فاقد شناسنامه و در نهایت صدور کارت موقت برای این افراد با هدف استفاده از خدمات اجتماعی و در راستای دستورالعمل مقابله با فقر مطلق صورت گرفته و با تلاش انجام شده در این سازمان و فراهم کردن امکانات در هفته دولت با حضور وزیر کشور به بهره‌برداری رسید. با این کار امکان شناسایی کلیه اشخاص حقیقی ایرانی و یا مدعی تابعیت ایران براساس اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعات جمعیت کشور فراهم می‌شود.