سهم کم تولید ایرانی در مناقصات خرید متعلقات شبکه متولی بومی‌سازی تجهیزات ICT کیست؟! محمدامین احمدلو؛ دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات در مرکز ملی فضای مجازی، گفت: در سند معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات مصوب سال۹۹ به صورت جزیی‌تر به موضوع بومی‌سازی پرداخته شده است. در آنجا اشاره شده که ما […]
سهم کم تولید ایرانی در مناقصات خرید متعلقات شبکه
متولی بومی‌سازی تجهیزات ICT کیست؟!
محمدامین احمدلو؛ دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات در مرکز ملی فضای مجازی، گفت: در سند معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات مصوب سال۹۹ به صورت جزیی‌تر به موضوع بومی‌سازی پرداخته شده است. در آنجا اشاره شده که ما باید سالانه ۱۰درصد بومی‌سازی را ارتقاء دهیم و در آنجا تعیین شده که متولیان بومی‌سازی چه بخش‌هایی هستند.
آمار دقیقی در دست نیست
دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات، در تشریح وضعیت تجهیزات به کاررفته در شبکه ملی اطلاعات و اقداماتی که در این کمیسیون برای بررسی وضعیت تولید داخلی، صورت گرفته است، اظهار داشت: در کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات مرکز ملی فضای مجازی، درباره کلیات موضوع بررسی‌هایی صورت گرفته اما با توجه به وسعت حوزه ICT اینکه بخواهیم آماری بدهیم که چه میزان از کل تجهیزات مصرفی در شبکه، بومی‌است، کار دشواری به نظر می‌رسد. احمدلو؛ گفت: وزارت ارتباطات متولی اصلی توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و نیز مصرف‌کننده اصلی این تجهیزات است و باید در این زمینه گزارش دهد که چه میزان از تجهیزات بومی‌در شبکه ملی اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته و این تجهیزات شامل چه مواردی است؟ اما تاکنون آمار دقیقی از سوی این وزارتخانه منتشر نشده است.وی با اشاره به اینکه در سال۹۸ وزیر ارتباطات در قالب مصاحبه‌ای اعلام کرد که در حوزه تجهیزات ثابت مخابراتی، ۷۰ درصد خودکفایی و توانایی تولید داخل داریم و در حوزه شبکه سیار این عدد ۳۰درصد است، افزود: با این وجود آنچه حائزاهمیت است به میزان استفاده از این توانمندی‌ها در زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات بازمی‌گردد که این عدد قابل‌قبول نیست. احمدلو؛ به آمار منتشرشده از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت در سال۹۹ نیز اشاره کرد که گفته شده بود در زمینه تجهیزات اکتیو شبکه که محصولات اصلی هستند ۱۵درصد از محصولات داخلی استفاده شده و در حوزه تجهیزات پسیو شبکه که شامل تجهیزاتی مانند کابل و رک و کافو می‌شود این عدد حول و حوش ۷۰ درصد است. وی گفت: با استناد به این آمارها، حتی با وجودی که تجهیزات پسیو شبکه بعد فناورانه ندارند، وزارت ارتباطات تنها از ۷۰ درصد از توان داخلی استفاده کرده و ۳۰ درصد این شبکه، سهم خارجی‌هاست. در همین حال در تجهیزات اصلی شبکه و برگزاری مناقصه خرید که مربوط به تجهیزات انتقال و روترها می‌شود نیز از تجهیزات بومی‌فقط ۱۵درصد استفاده شده است. به گفته احمدلو؛ مطابق این سند متولیان بومی‌سازی شبکه ملی اطلاعات، وزارت صمت و معاونت علمی‌تعیین شده‌اند. اما شکل‌گیری جریان بومی‌سازی و روند بومی‌سازی در این پروژه، نیازمند همکاری چند دستگاه دیگر نیز بوده که اصلی‌ترین آنها وزارت ارتباطات است. چرا که آن دو دستگاه نیازمند این هستند که بدانند چه تجهیزاتی باید بومی‌سازی شود و مشخصه‌های فنی تجهیزات چیست. وی تأکید کرد: این کاری است که وزارت ارتباطات به‌عنوان اصلی‌ترین متولی این حوزه که توسعه زیرساخت‌ها را انجام می‌دهد و بر اپراتورها از طریق پروانه‌های صادره نظارت دارد، می‌تواند انجام دهد. یعنی مشخصه‌های فنی تجهیزات را برای بومی‌سازی محصولات اعلام کند. اما تاکنون چنین نیازمندی‌هایی اعلام نشده است. دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات، معتقد است که حتی اصلی‌ترین ابزار برای احصای این نیازمندی‌ها که مصوبه ۱۶۳ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در حمایت از صاحبان صنایع است، بیش از یک سالی می‌شود که توسط وزارت ارتباطات کنار گذاشته شده و اجرای آن پیگیری نمی‌شود. این مصوبه که مربوط به سال ۹۲ است رگولاتوری را موظف کرده بود با تشکیل کمیته‌ای میزان استفاده از تولید داخل را ارزیابی و نیازمندی‌های تجهیزاتی اپراتورها را اعلام کند.
لیست نیازمندی‌های تجهیزاتی اعلام نمی‌شود
احمدلو؛ با تأکید بر اینکه وزارت ارتباطات اصلی‌ترین نقش آفرینی را در تحقق شعار سال در حوزه تجهیزات ارتباطی و مخابراتی دارد و باید نیازمندی‌های شبکه و مشخصات فنی آن را به صورت دقیق منتشر کند تا در مناقصات و استعلامات تولید ایرانی دیده شود ، تصریح کرد: اقداماتی که تاکنون انجام شده در حد یک‌سری عناوین کلی است اما اختلافات بر سر مشخصات فنی است که باید جزییات آن به همراه برنامه زمان‌بندی منتشر شود تا مشخص باشد که دستگاه‌های مختلف، اپراتورها و شرکت ارتباطات زیرساخت که در این حوزه پروژه‌های کلان انجام می‌دهند، این محصولات را با آن مشخصات فنی نیاز دارند؛ پس از آن هم دودستگاه دیگر یعنی وزارت صمت و معاونت علمی‌می‌توانند روی این حوزه سرمایه‌گذاری انجام دهند. اما این هماهنگی تاکنون محقق نشده است. به گفته وی؛ توسعه این صنعت نیازمند این است که تولیدکنندگان داخلی حداقل در بازه‌زمانی یک تا دو ساله از پروژه‌های آتی و توسعه‌ای اپراتورها و شرکت ارتباطات زیرساخت، آگاه باشند و مشخصات فنی تجهیزات مورد نیاز و زمان‌بندی خرید آنها را بدانند. این الزام می‌تواند به شکل‌گیری این صنعت کمک کند تا بتوانیم بومی‌سازی را به شکل جدی‌تر دنبال کنیم.
نقش مرکز ملی فضای مجازی چیست؟
حال با وجودی که وزارت ارتباطات مدعی است که از تمامی‌توانمندی‌های کشور در بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات استفاده کرده است، این سؤال مطرح است که در این خصوص آیا گزارشی از وزارت ارتباطات به مرکز ملی فضای مجازی داده شده و ارزیابی این مرکز از وضعیت فعلی چیست؟ در این باره احمدلو؛ می‌گوید که هیچ گزارش خاصی در این زمینه داده نشده است و مرکز ملی فضای مجازی نیز درخواست مستقیم برای دریافت گزارش عملکرد نداشته است. دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات ادامه داد: مرکز ملی فضای مجازی متولی این است که یک‌سری اولویت‌های بومی‌سازی را تعیین کند. هم‌اکنون این اولویت‌ها در این کمیسیون به جمع‌بندی رسیده است. اما همان‌طور که گفته شد، مسأله اصلی مشخصه‌های فنی این اولویت‌ها است تا مشخص شود که کدام محصولات باید بومی‌سازی شوند. با این حال ما در کمیسیون، اصلی‌ترین تجهیزات شامل تجهیزات شبکه انتقال، روترها با ظرفیت‌های متوسط و بالا، سوئیچ‌های لایه ۲و۳ شبکه و سرور را به‌عنوان اولویت‌های نیازمندی درنظر گرفته‌ایم. در این میان این سؤال مطرح می‌شود که چرا مرکز ملی مجازی درخصوص اعلام لیست نیازمندی‌های شبکه ملی اطلاعات به وزارت ارتباطات الزامی‌ندارد تا این وزارتخانه خود را ملزم بداند که لیست نیازمندی‌ها را اعلام و از بومی‌سازی حمایت کند؟ دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات در این باره می‌گوید: فلسفه شکل‌گیری کمیسیون بومی‌سازی در مرکز ملی فضای مجازی ساماندهی به این حوزه بوده است. مرکز ملی فضای مجازی به صورت خاص وظیفه و ابزار قانونی در این حوزه ندارد. ابزارهای اصلی در اختیار وزارت صمت است که واردات را می‌تواند کنترل کند و در تقسیم وظایف هم وزارت صمت و معاونت علمی‌متولی بومی‌سازی تجهیزات هستند. وی ادامه داد: وزارت صمت از واردات محصولاتی که در داخل کشور ساخته شده باشد جلوگیری می‌کند و معاونت علمی‌هم به‌عنوان نهادی که ناظر بر فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان است و از تولید محصولات‌های‌تک حمایت می‌کند، نیاز دارد که بداند شبکه به کدام محصولات نیاز دارد تا بومی‌سازی اتفاق بیفتد. براین اساس همان‌طور که گفتم این ابزار در اختیار سازمان تنظیم مقررات ارتباطات است که می‌تواند اپراتورها را ارزیابی کرده و از آنها بخواهد که نیازمندی‌هایشان را اعلام کنند.
وزارت ارتباطات مسؤولیت بومی‌سازی را نپذیرفت
با این تفاسیر این سؤال مطرح می‌شود که صحت‌سنجی میزان درصد اعلام شده از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات درخصوص استفاده از تجهیزات بومی‌در شبکه ملی اطلاعات چگونه باید صورت گیرد و چه نهادی متولی آن است؟ در این‌باره احمدلو؛ این‌طور توضیح داد: واقعیت این است که انتشار چنین داده‌هایی نیازمند این است که چارچوب این فضا تعیین شود. شرکت ارتباطات زیرساخت باید چارچوب تجهیزات مورد استفاده را تعیین کند. چون نمی‌شود تخمین زد که این درست است یا خیر. تا قبل از اینکه کل ابعاد شبکه و تجهیزات مورد نیاز آن مشخص نیست. فعلاً نمی‌توان ادعای استفاده ۱۵ درصدی از تجهیزات بومی‌در شبکه اکتیو را صحت‌سنجی کرد. فارغ از این درصدها، آنچه که مهم است این است که برنامه‌ریزی برای ساماندهی تولید داخلی در جهت نیازمندی‌های خودمان، شکل نگرفته است. دبیر کمیسیون بومی‌سازی تجهیزات شبکه ملی اطلاعات با اشاره به اینکه سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در سال۹۵، بحث برنامه‌ریزی نظام‌مند برای بومی‌سازی تجهیزات را مطرح کرده که در آن سند بخش عمده‌ای از این تکلیف، برعهده وزارت ارتباطات است. در این زمینه تاکنون گزارشی اعلام نشده است. از سوی دیگر در سند طرح کلان سال ۹۹ به صورت جزئی‌تر به تقسیم وظیفه در حوزه بومی‌سازی تأکید شده و بومی‌سازی تجهیزات به وزارت صمت و معاونت علمی‌سپرده شده است؛ البته با اولویت‌هایی که مرکز ملی فضای مجازی تعیین می‌کند. وی گفت: در تحقق این اهداف گلوگاه اصلی وزارت ارتباطات به‌عنوان طرف تقاضاست. همان‌طور که گفته شد تا زمانی که نیازمندی‌های طرف تقاضا، مشخصات فنی و بازه‌زمانی خرید آن مشخص نباشد ما با این چالش مواجه خواهیم بود که اولویت‌ها چقدر منجر به مصرف تجهیزات در این بخش خواهد شد و به دلیل این ابهامات سرمایه‌گذاری برای تولید صورت نمی‌گیرد. به اذعان احمدلو؛ این کم‌کاری سه‌جانبه بین دستگاه‌ها باعث شده که تولید در این بخش آن‌طور که باید شکل نگیرد. اگرچه مرکز ملی فضای مجازی پیگیر موضوع است اما ابزار اعمال قدرت را ندارد. در این بین وزارت ارتباطات مسؤولیت بومی‌سازی در این حوزه را قبول ندارد و می‌گوید که تکلیفی در این بخش ندارد. دو دستگاه دیگر نیز می‌گویند تا زمانی که مشخصات فنی محصولات و زمان‌بندی خرید و ابعاد پروژه اعلام نشود، نمی‌توانند کاری انجام دهند؛ این یک نقطه محل اختلاف است و مرکز ملی فضای مجازی پیگیر است که این اختلاف‌نظر تا حد ممکن برطرف شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.