گروه انرژی – ظرفیت‌های صنعت نفت ایران، چه به لحاظ تولید نفت‌خام و چه از نظرتوانایی استحصال و فرآورش محصولات و چه از حیث وجود نیروی انسانی متخصص، همواره منادی این موضوع بوده که توسعه صنعت پالایش نفت و تولید فرآورده‌های نفتی نه‌تنها امکان‌پذیر است، بلکه اجرای آن از اوجب واجبات محسوب می‌شود. این در […]
گروه انرژی – ظرفیت‌های صنعت نفت ایران، چه به لحاظ تولید نفت‌خام و چه از نظرتوانایی استحصال و فرآورش محصولات و چه از حیث وجود نیروی انسانی متخصص، همواره منادی این موضوع بوده که توسعه صنعت پالایش نفت و تولید فرآورده‌های نفتی نه‌تنها امکان‌پذیر است، بلکه اجرای آن از اوجب واجبات محسوب می‌شود. این در حالی است که سیاست عدم احداث پالایشگاه جدید و اعتقاد به خام‌فروشی در تمام هشت سال گذشته بر صنعت نفت ایران حاکم بود و دو دولت یازدهم و دوازدهم با یک ساختار مدیریتی مشابه، نه‌تنها علاقه‌ای به توسعه صنعت پالایش نداشت بلکه در بسیاری از اوقات به بهانه‌های مختلف بر این تفکرکه کشور نیازمند پالایشگاه جدیدتر و مدرن‌تر است، می‌تاخت. به گزارش مناقصه‌مزایده، بر این اساس بی‌توجهی به پالایشگاه‌سازی، کشور را همچنان در چرخه خام‌فروشی نگه داشت و این درحالیست که با این کاهلی و بی‌تعهدی، خطر واردات محصولات نفتی از کشورهای دیگر نیز همچون فرشته مرگ، گِرد سر اقتصاد امروز ایران خواهد چرخید، چرا که مصرف بالا و رو به افزایش داخلی نیز در این میان مزیدی بر علت خواهد بود. متخصصان و کارشناسان صنایع پالایشی هم در کنار نظریه‌پردازان این حوزه بار‌ها به متولیان نفتی وقت کشور گوشزد کردند و هشدار دادند که غفلت از افزایش ظرفیت پالایشی به بهانه اصل۴۴ و یا اینکه سرمایه و سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی در کار نیست و یا احداث پالایشگاه توجیه اقتصادی ندارد شرایط را به‌گونه‌ای رقم زدند که حال مدیران دولت جدید، به‌ویژه سکانداران شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، باید جهد و کوشش بسیار زیادی به کار ببرند و مخارج بیشتری را متحمل شوند تا بتوانند صنعت پالایش را از ورطه پیشی گرفتن مصرف از تولید برهانند. همه این‌ها در حالی بود و هست که گفته می‌شود؛ بسیاری از کشورهای نفت‌خیز همسایه، طی سال‌های اخیر یکی از بزرگ‌ترین اهداف اقتصادی خود را حول محور توسعه صنایع پالایشی و بالابردن ظرفیت تولید انواع فرآورده‌ای نفتی قرار داده‌اند. گفته می‌شود عربستان سعودی قرار است تا سال ۲۰۲۳ ظرفیت پالایشگاهی خود را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد و دیگر کشور‌ها مانند عراق و امارات و… هم مدام مترصدند که تولید پالایشگاهی خود را بالاتر ببرند و ناگفته پیداست که قَدرقدرت شدن این کشور‌ها ذیل تولید محوری و فاصله گیری از خام‌فروشی آن‌ها خواهد بود. این در حالی است که وزیر سابق نفت هیچ اعتقادی به ساخت پالایشگاه نداشت و کراراً به صادرات نفت‌خام تأکید داشت و این امر در دوره قبلی وزارت ایشان نیز به وضوح به چشم می‌خورد. به‌طوری که آمار و اطلاعات نشان می‌دهد منطقه خاورمیانه در سال ۱۹۹۵ میلادی ظرفیت پالایشی معادل ۵٫۸۴۹ میلیون بشکه در روز داشت که این رقم در سال ۲۰۰۵ میلادی به۷٫۵۳۲میلیون بشکه در روز رسید؛ در حالی که همه کشورهای تولیدکننده نفت طی این سال‌ها به سراغ افزایش ظرفیت پالایشی خود رفته‌بودند، سهم ایران از این افزایش ۱٫۶۸۵ میلیون بشکه‌ای، صفر بود. مدیران جدید صنعت پالایش نفت کشور هم‌اکنون مترصد توسعه این صنعت هستند. آن‌ها یقین دارند که می‌توانند غفلت هشت ساله از مقوله پالایشگاه‌سازی و ضرر و زیان ناشی از آن را جبران کنند. این مدیران شرایط روز را مورد مداقه قرار داده و پا را فراتر از این گذاشته‌اند. مدیرعامل فعلی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران معتقد است توسعه صنایع پالایشی خط بطلانی بر تفکر سنتی خام‌فروشی است، در عین حال این اعتقاد را دارد که هر چه از خام‌فروشی منابع هیدروکربوری به سمت احداث پتروپالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌‌ها و سپس توسعه صنایع تکمیلی حرکت کنیم، میزان ایجاد ارزش‌افزوده و اشتغالزایی و تحریم‌گریزی به ازای هر گامی که برداشته می‌شود به‌طورقابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد. محمد خطیبی؛ نماینده سابق ایران در اوپک، در این رابطه گفت: آمار و ارقام موجود بیانگر نحوه عملرد دولت قبل در حوزه پالایشگاه‌سازی است، اگر در این هشت سال گذشته ساختی صورت گرفته بود اکنون باید شاهد آن بودیم اما متأسفانه تا آنجایی که بنده اطلاع دارم کار خاصی در زمینه پالایشگاه‌سازی صورت نگرفته است و تنها طی این هشت سال پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تکمیل و راه‌اندازی شد. وی اظهار کرد: تجربه‌ای که در تحریم‌های اخیر داشتیم نشان داد که فروش نفت‌خام در شرایط تحریم به سختی انجام می‌شود درحالی که فرآورده‌های نفتی را می‌توان راحت‌تر به فروش رساند ضمن اینکه برای فرآورده‌های نفتی ارزش‌افزوده نیز ایجاد می‌شود. این کارشناس ارشد حوزه انرژی، ادامه داد: همچنین این مسأله فروش فرآورده‌های نفتی می‌تواند موجب توسعه اشتغال و فعال شدن بیش از ۱۰ صنایع جانبی شود، در مجموع منافع پالایشگاه‌سازی برای کشور بسیار زیاد است و به نظر می‌رسد که برنامه‌های دولت فعلی در راستای عزم جدی برای فاصله گرفتن از خام‌فروشی و تولید محصولات است. وی اظهار کرد: امیدواریم این برنامه‌ها عملی شود و به حداقل خام‌فروشی قناعت کنیم، طبیعتاً اگر تحریم‌ها نیز ادامه داشته باشد مشکل زیادی برای فروش محصولات ایجاد نمی‌کند و تجربه نشان داده که در فروش محصولات تحریم‌ها بی‌اثر بوده اما در مواد خام به ویژه نفت دشواری‌هایی در مسیر راه ایران قرار گرفته است. به گفته نماینده سابق ایران در اوپک این روند هم در تحریم‌های دولت نهم و دهم و هم دولت قبل خود را نشان داده است اما امیدواریم تغییر رویکرد وسیاست دولت جدید بتواند کارساز باشد که به تحقق آن نیز امیدواریم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.