دارویار؛ طرحی که شکست خورده اما کسی گردن نمی‌گیرد!

مهدی یاوری- با حضور دولت سیزدهم، یکی از مهم‌ترین اتفاقات اقتصادی، حذف ارز یارانه‌ای بود که در بسیاری از کالاها و خدمات رخ داد و یکی از مهم‌ترین بخش‌ها، بخش دارو بود. دولت از همان زمان بار‌ها اعلام کرد که ارز یارانه‌ای دارو را قطع نکرده و فقط مدیریت جدیدی روی آن انجام می‌دهد اما […]

مهدی یاوری- با حضور دولت سیزدهم، یکی از مهم‌ترین اتفاقات اقتصادی، حذف ارز یارانه‌ای بود که در بسیاری از کالاها و خدمات رخ داد و یکی از مهم‌ترین بخش‌ها، بخش دارو بود. دولت از همان زمان بار‌ها اعلام کرد که ارز یارانه‌ای دارو را قطع نکرده و فقط مدیریت جدیدی روی آن انجام می‌دهد اما شرایط بازار به‌گونه‌ای پیش رفت که قیمت دارو به‌شدت افزایش پیدا کرد! یکی از مهم‌ترین طرح‌هایی که دولت درصدد مدیریت بخش دارو و ارز آن بود، طرح دارویار بود. این طرح برای کنترل کمبود و گرانی دارو، کار گذاشته شده و به شکل کوتاه با این طرح، اضافه هزینه دارو از طریق بیمه‌ها به داروخانه‌ها پرداخت می‌شود. اما نتیجه این طرح تاکنون گرانی قیمت دارو شده است! مسئله‌ای که باعث واکنش جامعه پزشکی خصوصاً شرکت‌های بیمه و داروخانه‌داران شد. دو قشری که بیش‌ترین نقش را قرار بود در این طرح داشته باشند اما حالا هر دو شاکی از اجرای ناموفق این طرح توسط دولت هستند.

شکایت داروسازان و تأمین‌اجتماعی از طرح دارویار

در همین رابطه، علی فاطمی؛ نائب رئیس انجمن داروسازان ایران، اما درخصوص مطالبات داروخانه‌ها از سازمان تأمین‌اجتماعی، چنین می‌گوید: «مطالبات داروخانه‌ها از بیمه‌ها بعد از اجرای طرح دارویار دو برابر شده است. پوشش بیمه‌ای دارو‌‌ها بعد از افزایش قیمت، کمتر شده است. بدهی کنونی حدود دوهزار میلیارد تومان است که سال گذشته کمتر از نصف این مبلغ بود. مسئله ما با تأمین‌اجتماعی عدم تعهد به پرداخت بدهی‌هایشان است. در حال‌حاضر مطالبات از بیمه سلامت را به‌روز دریافت می‌کنیم؛ دلیل این امر الکترونیک شدن نسخ است.» از سوی دیگر فاطمی؛ مدیرکل درمان غیر‌مستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی چنین، گفت: «امروز در مجلس تأمین‌اجتماعی را نقد می‌کنند، اما باید واقع‌نگر باشند. شما دوهزارو۴۰۰ میلیارد به ما پرداخت کردید، ولی ما باید هزار میلیارد دیگر رویش می‌گذاشتیم تا بخشی از بدهی‌هایمان را وصول کنیم. با این وضعیت ما دو راه بیشتر نداریم «یا پول مستمری‌بگیر را دیرتر بدهیم و پول دارویار را امروز، فردا کنیم، یا پول مستمری را اول بدهیم و پول دارویار را با تأخیر پرداخت کنیم.» به گفته وی، سازمان برنامه بودجه باید به وعده‌هایش عمل کند. مجلس به جای اینکه برنامه بودجه را خطاب قرار بدهد، تأمین‌اجتماعی را که ۴۵ میلیون جمعیت بیمه شده را هم درمان می‌کند و هم مستمری می‌دهد مورد عتاب و خطاب قرار می‌دهد. اما جالب‌‌ترین واکنش را بهرام عین‌اللهی؛ وزیر بهداشت داشت. وی در آیین نکوداشت روز ملی بیمه سلامت اعلام کرد: وزارت بهداشت به‌تنهایی نمی‌تواند بحث بیمه همگانی را ادامه دهد و همه اعم از مجلس و سازمان برنامه و بودجه باید کمک کنند. شخصاً به بیمه اعتقاد دارم و فکر می‌کنم راه‌حل سلامت مردم در بیمه‌هاست. هر چه بیمه‌ها را قوی‌تر کنیم، سلامت بهتر تضمین می‌شود. در عین حال حتماً دنبال طرح‌های ارتقای بیمه‌ها یا شاید تجمیع بیمه‌ها هستیم. اکنون بیمه سلامت در پرداخت‌‌ها به‌روز است، اما متأسفانه بیمه تأمین‌اجتماعی خیلی عقب است. وی تأکید کرد که اگر طرح دارویاری شکست بخورد، من شکستش ندادم، بلکه سازمان‌هایی که باید کمک کنند و نکردند آن را شکست دادند. این موضوعات به کمک همگانی نیاز دارد.

واکنش مجلس به طرح دارویار

سلمان اسحاقی؛ سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، از گزارش این کمیسیون درباره طرح دارویار، چنین می‌گوید: با استناد به سیاست‌های کلی نظام سلامت ابلاغی مقام‌معظم‌رهبری و براساس تکلیفی که نمایندگان مجلس در بند (س) تبصره (۱) قانون بودجه سال ١٤٠١ با هدف ساماندهی صنعت دارو و با محوریت سیاست‌گذاری جدید در حوزه یارانه دارو برعهده دولت گذاشته بودند، طرح دارویار در بودجه سال ۱٤۰۱ توسط دولت محترم اجرایی و وعده داده شد که با کمک این طرح از طریق انتقال یارانه دارو از ابتدای زنجیره تأمین و توزیع به انتهای آن و تمرکز بر نظام بیمه‌ای، مدیریت بهینه زنجیره تأمین و توزیع به‌گونه‌ای اجرایی گردد که در حوزه کمبود‌ها و قیمت اقلام دارویی فشار از روی دوش مردم برداشته شود. اما آنچه که در طی دو سال سپری شده از زمان اجرایی شدن طرح دارویار، شاهد آن بوده‌ایم خارج شدن محسوس زنجیره تأمین و توزیع دارو از مدار تنظیم‌گری بوده به‌طوری‌که تبعات آن از یکسو گریبانگیر بیماران و از سوی دیگر گریبانگیر فعالان صنعت دارو شده است. با عنایت به آنکه در طی دوره چهار ساله مجلس یازدهم و به ویژه پس از اجرای طرح دارویار انجام تکالیف قانونی دستگاه‌های اجرایی در حوزه ساماندهی وضعیت نظام دارو و درمان کشور به کرات توسط کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مورد تأکید و مطالبه قرار گرفته است اما متأسفانه کماکان شاهد وضعیت نامناسب این حوزه و تحمیل فشار بر دوش مردم می‌باشیم، مراتب برای اتخاذ تصمیم مقتضی برای ارسال موضوع به قوه‌قضاییه به استناد ماده ٢٣٤ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به حضور نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌گردد.

حمایت مجدد دولت از طرح دارویار

حال آن طور که از شواهد پیداست طرح دارویار که به نوعی طرح پیشانی دولت در حوزه اجتماعی بود، شکست خورده اما کسی مسئولیت شکست آن را به‌عهده نمی‌گیرد و دولت به حمایت از این طرح ادامه می‌دهد. در همین رابطه، علی بهادری‌جهرمی؛ سخنگوی دولت، در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران، با بیان اینکه در سال‌جاری نیاز ارزترجیحی کالاهای سلامت‌محور حدود ۳٫۸ میلیارد دلار برآورد شده است، تأکید کرد: پیش‌بینی می‌شود از این میزان مبلغ ۱٫۲ میلیارد دلار به صورت ارزترجیحی ۴۲۰۰ تومانی از سوی بانک‌مرکزی بابت تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی، برخی داروهای بیماران صعب‌العلاج، شیرخشک رژیمی و واکسن‌‌ها تخصیص داده شود. مابقی هم به میزان ۲٫۶ میلیارد دلار ارز ۲۸۵۰۰ تومانی بابت دارو و مواد اولیه دارویی، سایر تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی و شیرخشک رگولار از طریق سازمان‌های بیمه‌گر پایه در قالب طرح دارویار در زمان مصرف این محصولات، به مصرف‌کننده نهایی پرداخت می‌شود. در لایحه بودجه سال‌جاری میزان اعتبار اختصاص‌یافته به طرح دارویار مبلغ ۷۴٫۹ همت است. بانک‌مرکزی هم اعلام کرده برای تأمین ارز مورد نیاز دارو هیچ محدودیتی ندارد.