توسعه‌پایدار ایران و هند با توجه ویژه به چابهار

توسعه‌پایدار ایران و هند با توجه ویژه به چابهار مائده شیرپور رویکرد به شرق در سیاست‌های کلان وزارت خارجه در حال شکل‌گیری است و این رویه از پذیرفتن دعوت نارندرا مودی توسط روحانی در روزهای اخیر مشهود است. با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی در راستای اعتمادسازی فعالیت‌های هسته‌ای‌‌اش برای غرب قرارداد برجام را منعقد […]

توسعه‌پایدار ایران و هند با توجه ویژه به چابهار

مائده شیرپور

رویکرد به شرق در سیاست‌های کلان وزارت خارجه در حال شکل‌گیری است و این رویه از پذیرفتن دعوت نارندرا مودی توسط روحانی در روزهای اخیر مشهود است. با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی در راستای اعتمادسازی فعالیت‌های هسته‌ای‌‌اش برای غرب قرارداد برجام را منعقد کرده، پر واضح است که باید به واردات دانش و فناوری از غرب نیز توجه شود اما رویکرد به شرق نیز با برنامه‌ریزی دقیق و مدون برای بهره‌برداری از بازارهای این کشور‌ها با توجه به جمعیت بالای آنها، ضرورتی است که نمی‌توان از آن چشم پوشید.

بر پایه حضور رییس‌جمهوری اسلامی ایران در هندوستان، ۹ قرارداد در زمینه‌های تجاری، اقتصادی، امنیتی و انرژی منعقد شد که این روند می‌تواند خیلی سریع به توسعه روابط  دو کشور و البته عایدی بهتر برای اقتصاد و ثبات امنیتی منطقه منجر شود. در این مسیر به گفته نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، پس از انجام مذاکراتی «مهم» بین دو کشور ۹موافقتنامه در زمینه مسایل امنیتی، تجارت و انرژی به امضا رسیده است که او گفته، یکی از این قرارداد‌ها در خصوص جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف امضا شده است.

البته در خلال پیشبرد دیپلماسی اقتصادی بین دو کشور، رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر هند در خصوص مسایل منطقه‌ای نیز مذاکراتی گسترده‌ای را برگزار کردند. این اتفاق می‌تواند با تأثیری که بر ثبات منطقه می‌گذارد به توسعه مناسبات دو کشور و مناسبات اقتصادی آنها و دیگر کشورهای جهان تأثیر به‌سزایی داشته باشد.

گفتنی است که راویش کومار، سخنگوی وزارت امور خارجی هند با انتشار یک توئیت اذعان داشته است که «رؤسای دو کشور ایران و هند در ارتباط با همکاری‌های مربوط به مسایل تجاری، سرمایه‌گذاری، انرژی، ارتباطات، دفاعی، امنیتی و منطقه‌ای مذاکراتی مهم و سازنده داشته‌اند». براساس خبرهای منتشر شده، در این مذاکرات، دو کشور در رابطه با جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف، استرداد مجرمین به توافق رسیده‌اند، همچنین براساس تفاهمنامه‌ای، آسان‌سازی روند صدور ویزا برای همکاری‌های گردشگری نیز در دستور کار این دو کشور است. چرا که هر دو کشور از غنای فرهنگی و تاریخی به‌سزایی برخوردار هستند که می‌تواند به جذب توریسم منجر شود.

البته در این مذاکرات صحبت‌هایی درباره توسعه بندر چابهار نیز صورت گرفته است، بندری که به دلیل نزدیکی به دریای آزاد و البته شبه‌قاره از اهمیت تجاری ویژه‌ای برای هندی‌‌ها برخودار بوده و می‌تواند محلی برای ترانزیت کالاهایی که به کشورشان وارد یا از کشورشان صادر می‌شود، تبدیل شود.

توجه به بندر چابهار به جز عایدی اقتصادی که برای کشور ما به وجود می‌آورد، قطعاً می‌تواند پیامدهای مثبتی را نیز برای مردم محروم منطقه سیستان‌وبلوچستان داشته باشد و کمک شایانی به رشد اقتصادی این منطقه و البته رونق کسب و کار داشته باشد.

نکته قابل توجه این‌که در کنار توجه به شرق‌آسیا باید برنامه‌هایی برای نحوه صدور کالاهای با کیفیت ایرانی و استفاده درست از بازارهای این کشور‌ها داشت تا بتوان ضمن رقابت با کالاهایی که از دیگر کشور‌ها به این مناطق صادر می‌شوند بر افکار عمومی مردم منطقه نیز تأثیری خوش گذاشت تا موجب بی‌اعتمادی مردم به کیفیت کالاهای ایرانی را فراهم نیاوریم.

در عین حال ایران و هند می‌توانند نقش دقیقی در توسعه مناسبات علمی داشته و در این مسیر نیز دیپلماسی فعالی را به نمایش بگذارند؛ هر چند که کشور هندوستان علی‌رغم این‌که مردمی متمایل به جمهوری اسلامی دارد اما همیشه تحت تأثیر استکبار جهانی با رفتارهای شگفت‌انگیزی از سوی سردمدارانش مواجه بوده که همین امر موجب شده نتوان برای بلند مدت و پایدار برنامه‌ریزی دقیقی برای توسعه مناسبات با این کشور داشت. البته مقایسه نوع واکنش  مردم هند به سفر مقامات رژیم صهیونیستی و نیز سفر مقامات ایرانی به هند، این پیام را برای دولتمردان هندی دارد که خواست مردم، توجه و همگرایی با جمهوری اسلامی و دوری از رژیم صهیونیستی است که همین امر می‌تواند پایه یک توسعه مداوم را در مناسبات تهران- دهلی‌نو ایجاد کند.