وعده راه‌اندازی تابلوی عرضه پساب و بی‌اطلاعی فعالان صنعت آب

بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب فاضلاب در صنایع، یکی از تمهیدات برای حفاظت از منابع آب است. آب حاصل از این فرآیند را می‌توان برای اهداف سودمندی مانند کشاورزی غیرمثمر و آبیاری فضاهای سبز، تأمین آب آشامیدنی، احیای آب‌های زیرزمینی، فرآیندهای صنعتی و احیای محیط‌زیست، استفاده مجدد کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، یکی از […]

بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب فاضلاب در صنایع، یکی از تمهیدات برای حفاظت از منابع آب است. آب حاصل از این فرآیند را می‌توان برای اهداف سودمندی مانند کشاورزی غیرمثمر و آبیاری فضاهای سبز، تأمین آب آشامیدنی، احیای آب‌های زیرزمینی، فرآیندهای صنعتی و احیای محیط‌زیست، استفاده مجدد کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که بیشتر مصرف پساپ را دارند، بخش صنعت است. چراکه حجم آب مورد نیاز بخش صنعت ۶٫۳ میلیارد مترمکعب در سال است. به همین دلیل پساب تصفیه‌شده صرفه اقتصادی بسیار بالایی برای این بخش دارد. این در حالی است که پنج درصد از آب مورد نیاز صنعت با استفاده از پساب تأمین می‌شود. براساس آمار حجم پساب خروجی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کشور ۱٫۶ میلیارد مترمکعب در سال است. به همین جهت بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب (فاضلاب تصفیه‌شده) یکی از رویکردهایی اصلی وزارت نیرو برای رسیدن به ظرفیت تولید پساب تصفیه‌شده و بهداشتی به میزان ۲٫۴ میلیارد مترمکعب در سال برای مجموع مصارف صنعت، فضای سبز و کشاورزی و تأمین ۲۵ درصد آب مورد نیاز صنعت از طریق اجرای طرح‌‌ها به روش بیع متقابل و فروش پساب طبق برنامه پنج‌ساله هفتم است.پایین ‌بودن تعرفه آب برای صنایع، کمبود اعتبارات و عدم بهره‌گیری بخش صنعت از ظرفیت پساب از چالش‌های پیشرو به شمار می‌رود و براین ‌اساس واقعی‌کردن تعرفه آب صنایع، تأمین مالی از طریق عرضه پساب در بورس و الزام صنایع آب‌بر به تأمین آب موردنیاز از طریق پساب و آب دریا از جمله راهکار‌ها برای تحقق تأمین پایدار آب موردنیاز صنایع با استفاده از پساب است. با اینکه هفت ماه از وعده وزیر نیرو درباره گشایش تابلوی عرضه پساب در بورس انرژی می‌گذرد که عملیاتی نشده، دوباره یزدان رضایی؛ معاون وزیر نیرو، هفته گذشته در نشست خبری به مناسبت دهه فجر از ورود پساب به بورس انرژی خبر می‌دهد. رضایی؛ می‌گوید: در بخش برق در چارچوب قانون برنامه هفتم توسعه معاملات بورس و انرژی به شدت رونق خواهد یافت و در ادامه بازار آب و پساب را خواهیم داشت و عرضه پساب در بورس انرژی را شاهد خواهیم بود. راه‌اندازی تابلو در بورس نیازمند اطلاع‌رسانی شفاف برای مشارکت همه ذی‌نفعان در این بازار است، وزارت نیرو وعده راه‌اندازی تابلویی را می‌دهد که فعالان این صنعت در جریان چند و چون آن قرار ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که آیا امکان عرضه هر روزه پساب تصفیه شده در بورس وجود دارد یا نه و اساساً وزارت نیرو با چه سازوکاری قصد دارد پساب تصفیه شده را در بورس عرضه کند؟ عطاء‌ا… آیت‌اللهی؛ کارشناس آب و محیط‌زیست درباره راه‌اندازی تابلوی پساب در بورس انرژی و تأثیر آن بر بازچرخانی بیشتر آب، گفت: بحران آب کشور در همه جا مطرح است. صنایع بزرگ نیاز به آب مطمئن داشته و از سوی دیگر منابع آب جدید هم برای تخصیص به بخش صنعت وجود ندارد. وی بازچرخانی پساب شهری را یک منبع مطمئن برای بخش صنعت می‌داند و بر این باور است که این بخش می‌تواند با قراردادهای محکمی که با وزارت نیرو منعقد می‌کند، پساب را در طولانی مدت (مثلاً ۳۰ تا ۳۵ سال) در اختیار بگیرد و برای رفع نیازهایش از آن استفاده کند. این روش که اکنون از آن استفاده می‌شود، روشی منطقی و اقتصادی است. آیت‌اللهی؛ درباره عرضه پساب در بورس یادآور، می‌شود: اگر مجری پروژه خودِ وزارت نیرو باشد، پساب تصفیه شده متعلق به این وزارتخانه است و می‌تواند آن را در بورس عرضه کند اما صنعت آب مطمئن می‌خواهد و آبی نمی‌خواهد که یک روز قیمتش در بورس بالا برود و یک روز پایین بیاید. وی تأکید می‌کند: باید الگویی برای بورس تعریف شود که یک منبع مطمئن و مدت‌دار از پساب تصفیه شده در اختیار بخش صنعت قرار گیرد. منطقی‌اش این است که بیایند و برای یک دوره طولانی‌مدت، مقدار معینی پساب را به فروش بگذارند. مثلاً ۶۰ لیتر در ثانیه پساب تصفیه شده شهر سیستان را به قیمت ۱۰۰ میلیارد تومان در اختیار گل‌گهر سیرجان قرار دهد. اگر غیر از این باشد، عرضه پساب در بورس شدنی نیست. این کارشناس آب و محیط‌زیست، عرضه پساب در بورس را روش جدیدی می‌داند که ممکن است بخش صنعت خودش را وارد این ماجرا نکند. وی اضافه می‌کند: سرمایه‌گذاری در بخش تصفیه پساب بسیار سنگین است. مثلاً برای تصفیه پساب یک مرکز استان، به سه هزار تا ۳۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز است به شرط آنکه ۷۰۰ لیتر الی یک مترمکعب پساب در اختیار بخش صنعت قرار گیرد و این منبع به مدت ۳۰ تا ۳۵ سال در اختیار این بخش باشد، راه‌اندازی سیستم تصفیه، اقتصادی خواهد شد. به اعتقاد آیت‌اللهی؛ هیچ سرمایه‌گذاری، به صورت روزانه پساب در بورس عرضه نخواهد کرد و برای تأمین آب صنعت هم این‌گونه برخورد نمی‌شود. اسفندیار مهرآیین؛ کارشناس مطلع صنعت آب نیز در این باره با اشاره به اینکه اگرچه درباره سازوکارهای عرضه پساب در بورس اطلاعاتی موجود نیست، گفت: استفاده از بورس برای عرضه پساب اقدام مثبتی است. وی با تأکید بر اینکه آنچه مطرح می‌کند، نظرات شخصی‌اش است، استفاده از سازوکار بورس را عاملی برای ایجاد تحول در پروژه‌های بازچرخانی آب می‌داند. مهرآیین؛ می‌گوید: بهتر است خود پروژه‌های بازچرخانی آب برای تأمین مالی در بورس عرضه شود اما عرضه پساب تصفیه شده هم اقدام مثبتی است و با آن مخالف نیستم. پساب یک محصول باارزش است و عرضه آن در بورس به این مفهوم است که بازچرخانی آب را پذیرفته‌ایم. وی اضافه می‌کند: فاضلاب بهداشتی شهر تهران امروز به روش خیلی نوین تصفیه می‌شود و آب حاصل از تصفیه‌خانه فاضلاب بهداشتی شهر تهران خرید و فروش می‌شود. یعنی این محصول به‌عنوان یک ارزش مطرح است. هم کشاورزان این آب را می‌خرند و هم صنعت خریدار آن است. این کارشناس صنعت آب، بیان می‌کند: در حال‌حاضر این خرید و فروش بدون استفاده از سازوکار بورس است. من فکر می‌کنم چه اشکالی دارد که بورس هم به این بخش ورود پیدا کند. نه اینکه به‌طور قطع و یقین بگویم که اگر بورس وارد شود، نتیجه بخش است اما ورود بورس بی‌تأثیر نیست. این یک فرآیند مثبت است و می‌تواند به توسعه بازچرخانی آب هم کمک کند.