مشارکت مردم در ساخت‌وساز شرط تحقق وعده‌های دولت در بخش مسکن

محمد قره‌داغلی – موضوع ساخت‌وساز مسکن در ایران چالشی پیچیده و چندوجهی است که نیازمند راه‌حل‌های نوآورانه و مشارکت فعال افراد است. رواج فرآیندهای ساخت‌وساز مسکن نه‌تنها با ارائه گزینه‌های مسکن مقرون به‌صرفه به نفع افراد است، بلکه به توسعه و شکوفایی کلی اقتصاد نیز کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین روش‌های تحقق وعده دولت در بخش مسکن، مشارکت مردم در ساخت‌وساز است. به‌طوری که دولت با ارائه زمین و تسهیلات می‌تواند مردم را توانمند و تشویق به ساخت خانه کند و شرایط ساخت چهار میلیون خانه را محقق سازد. به گزارش مناقصه‌مزایده، در این باره، سپهر مهرابی؛ کارشناس اقتصاد توسعه، گفت: مشارکت مردم در تولید مسکن، محور اصلی پیش‌روی دولت در اجرای مهم‌‌ترین وعده خود در ساخت چهار میلیون خانه است. این کارشناس اقتصاد توسعه، با اشاره به اینکه عرضه زمین و تسهیلات به مردم، مهم‌‌ترین بستر جهت تحقق جهش تولید مسکن با محوریت مردم خواهد بود، اظهار داشت: مشارکت مردم در ساخت مسکن به چند دلیل حیاتی است. اول و مهمتر از همه، به تمرکززدایی فرآیند تولید مسکن کمک می‌کند، بار اجرایی دولت در تحقق وعده خود در ساخت چهار میلیون مسکن در دولت سیزدهم را کاهش می‌دهد و به افراد اجازه می‌دهد تا شرایط زندگی خود را تحت کنترل داشته باشند. وی افزود: از آنجایی که افراد زمان، پول و منابع خود را برای ساختن خانه‌های خود سرمایه‌گذاری می‌کنند، به رشد بخش ساخت‌وساز و ایجاد فرصت‌های شغلی برای دیگران کمک می‌کنند. این امر نه‌تنها باعث تحریک فعالیت‌های اقتصادی می‌شود، بلکه با افزایش عرضه و تأمین تقاضا به رفع کمبود مسکن در کشور کمک می‌کند. در این زمینه، محمدصالح شکوهی‌بیدهندی؛ شرط تحقق شعار سال و وعده دولت را عرضه زمین به متقاضیان و مردمی‌سازی نهضت ملی مسکن دانست و افزود: تحقق وعده ساخت چهار میلیون مسکن در گروی مردمی‌سازی است. وی افزود: «زمانی که مردم خانه‌های خود را بسازند؛ با کیفیت مدنظر خود این کار را انجام می‌دهند و دیگر فرآیندهای واسطه‌گری و انبوه‌سازی و پیمانکاری که ممکن است باعث تنزل کیفیت شود؛ از بین می‌رود. همچنین، اگر مردمی‌سازی در مسکن انجام شود، کسری ساخت برای مردم امری قابل پذیرش است و زمان ساخت بسیار کوتاه می‌شود. به‌عنوان مثال امروز در استان‌هایی که به سمت واگذاری زمین به افراد واجد شرایط حرکت کرده‌اند؛ کار‌ها بسیار سریع پیش رفته است. شکوهی؛ تصریح کرد: دولت برای اینکه سرعت کار ساخت مسکن را افزایش دهد و برای خود سرمایه اجتماعی خوبی بسازد؛ باید به سرعت با واگذاری زمین مردم را به سمت مردمی‌سازی سوق دهد. یعنی به جای آنکه از افراد در زمان‌های مشخص ۴۰ میلیون تومان دریافت کند و افراد را به سمت ساخت خانه‌ها سوق دهد. این عضو هیئت علمی دانشگاه، درخصوص دیگر مزیت‌های مردمی‌سازی، عنوان کرد: از دیگر مزیت‌های ساخت مردمی، معماری تدریجی است. به این معنا که افراد با توجه به میزان پولی که دارند بخشی از خانه خود را بسازند و در زمانی که پول دیگری تهیه کردند؛ بخش دیگر مسکن خود را بسازند. اما این امر در ساخت‌وساز انبوه میسر نیست و باید همه آپارتمان‌‌ها یک مدل و یک نوع ساخته شود. اما ساخت واحدهای یک‌طبقه و در نهایت دو طبقه توسط مردم به صورت ساخت تدریجی ممکن است. شکوهی؛ در پایان افزود: «مهم‌ترین مزیت مردمی‌سازی رضایت مردم است. به بیان دیگر به غیر از همه مزیت‌های اقتصادی، رضایت و امنیت خاطر مردم در این امر بسیار اهمیت دارد و اگر به سمت مردمی‌سازی حرکت شود؛ فرآیند ساخت‌وساز خیلی سریع‌تر پیش می‌رود و دولت می‌تواند تمرکز خود را بر روی اختصاص زمین‌‌ها بگذارد. در این باره، محمد حبیبی؛ کارشناس مشارکت مردم در ساخت‌وساز، مسکن را یک استراتژی کلیدی برای ارتقای رشد اقتصادی، رفع نیاز‌های مسکن دانست، گفت: دولت با ارائه زمین و تسهیلات و توانمندسازی مردم برای مشارکت در توسعه پروژه‌های مسکن، می‌توان تولید را تحریک و فرصت‌های اقتصادی ایجاد کرد و نیاز‌های مسکن جامعه را برطرف کند. وی با تأکید بر اینکه یکی از راهکار‌های کلیدی برای مشارکت مردم در ساخت‌وساز مسکن، اختصاص زمین به متقاضیان نهضت ملی مسکن در همه شهر‌‌هاست، افزود: با فراهم کردن دسترسی افراد به زمین، دولت می‌تواند موانع ورود پروژه‌های توسعه مسکن را کاهش دهد و مردم را قادر می‌سازد تا پروژه‌ها را با قیمت مناسب‌تر و کارآمدتر آغاز کنند. این رویکرد نه‌تنها سرعت ساخت‌وساز مسکن را تسریع می‌کند، بلکه با تعهد دولت برای ساخت واحد‌های مسکونی و رفع نیاز‌های مردم همسو می‌شود. وی ادامه داد: توانمندسازی افراد برای ساختن خانه‌های خود نه‌تنها باعث ارتقای فعالیت‌های اقتصادی می‌شود، بلکه حس مالکیت و غرور را در بین صاحبان خانه تقویت می‌کند و به توسعه جامعه و انسجام اجتماعی کمک می‌کند.